Ποτέ δεν έδινα σημασία στα βραβεία και τις διακρίσεις. Είναι, γιατί θεωρώ ότι οι επιβραβεύσεις ως διακρίσεις διαχωρίζουν τους ανθρώπους, ενώ συχνά προκαλούν διαμάχες και ζήλιες. Αλλά και γιατί, όπως είπε και ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους Έλληνες συγγραφείς των καιρών μας – όταν βραβεύτηκε πρόσφατα για πρώτη φορά στη ζωή του – ο σπουδαίος Χρήστος Χωμενίδης, «ο κίνδυνος είναι να πάρεις πάρα πολύ σοβαρά τον εαυτό σου. Πράγμα το οποίο θα ήταν το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί…».
Η κοινωνία όμως έχει άλλη άποψη. Εκτιμά τα βραβεία και τις διακρίσεις απ’ όπου κι αν προέρχονται. Με την ίδια ακριβώς ευκολία με την οποία επιβραβεύει ένα μέλος της, την ίδια στιγμή μπορεί να κατηγορεί, αλλά και να καταδικάζει κάποιο άλλο. Το αδιανόητο όμως προκύπτει όταν οι δύο αυτές καταστάσεις αφορούν το ίδιο πρόσωπο. Δηλαδή όταν συμβαίνει, ο πρώην πολυβραβευμένος να είναι νυν κατηγορούμενος. Όταν δηλαδή τα πρότυπα αντιστρέφονται, μέσα στην ίδια κοινωνία, με τις ίδιες αρχές και τους ίδιους κανόνες ηθικής. Δεν μπορεί παρά, μια τέτοια αντίθεση να μας προκαλεί τουλάχιστον προβληματισμό.
Δυστυχώς όμως, το φαινόμενο αυτό παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις, τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια. Δεν θα αναφερθώ στα γνωστά πολλαπλά παραδείγματα πολυβραβευμένων επωνύμων από το χώρο της τέχνης, που ενέδωσαν κάποτε στις σεξουαλικές διαστροφές τους και αντιμετωπίζουν σήμερα κακουργηματικές κατηγορίες, αλλά θα περιοριστώ σε δύο παραδείγματα ανθρώπων που απασχόλησαν πρόσφατα την επικαιρότητα και που, ενώ μέχρι χθες αποτελούσαν εκλεκτά και άξια τέκνα της χώρας και της κοινωνίας μας, σήμερα κατηγορούνται για πολύ σοβαρές αξιόποινες πράξεις.
Προσωπικά δεν έχω στοιχεία, αλλά ούτε και καμία πρόθεση να καταγγείλω, ούτε να καταδικάσω, αλλά ούτε και να αθωώσω κανέναν. Πολύ περισσότερο δε τώρα, που για ακόμα μια φορά παρατηρούμε το τεκμήριο της αθωότητας να μεταπίπτει σε τεκμήριο ενοχής, τα έγγραφα των δικογραφιών να μοιράζονται σαν δελτία τύπου στα κανάλια, που διενεργούν ανενόχλητα ανακριτικές πράξεις προς τέρψιν των καταναλωτών, όπου η ψυχή μερικών αγαλλιάζει με τη δυστυχία των άλλων. Και όλα αυτά τα «ωραία» και τα φαιδρά συμβαίνουν ενώ καμία ελεγκτική Αρχή δεν παρεμβαίνει για να διαφυλάξει, όχι μόνο εκείνους που οφείλει ως θεσμός να προστατέψει, αλλά ακόμα και το ίδιο το κύρος της Δικαιοσύνης.
Η πρώτη περίπτωση με την οποία θα ασχοληθούμε αφορά τον πολυβραβευμένο συγγραφέα παιδικών και εφηβικών βιβλίων, τον κ. Βασίλη Παπαθεοδώρου, κατά του οποίου έχει ασκηθεί βαριά δίωξη για κατοχή υλικού παιδικής πορνογραφίας.
Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας κατείχε μάλιστα μέχρι πρότινος τη θέση του υπεύθυνου του τμήματος παιδικού και νεανικού βιβλίου, σε έναν από τους μεγαλύτερους και γνωστότερους εκδοτικούς οίκους της χώρας. Ο 55χρονος κατηγορούμενος συγγραφέας έχει οδηγηθεί από τα μέσα του προηγούμενου μήνα στις φυλακές της Τρίπολης, αφού μετά από έρευνα που διενεργήθηκε στο σπίτι του, βρέθηκαν περισσότερα από 90 βίντεο με υλικό παιδικής πορνογραφίας, σε ορισμένα από τα οποία πρωταγωνιστούν παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών. Μόλις «έσκασε» η είδηση, αναγκάστηκαν να «αδειάσουν» τον κατηγορούμενο συγγραφέα οι πρώην συνεργάτες του, ως σύγχρονοι «Πόντιοι Πιλάτοι».
Ο εκδοτικός οίκος του οποίου μέχρι χτες ήταν βασικός συνεργάτης ο κατηγορούμενος, αρκέστηκε σε μια λακωνική δήλωση ότι «διακόπτει κάθε μορφή συνεργασίας μαζί του», ενώ η Εταιρεία Συγγραφέων εξέδωσε ανακοίνωση για το εκλεκτό μέλος της, αναστέλλοντας την υποψηφιότητά του για μια ακόμα διάκριση, το διεθνές βραβείο «Astrid Lindgren».
Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου έχει τιμηθεί με τρία Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου ενώ υπήρξε και πέντε φορές υποψήφιος στην ίδια κατηγορία Κρατικών Βραβείων. Με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, έξι από τα μυθιστορήματα του Βασίλη Παπαθεοδώρου, νεανικά και εφηβικά, διδάσκονται στο Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου σε μετεκπαιδευόμενους δασκάλους.
Ο κατηγορούμενος συγγραφέας έχει βραβευθεί και από σημαντικούς ιδιωτικούς φορείς, όπως το περιοδικό «Διαβάζω» και το περιοδικό «Ο Αναγνώστης», από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά αλλά και τον Κυπριακό Σύνδεσμο Παιδικού και Νεανικού Βιβλίου, ακόμη και με το Βραβείο Κοινού του Public. Δεν μπορεί όμως να αντέξει η λογική μας σε ένα τέτοιο contrast συναισθημάτων, που δημιουργούνται αυθόρμητα κοιτάζοντας προς τη γωνιά εκείνη του σπιτιού του που είναι τοποθετημένα τα «τρόπαια» αυτού του ανθρώπου. Εκείνα της παιδικής λογοτεχνίας, δίπλα-δίπλα με αυτά της παιδικής πορνογραφίας.
Η δεύτερη περίπτωση πολυβραβευμένου κατηγορούμενου αφορά το πρόσωπο των ημερών, τον πατέρα Αντώνιο, ιδρυτή της Μ.Κ.Ο. «Κιβωτός του κόσμου». Εν μιά νυκτί, ο πάτερ, από άγγελος εκπίπτει σε διάβολο. Και πάλι αναλαμβάνει ρόλο η «μιντιακή δικαιοσύνη», υιοθετώντας ως αξιόπιστες τις καταγγελίες που διαρρέουν στα μίντια.
Ο πρώην πάτερ-Αντώνιος αποκαλείται τώρα από τους ίδιους «τηλε-πραιτοριανούς» της ηθικής, «παπά-Αντώνης» και η πρεσβυτέρα «παπαδιά». Έτσι, η συγκεκριμένη δομή με αποδεδειγμένο κοινωνικό έργο επί 24 συναπτά έτη – ως υποκατάστατο της απούσας κρατικής πρόνοιας – παρουσιάζεται σήμερα ως ένα κολαστήριο με αρχηγό τη διαβολική ευγενική μορφή του παπά-Αντώνη. Μετά τις εμφανίσεις κάποιων δωρητών στα ΜΜΕ, που δήλωναν μετανιωμένοι για τις δωρεές τους, ο υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε τη διακοπή των κρατικών χρηματοδοτήσεων, οι οποίες δίνονταν μέχρι και σήμερα χωρίς τη διενέργεια κανενός απολύτως ελέγχου προς τη δομή. Δεν είναι όμως δυνατόν να αγνοήσουμε και κάποιες δεύτερες σκέψεις που αυθόρμητα δημιουργούνται.
Το όποιο κοινωνικό έργο που έχει παράξει ο πατήρ-Αντώνιος όλα αυτά τα χρόνια εκτός των κόλπων της επίσημης Εκκλησίας, ενδεχομένως να αποτελεί οιονεί, πράξη ανταγωνισμού προς αυτήν, και το γεγονός αυτό αιτιολογεί όλες αυτές τις αποκαλύψεις που συμβαίνουν σήμερα, εξαφανίζοντας ταυτόχρονα και κάθε άλλη ενοχλητική πολιτική επικαιρότητα.
Η «Κιβωτός του Κόσμου» βραβεύτηκε το Νοέμβρη του 2003 από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κωστή Στεφανόπουλο, ως μια από τις καλύτερες οργανώσεις πάνω στη μέριμνα του παιδιού στην Ελλάδα. Το Δεκέμβριο του 2004 η «Κιβωτός» βραβεύτηκε για το έργο της από την UNESCO. Στις 5 Δεκεμβρίου του 2005 το δημιούργημα του πατέρα Αντωνίου βραβεύτηκε από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια, ξανά ως κορυφαία οργάνωση στην Ελλάδα πάνω στη μέριμνα του παιδιού.
Στις 30 Δεκεμβρίου του 2008 απονεμήθηκε βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών στον Πατέρα Αντώνιο Παπανικολάου, ως τον Έλληνα που διακρίθηκε για πράξεις ανθρωπισμού και κοινωνικής αρετής, για το εξαιρετικό εθελοντικό του έργο που επιτελεί για άπορα και εγκαταλειμμένα παιδιά. Το 2019 ο πατέρας Αντώνιος έλαβε από τις Βρυξέλλες το βραβείο του «Καλύτερου Ευρωπαίου Πολίτη». Ο «σύγχρονος Νώε», όπως τον αποκαλούν, ήταν να βραβευθεί και από την νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου, με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα, αλλά η τελετή ακυρώθηκε από τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Νίκο Δένδια, λόγω των αντιδράσεων που ηγέρθησαν στους κόλπους της Ν.Δ. εξαιτίας της υποψηφιότητας του διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλου.
Μετά από όλα αυτά τα «όμορφα» και τα μαγικά που συμβαίνουν σε τούτη τη χώρα, έρχεται στη σκέψη μου η ρήση του Πλούταρχου: «Έοικεν η τύχη φαύλο αγωνοθέτη. Πολλάκις γαρ τον μηδέν πράσσοντα στεφανοί». Δηλαδή, «Η τύχη μοιάζει με φαύλο κριτή αγώνων. Πολλές φορές στεφανώνει αυτόν που δεν κάνει τίποτα». Μου έρχεται όμως στο νου και η αιρετική άποψη του ποιητής μας Ντίνου Χριστιανόπουλου, που αρνήθηκε να παραλάβει το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων από το Υπουργείο Πολιτισμού, για το σύνολο του έργου του: «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ’ όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία, απ’ το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε».