«Η Ειλικρινής Συγγνώμη αποτελεί παραδοχή λάθους και έκφραση προσωπικής αποδοκιμασίας πράξεων και ενεργειών και όχι μορφή συναισθηματικού πειθαναγκασμού».
Φεβρουάριος 2022
Με την έναρξη του Υπουργικού Συμβουλίου της 25ης Ιανουαρίου 2022, ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης αναφερόμενος στις συνέπειες του έντονου καιρικού φαινομένου με την κωδική ονομασία «Ελπίς», που ταλάνισε το σύνολο της χώρας το πενθήμερο από 21 έως 25 Ιανουαρίου 2022, ανέφερε αυτολεξεί: «Θέλω να ξεκινήσω ζητώντας μία προσωπική και ειλικρινή συγγνώμη από τους συμπολίτες μας, οι οποίοι ταλαιπωρήθηκαν επί πολλές ώρες, μένοντας εγκλωβισμένοι στην Αττική Οδό.
Υπάρχουν σαφέστατες ευθύνες στον παραχωρησιούχο για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε αυτή, την τελευταία χιονοθύελλα. Αυτές θα διερευνηθούν πλήρως με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία, αλλά και τους όρους που περιλαμβάνονται στις σχετικές συμβάσεις με το Δημόσιο…».
Το ότι η έκφραση της συγνώμης του κ. Πρωθυπουργού είναι προσωπική, δεν αμφισβητείται, γιατί η συγνώμη αφενός δεν εκφράζεται από αντιπρόσωπο ούτε από εκπρόσωπο και αφετέρου είναι πράξη που εκπληρώνεται «επί τη εμφανίσει» εκείνου που την εκφράζει αυτοπροσώπως ή εγγράφως. Οι επικλήσεις προσωπικών επιλογών φανερώνουν πολλές φορές και ανεκδήλωτους προσωπικούς εγωισμούς.
Όμως, στο κατά πόσο η εκφρασθείσα από τον κ. πρωθυπουργό «Συγγνώμη» είναι ειλικρινής εγείρονται ερωτήματα και αμφιβολίες που είναι δύσκολο να απαντηθούν ή να ξεπεραστούν γιατί δεν υπάρχουν κριτήρια που ορίζουν τα υπέρ και τα κατά μιας «Ειλικρινούς Συγγνώμης». Έτσι, οι απαντήσεις στα ερωτήματα και το ξεπέρασμα των αμφιβολιών πρέπει κατ’ ανάγκη να αναζητηθεί στα χαρακτηριστικά της «Ειλικρινούς Συγγνώμης», που σύμφωνα με έρευνα του καθηγητή Roy Lewicki είναι:
Η άμεση, χωρίς όρους, δικαιολογίες, κατηγορίες, προϋποθέσεις, και προαπαιτούμενα έκφραση της Συγγνώμης. Η αναγνώριση των λόγων που την επιβάλλουν. Η ανάληψη της συνεπαγόμενης ευθύνης, που αποτελεί και το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της. Η επανόρθωση των συνεπειών. Η αναφορά του τρόπου επανόρθωσης. Η αποδοχή συγχώρεσης από το αδικούμενο μέρος, την οποία εξωτερικεύει η εξάλειψης των συναισθημάτων οργής θυμού και αγανάκτησης, που αμβλύνουν τα αντισταθμιστικά οφέλη και οι οικονομικές αποζημιώσεις.
Η αναφορά του πρωθυπουργού «σε σαφέστατες ευθύνες του παραχωρησιούχου στην Αττική οδό, που θα διερευνηθούν πλήρως με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία, αλλά και τους όρους που περιλαμβάνονται στις σχετικές συμβάσεις με το Δημόσιο», ακυρώνει την ανάληψη της ευθύνης, το βασικότερο χαρακτηριστικό της ειλικρινούς Συγνώμης γιατί δεν την αναλαμβάνει αλλά την μεταθέτει στην ιδιωτική εταιρεία.
Η απόδοση ευθυνών στην εταιρεία διαχείρισης της Αττικής οδού δεν έχει θέση στην έκφραση της πρωθυπουργικής Συγγνώμης. Η ώρα της Συγγνώμης δεν είναι χρόνος απόδοσης αλλά ανάληψης ευθυνών. Η ώρα της Συγγνώμης δεν είναι χρόνος της δικαιοσύνης αλλά ταπείνωσης και περισυλλογής.
Πόσο ειλικρινής είναι η Συγγνώμη, που απευθύνεται επιλεκτικά μόνο στους πολίτες που εγκλωβίστηκαν στην Αττική Οδό, αποκλείοντας όσους εγκλωβίστηκαν στην αμαξοστοιχία της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και αυτούς στις κεντρικές οδικές αρτηρίες του Λεκανοπεδίου και στο αεροδρόμιο, αλλά και αυτούς που έμειναν για μέρες στο σκοτάδι λόγω των εκτεταμένων διακοπών ρεύματος.
Πόσο ειλικρινής είναι η Συγγνώμη εκείνου, που εξασφαλίζει αποζημίωση με κονδύλια ιδιωτικών φορέων σε πολίτες, που δοκιμάστηκαν στην Αττική οδό και δεν αποζημιώνονται οι πολίτες που αποκλείστηκαν στον ίδιο χρόνο σε δημόσιες οδικές αρτηρίες και βίωσαν τις ίδιες καιρικές συνθήκες, αλλά και όσους έμειναν για μέρες στο σκοτάδι με τις συνεχείς διακοπές του ρεύματος; Μήπως με τους φόρους που έχουν καταβάλει δεν θεμελιώνουν ανάλογα δικαιώματα…; Μήπως το κράτος δεν έχει τις ίδιες υποχρεώσεις απέναντι σε όλους τους πολίτες…;
Οι επικλήσεις της σφοδρότητας των χιονοπτώσεων και το δηκτικό σχόλιο του κ. πρωθυπουργού ότι «κανείς μετεωρολόγος δεν πρόβλεψε τον όγκο του χιονιού που έπεσε στο κέντρο της Αθήνας και σε αντίθεση με άλλες χιονοθύελλές το χιόνι έπεσε μέρα μεσημέρι – συνήθως πέφτει βράδυ- και κανείς μετεωρολόγος δεν είχε προβλέψει ότι θα έριχνε μισό μέτρο στο κέντρο της Αθήνας και στα Βόρεια Προάστια», μονο ως μετακύληση της ευθύνης και αβάσιμες δικαιολογίες μπορούν να εκληφθούν, που όμως απαξιώνουν την ειλικρίνεια της πρωθυπουργικής Συγγνώμης.
Η πρωθυπουργική αυτή Συγγνώμη, όπως και η Συγγνώμη των καταστροφικών πυρκαγιών του περασμένου καλοκαιριού, μόνο πολιτικές σκοπιμότητες υπηρέτησαν. Στο πλαίσιο της διαχείρισης ενός έντονου καιρικού φαινομένου, που όμως είχε έγκαιρα προβλέψει και δημοσιοποιήσει με επισήμανση «κόκκινου συναγερμού» η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), ο σκοπός της Συγγνώμης δεν είναι η επανόρθωση της σχέσης πρωθυπουργού -πολιτών που δοκιμάστηκε σοβαρά και η έπαρση της αναγγελίας αποζημίωσης 2000 ευρώ σε κάθε εγκλωβισμένο οδηγό της Αττικής οδού, με προσωπική παρέμβαση στην εταιρεία διαχείρισης της οδού, δεν φαίνεται να βοηθά.
Σκοπός της Συγγνώμης είναι πρωτίστως η ανάταξη της εικόνας κυβέρνησης-εκλογικού σώματος που τσαλακώθηκε όπως ανέδειξαν τα βαρετά και ανούσια λογύδρια των υπουργών της κυβέρνησης και όσων βουλευτών μίλησαν στη διαδικασία της πρότασης δυσπιστίας της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Οι εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες του καιρικού φαινομένου «Ελπίδα», που βίωσαν οι εγκλωβισμένοι στις κύριες οδικές αρτηρίες της Αθήνας, Αττική οδός, Μεσογείων, Κατεχάκη, Μαραθώνα, αλλά και τα χιλιάδες νοικοκυριά που για μέρες ήταν στο σκοτάδι και έζησαν ξανά τη «Μήδεια 2021» έχουν βασικό γενεσιουργό παράγοντα, την αδυναμία και ανικανότητα της κυβέρνησης, των φορέων αλλά και οργάνων της Πολιτικής Προστασίας, σε κεντρικό περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, να συνεργαστούν και να εφαρμόσουν με υπευθυνότητα το ν. 4662/20 με τον οποίο συστήθηκε Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων.
Μηχανισμός, ο οποίος καλύπτει τον κύκλο της διαχείρισης των καταστροφών μέσα από τον καθορισμό αρμοδίων και υπευθύνων οργάνων για τη μελέτη και εφαρμογή προληπτικών μέτρων, σχεδίαση μέτρων ετοιμότητας και κινητοποίηση του δυναμικού της Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.
Χαρακτηριστική είναι η απουσία της διαλειτουργικής, πυραμιδοειδούς διάρθρωσης των επιχειρησιακών κεντρικών και περιφερειακών δομών, που προβλέπουν οι αρχές λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης Κρίσεων. Διάρθρωση η οποία εξασφαλίζει των συντονισμό και την συνταύτιση των προσπαθειών των φορέων και οργάνων της Πολιτικής Προστασίας.
Ο περιφερειακός σχεδιασμός, περιορίστηκε στην επικοινωνιακή φωτογραφική επίδειξη μερικών μηχανημάτων της Περιφέρειας Αττικής, την προηγούμενη μέρα και ο κυβερνητικός σχεδιασμός στην επανάληψη του τσιτάτου «ο κρατικός Μηχανισμός ευρίσκεται σε πλήρη Ετοιμότητα» που όμως δεν επιβεβαιώνει ο κ. πρωθυπουργός με τις αναφορές του σε λάθη παραλείψεις και αστοχίες, οι οποίες πάλι θα διορθωθούν με τη θεσμοθέτηση νέων πρωτοκόλλων με επιτροπές αντιμετώπισης κρίσεων, όπου τα στελέχη θα είναι όλα στον ίδιο χώρο για να λειτουργούν από κοινού.
«Αν ήταν ειλικρινής η Συγνώμη του κ. Πρωθυπουργού θα στόχευε στην αποκατάσταση της σχέσης του με τους πληγέντες, μέσω της αναγνώρισης των λαθών και των παραλείψεων της κυβέρνησης του, χωρίς κατηγορίες δικαιολογίες μεροληψίες και επάρσεις που καθιστούν τη Συγγνώμη πολιτικό προεκλογικό λόγο».