ΠΕΡΙ… ΕΡΩΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΔΑΙΜΟΝΙΩΝ

«‘Αδιον ουδέν έρωτος,

ά δ’ όλβια, δεύτερα πάντα

εστίν, από στόματος

δ’ έπτυσα και το μέλι.

Τούτο λέγει Νοσσίς, τίνα δ’α Κύπρις ούκ εφίλησεν,

ούκ οίδεν κήνας τάνθεα ποία ρόδα»

Νοσσίς  4ος -3ος αιώνας π. χ.

(Μετ/ση:  Γλυκύτερο από τον Έρωτα τίποτε δεν υπάρχει…όλα τα πολύτιμα στα δεύτερα τα βάζω ακόμη και το μέλι από τα χείλη φτύνω για κείνον. Όποιον δεν αγαπά η Αφροδίτη τα ρόδα δεν ξεχωρίζει απ’ τα λουλούδια)

«Έρως ανίκατε μάχαν….. ός εν μαλακαίς παριαίς εννυχεύεις…. ο δ’ έχων μέμηνεν» Σοφ. «Αντιγόνη»

(Μετ/ση: Έρωτα ανίκητε στη μάχη… Που ξενυχτάς στα τρυφερά μάγουλα της κόρης … όποιος κατέχεται από έρωτα τρελαίνεται)

Ζούμε σε μιαν εποχή ρευστότητας, αβεβαιότητας και όλο και μικραίνει ο πλανήτης, αφού με τη σύγχρονη τεχνολογία έχουμε τη δυνατότητα να μαθαίνουμε τα πάντα για όλο τον πλανήτη την στιγμή που γίνονται.

Υπάρχει συνεχής πρόοδος στις επιστήμες, στις τέχνες και στα γράμματα, παραμένουν όμως ορισμένες αλήθειες που κατόρθωσαν να ανακαλύψουν κάποιοι αρχαίοι φιλόσοφοι με την πλανητική τους σκέψη.

Μερικές απ’ αυτές τις αλήθειες τις αποδέχτηκαν οι Χριστιανοί, άλλες τις παρανόησαν και αρκετές διαστρέβλωσαν και κατασυκοφάντησαν.

Ένας απ’ τους ιδιαίτερα κακοποιημένους φιλοσόφους είναι ο Επίκουρος και η φιλοσοφία του θεωρείται χυδαία.

Η λέξη “ηδονή” που υποστήριξε ότι αποτελεί ύψιστη αξία συνετέλεσε ώστε να θεωρηθεί υλιστής και ακατάλληλος, γιατί υποστήριζαν ότι υμνεί το σώμα και ανάγει σε ύψιστη αξία μια από τις λειτουργίες του. Εκείνο, όμως, που υποστήριξε ο Επίκουρος ανάμεσα σε άλλες πολλές παρηγορητικές και στέρεες απόψεις είναι ότι κάθε ζωντανός οργανισμός αποφεύγει τον πόνο και επιδιώκει την ηδονή.

Σήμερα ξέρουμε πόσο αληθινή είναι η φιλοσοφική αυτή θέση. Φυσικά υπάρχουν κι οι μαζοχιστές που ηδονίζονται με τον πόνο. Είναι όμως εξαίρεση. Κατηγορούν επίσης  πολλοί που διαστρέφουν την ανθρώπινη φύση και επιδιώκουν δήθεν να εξιλεωθούν από αμαρτίες, εκείνους που ζουν και χαίρονται την ζωή. Δεν ξέρω αν προορισμός της ζωής είναι μόνο να δοξάζουμε τον Δημιουργό και να ζούμε με ακρίδες και άγριο μέλι κλεισμένοι σε μια σκήτη.

Ο  έρωτας και η χαρά δίδουν και νόημα και περιεχόμενο ζωής. Όχι η χυδαία πλησμονή και η επιδεικτική κατανάλωση, αλλά η απόλαυση και η γαλήνη και η εσωτερική ισορροπία. Όλα τελικά είναι μια επιθυμία να κατακτήσουμε την ομορφιά. Να διδαχθούμε τον τρόπο, ώστε να μετατρέψουμε τη ζωή σε βίο.

Ζωή έχουν όλοι οι οργανισμοί. Βίο έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν μόνο οι άνθρωποι. Και ορισμένοι άνθρωποι δημιουργούν και βίο και ιστορία και πολιτισμό. Η ομορφιά δεν αποκαλύπτεται εύκολα. Απαιτείται υψηλή παιδεία που θα επιτρέψει να διακρίνεις στην Φύση και στην Τέχνη την ομορφιά. Η ομορφιά έχει και ηθική ποιότητα.

Αντί να κυνηγούμε ξεγλωσσισμένοι «το σφύριγμα του κέρδους» σπαταλώντας το χρόνο που μας χαρίστηκε, αξίζει να αγωνιζόμαστε για τη διεύρυνση του ελεύθερου χρόνου. Τρομάζω όταν βλέπω όλους, νέους και ηλικιωμένους, μ’ ένα κινητό να ανταλλάσσουν μηνύματα και κούφια λόγια.

Ο έρωτας και η ηδονή δεν είναι αντίθετες και αμαρτωλές αναζητήσεις. Γίνονται μόνο, όταν οι άνθρωποι λειτουργούν ως ζώα. Η μεταρσίωση και ο εξευγενισμός των λειτουργιών του σώματος και την ανθρωπιά μας σώζει και τη ζωή δικαιώνει και νοηματοδοτεί.

Αξίζει να επιστρέψουμε και να ξαναδιαβάσουμε κείμενα ιερά που τότε έχοντας τα μάτια στο μυστηριακό σύμπαν φωτίζονταν με το μαγικό φως που καταυγάζει την ψυχή. Η μοναξιά και η κατάθλιψη επισκέπτονται κενούς ανθρώπους που το νόημα της ζωής το μεταθέτουν αορίστως κάπου κάποτε.

‘Η κοιμούνται και ξυπνούν ως αμαρτωλοί που φοβούνται να ζήσουν. Μακάρι κάποτε η επιστήμη να απαντήσει σε υπαρξιακά ερωτήματα. Ως τότε μπορούμε να ζούμε με τη βεβαιότητα ότι η χαρά και η ηδονή δεν είναι αμαρτίες. Και η παιχνιδιάρα Φύση προσφέρεται για να την χαιρόμαστε

. Με την φιλία, με την αγάπη, με τον έρωτα, με την γνώση, με την συνείδησή μας ήσυχη, ότι επιτέλους δεν είναι ιερός σκοπός η δουλειά και οι δραστηριότητες μόνο. Δουλεύουμε για να ζούμε και να χαιρόμαστε, γνωρίζοντας καλά ότι, τελικά, κάπου εκεί, αργά ή γρήγορα το δρεπάνι του Χάρου θα μας θερίσει και δεν έχει διαφορά αν είσαι «βασιλεύς ή στρατιώτης, πλούσιος ή πένης, δίκαιος ή αμαρτωλός».

Τότε που ο έρωτας εθεωρείτο δημιουργός και γεννήτωρ  του κόσμου και της αρμονίας, ο ίδιος δεν γεννούσε,  αλλά ήταν ο καταλύτης για να γονιμοποιηθεί το αρχέγονο αυγό και να προκύψει το κόσμημα δηλαδή ο κόσμος όλος. Η ενοχοποίηση ήρθε δυστυχώς μετά, όταν ο έρωτας έγινε απλώς αγάπη γενικώς και αορίστως. Χαρείτε το καλοκαίρι στον ευλογημένο μας τόπο χωρίς πολλές ενοχές και εξευτελιστικές δεήσεις.

Ο έρωτας είναι η μόνη απάντηση στο θάνατο.

 * Ο Ζαχαρίας  Καραταράκης είναι φιλόλογος