Ο πόλεμος είναι πατέρας και βασιλιάς των πάντων. Τα πάντα στον κόσμο πολεμούν και αντιμάχονται μεταξύ τους. Κάτι ήξερε ο αρχαίος φιλόσοφος Ηράκλειτος, όταν το έλεγε αυτό.
Εκεί που όλοι συζητούσαμε για τον κορονοϊό, και αυτός μόνο, παγκοσμίως, μας απασχολούσε, και ελπίζαμε ότι η πανδημία έφτανε πια στο τέλος της, ξαφνικά όλα άλλαξαν μέσα σε μια νύχτα. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ενοχλημένος από την συμπεριφορά του Βολοντιμίρ Ζελένσκι, κυβερνήτη της Ουκρανίας, άρχισε, από τις 24 Φεβρουαρίου, να βομβαρδίζει χωριά και πόλεις της χώρας αυτής. Και ο πόλεμος ξαναγύρισε στην Ευρώπη. Και πήρε γρήγορα διαστάσεις. Έμμεσα ή άμεσα όλοι στην πολύπαθη ήπειρό μας μπλεχτήκαμε σ’ αυτόν. Φυσικά με την Αμερική αρχηγό μας.
Απίστευτη η ταχύτητα με την οποία άρχισε και εξαπλώθηκε η σύρραξη. Απειλές από τον Πούτιν για χρήση ακόμη και πυρηνικών όπλων. Καθόλου απίθανο. Έχει ξεφύγει πια ο έλεγχος από τα χέρια των ηγετών της οικουμένης. Και εμείς πιστεύαμε ότι, μετά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έτσι όπως είχαμε οργανώσει τις συμμαχίες, τα συμφέροντα και τους χώρους επιρροής, είχαμε πια βάλει οριστικό τέλος στην απειλή πολέμου.
«Ποτέ ξανά» λέγαμε. «Never again». Και όμως διαψευσθήκαμε. Ψευδαίσθηση η ασφάλεια και η ειρήνη. Κίνδυνος για τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Συνθήκες, υποσχέσεις και συμφωνίες αποδείχτηκαν ανίκανες να σταματήσουν τις αιματοχυσίες. Και βλέπομε μια χώρα της Ευρώπης να φλέγεται. Ο άνθρωπος να σκοτώνει με μίσος τον συνάνθρωπό του. Και πρόκειται για λαούς συγγενικούς. Γιατί;
Αν εξετάσει κανείς προσεκτικά τα πράγματα, θα βρει την εξήγηση. Η Ευρώπη, μετά από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οργανώθηκε στην πραγματικότητα με σκοπό όχι να επικρατήσει αδελφοσύνη και ειρήνη, αλλά κυρίως για να κάνει τα κράτη της δυνατά (δύναμις εν τη ενώσει), ώστε να επιζήσουν μέσα σε έναν κόσμο επικίνδυνο. Και η συνεχώς αναπτυσσόμενη τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε κυρίως για απόκτηση αχαλίνωτης πολεμικής δύναμης.
Σαν όλοι να προετοιμάζονταν για πόλεμο. Ξεσυνεριζόμασταν και, αντί για συμφιλίωση και έργα ειρήνης, προσπαθούσαμε συνεχώς να κατασκευάσομε όλο και τελειότερα πολεμικά αεροπλάνα, πολεμικά πλοία, τανκς, βόμβες… Πολεμικώς να γίνομε ο ένας πιο τρομερός από τον άλλο. Εμείς να κυριαρχήσομε και να υποτάξομε τους άλλους. Οπλισμένοι σαν αστακοί και ετοιμοπόλεμοι όλοι μας, μικροί και μεγάλοι. Κόβομε την μπουκιά από το στόμα μας, για να έχομε χρήματα να κατασκευάσομε ή να αγοράσομε όπλα.
Και ο πόλεμος ήρθε. Και θα συνεχιστεί, αν τελικά η Ουκρανία πέσει στα χέρια των Ρώσων. Διότι τότε οι αντιδράσεις των πολιτών της – που δεν θα αισθάνονται ελεύθεροι – και οι ξεσηκωμοί δεν θα λείψουν ποτέ. Επιβολή καθεστώτος με το ζόρι δύσκολα σταθεροποιείται. Και ο Πούτιν θα είναι αναγκασμένος συνεχώς να χρησιμοποιεί βία για καταστολή.
Και θα συντηρεί στρατεύματα κατοχής. Και θα βρίσκει αφορμές να κατηγορεί τις γειτονικές χώρες (Πολωνία, Ρουμανία…) για προσπάθεια αποσταθεροποίησης στην Ουκρανία. Για κάθε αντίδραση και ξεσηκωμό, ο ηγέτης της Ρωσίας θα κατηγορεί τους Ευρωπαίους. Και ο πόλεμος θα σιγοβράζει.
Οι Ευρωπαίοι, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, θέλησαν να εξασφαλίσουν ειρήνη μόνο μέσα στα όρια της Ένωσής τους. Η Ουκρανία, συγγενής της Ρωσίας, φαινόταν σ’ αυτούς κάτι το διαφορετικό. Όμως γελάστηκαν. Κάθε χώρα της οικουμένης μπορεί να γίνει κέντρο ανάφλεξης πολέμου.
Στην εποχή μας η οικουμένη ολόκληρη αποτελεί ενιαίο κόσμο. Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η δουλειά για εδραίωση της ειρήνης ήταν ελλιπής. Πρέπει να παραμερίσομε τις ψευδαισθήσεις. Και όλοι μαζί στην υφήλιο να συνεργαστούμε για συμφιλίωση. Η ειρήνη, για να επικρατήσει παγκοσμίως, απαιτεί κατανόηση, συμβιβασμούς και συνεχή επαγρύπνηση.