«Ο στοχασμός έχει κι αυτός μιαν εποχή οργώματος και μιαν εποχή συγκομιδής». «Δεν μπορείς να χτίσεις σύννεφα. Να γιατί το μέλλον που ονειρευόμαστε δεν γίνεται ποτέ πραγματικότητα» (Ludwig Wittgenstein)
Αν διδάσκει κάτι η επιστήμη είναι η σεμνότητα και η ικανότητα να αποστασιοποιείσαι από τις ιδέες, τις πεποιθήσεις και τις ιδεολογικές σου αγκυλώσεις και να παρατηρείς, να ακούς, να διαλέγεσαι και να κατανοείς τον άλλο. Η απόλυτη αλήθεια, η προσκόλληση στον δογματισμό υποβαθμίζει τον άνθρωπο και τον μετατρέπει σε οπαδό και φερέφωνο. Του στερεί την ελευθερία που ποτέ δεν είναι κατάσταση, αλλά πάντοτε ζητούμενο.
Η ανθρώπινη ζωή είναι μια πορεία συνεχής και ο άλλος, ο διαφορετικός, με την ύπαρξή του δίδει νόημα στη ζωή μας. Μας επιτρέπει να επικοινωνήσουμε, να εκφραστούμε, να ερωτευθούμε και γιατί όχι να δώσουμε περιεχόμενο και νόημα στη ζωή μας, πράγματα που αποτελούν σταθερά σημεία αναφοράς. Μόνο που αυτά τα σταθερά σημεία δεν θα τα βρούμε στον εαυτό μας, όπως σ’ ένα λεωφορείο που βαδίζει σε λακκούβες έχουμε ανάγκη από χειρολαβές. Ως άτομα έχουμε επίγνωση του θανάτου που ακυρώνει κάθε ατομική δημιουργία.
Με τρομάζουν όμως κάποια τέρατα ιδεών, είτε καθημερινών συμπεριφορών που υποτιμούν την ανθρώπινη οντότητα και επιδιώκουν να επιβάλουν την δική τους αλήθεια. Δεν είναι μόνο το φάντασμα του Χίτλερ και του Στάλιν που δειλά-δειλά φαίνεται να πλανιέται πάνω από την Ευρώπη, ούτε και οι διάφοροι φανατικοί που συναντούμε στην καθημερινή μας ζωή.
Προσηλωμένοι στην αλήθεια τους κλείνουν τ’ αυτιά και τα μάτια τους και με κάθε τρόπο καταργούν την σκέψη, την αναζήτηση, την διερώτηση. Παραποιούν και διαστρεβλώνουν την επιστημονική αλήθεια, έχουν το θράσος του ημιμαθούς και εμποτίζουν τον χώρο τους με σκοτεινό και μαύρο χρώμα. Το γέλιο τους είναι μορφασμός και ο έπαινός τους μας δημιουργεί τη σκέψη τι λάθος έχουμε κάνει.
Τελευταία φαίνεται ότι ακόμα και σε χώρες που δεν έχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα η Δημοκρατία δεν ικανοποιεί, οι θεσμοί διαλύονται, το νόημα των λέξεων καταστρέφεται και η πολιτική καταγγέλλεται ως μια περιττή και βλαπτική λειτουργία. Οι λέξεις “πρόοδος” και “συντήρηση”, οι λέξεις “αριστερά” και “δεξιά” διαστρεβλώνονται, υπονομεύονται, ακυρώνονται. Οι συζητήσεις μετατρέπονται σε χαοτικές κραυγές.
Πάντοτε η κατάκτηση των νέων τεχνολογιών ήταν δύσκολη. Όσο επιταχύνονται οι αλλαγές, όσο προστίθενται νέες δυνατότητες και διευρύνεται ο ορίζοντας του γνωστού, τόσο ανέτοιμοι φαινόμαστε να υποτάξουμε τις νέες δυνάμεις στην υπηρεσία του ανθρώπου και να διευρύνουμε την συλλογική ελευθερία, την ελευθερία έκφρασης, το κράτος δικαίου, τις βασικές διαχρονικές αξίες.
Δεν καταγγέλλω, διαπιστώνω. Και παρά τις αρνητικές παρατηρήσεις παραμένω αμετανόητα αισιόδοξος. Η ιστορική διαδρομή του ανθρώπου μάς πείθει ότι η κοινωνία μας συνολικά έχει προχωρήσει. Με λάθη.
Με αδυναμίες και συγκρούσεις. Μόνο που δεν προχωρούμε όλοι με την ίδια ταχύτητα. Μόνο που η δύναμη δεν κατανέμεται σε όλους ισόρροπα. Κάθε γενιά δίδει την δική της μάχη, τους δικούς της αγώνες. Οι χαμένοι στο παιχνίδι της ζωής είναι εκείνοι που επαναπαύονται, απέχουν και με ευκολία μεταθέτουν την ευθύνη στους άλλους.
Είτε το θέλουμε είτε όχι ο Παράδεισος ανήκει σε ένα απροσδιόριστο παρελθόν. Όσο παραμένουμε δεσμώτες αυτού του παρελθόντος, το αύριο θα έχει ήδη περάσει και το ρήγμα θα βαθαίνει. Με καιρό και με κόπο, με συνεργασία και ευρύτερες συναινέσεις, με συνολική προσπάθεια ο άνθρωπος έχει το χάρισμα να κερδίζει συνεχώς μικρές μάχες που τελικά θα εμπλουτίζουν και θα βελτιώνουν την καθημερινή ζωή μας.
Υπενθύμιση:
Σήμερα 15 Οκτωβρίου στις 8.00 το βράδυ το βιβλιοπωλείο “Φωτόδενδρο” και οι εκδόσεις Ηρόδοτος οργανώνουν στην αίθουσα SUMPOSIUΜ 2, Μέγαρο ΝΤΟΡΕ (5ος όροφος) την παρουσίαση του ιστορικού μυθιστορήματος του Μπάμπη Πλαϊτάκη «Η γυναίκα που τόλμησε».
Ομιλητές θα είναι ο φιλόλογος Ζαχαρίας Καραταράκης και η υπ. δρ. Κατερίνα Ζωγραφιστού. Την εκδήλωση θα συντονίσει η δημοσιογράφος κ. Ρένα Παπαδάκη. Προσκεκλημένος ο Λουδοβίκος των Ανωγείων που θα καλύψει μουσικά την παρουσίαση. Αποσπάσματα από το έργο θα διαβάσει ο συγγραφέας.
*Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος