«Πιστεύω τω φίλω. Ο φίλος τω φίλω εν πόνοις και κινδύνοις ου λείπει. Ει κινδυνεύετε, «Πιστεύω τω φίλω. Ο φίλος τω φίλω εν πόνοις και κινδύνοις ου λείπει. Ει κινδυνεύετε, ω φίλοι, τους των ανθρώπων τρόπους γιγνώσκετε».
(Ζούκη, Αναγνωστικό Α’ Γυμνασίου)
Το παραπάνω κείμενο ήταν το πρώτο κεφάλαιο ενός εξαιρετικού διδακτικού βιβλίου με το οποίο οι τότε μαθητές άρχιζαν τη μύησή τους στην αρχαία ελληνική γλώσσα. Δυστυχώς καταργήθηκε και έκτοτε έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες στου κασίδη το κεφάλι για να καταφέρουν τους μαθητές, όχι να μάθουν, αλλά να μισήσουν τα αρχαία ελληνικά.
Τύφλα στα μάτια μας, των αυτοαποκαλούμενων απογόνων! Συστηματικά με τα διάφορα «συστήματα»! δολοφονούμε και τους ποιητές και τους πεζογράφους της Αρχαίας Ελλάδος. Στο κείμενο του Ζούκη, που έχουμε ως παράθεμα, ίσως πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το ρήμα π ι σ τ ε ύ ω δεν σημαίνει κάνω μετάνοιες και ανάβω κεριά σε Αγίους, αλλά έχω ε μ π ι σ τ ο σ ύ ν η.
Επειδή ήμουν καλός μαθητής αποστήθισα το παράθεμα αυτό και έκτοτε παραμένω «πιστός» στους φίλους, και γνωρίζω ποιοι είναι φίλοι πραγματικοί «εν κινδύνοις». Δεν είμαι όμως φανατικός, όπως εκείνος που ορκίζεται …. στο τσιγάρο που κρατεί, για να δηλώσει πίστη στην αγαπημένη του.
Απέκτησα αγαπημένους φίλους στη ζωή μου. Ελάχιστοι διέψευσαν τις προσδοκίες μου. Όμως, ένας φίλος(!) μόνο απεδείχθη τόσο πιστός, ώστε δέχεται αδιαμαρτύρητα να σιγοκαίγεται για χάρη μου 55 χρόνια τώρα.
Δυστυχώς τα συναισθήματα τα δικά μου απέναντι του είναι αντιφατικά. Είναι ακριβώς, όπως τα περιγράφει ένας Λατίνος ποιητής, ο Κάτουλλος.
Η γλώσσα του είναι τόσο τολμηρή, ώστε ο Α ρ ι σ τ ο φ ά ν η ς ωχριά μπροστά του. Προσωπικά δεν θα τολμούσα ορισμένα ποιήματά του να τα διαβάσω σε μαθητές ή στη ραδιοφωνική εκπομπή. Διαβάσετε όμως το δίστιχο, όπου διατυπώνει τα συναισθήματά του προς την ερωμένη του Λεσβία, σύζυγο Ρωμαίου Υπάτου, με την οποία ήταν τρελά ερωτευμένος και εκείνη τον έπαιζε, όπως τις χάντρες του κομπολογιού της. Odi et amo….
(Μτφ) Μισώ και αγαπώ
Γιατί μου συμβαίνει δεν ξέρω να πω.
Το αισθάνομαι να συμβαίνει και υποφέρω.
Αντί υποφέρω θα ταίριαζε περισσότερο σταυρώνομαι σαν τον Χριστό, αφού το λατινικό ρήμα είναι excrucior και crux- crucis σημαίνει σταυρός.
Μισώ και αγαπώ κι εγώ αυτόν το φίλο και γιατί καίγεται ο ίδιος, αλλά και δυστυχώς καίει και τα δικά μου σωθικά. Επίσης, όσοι με δουν να τον χαϊδεύω με τα δάχτυλα αποστρέφουν το πρόσωπό τους και δείχνουν ενοχλημένοι. Αλλά κι εγώ δεν τον απαρνούμαι, κι ας με σταυρώνει και με κατακαίει. Είμαι επίσης εναντίον κάθε μορφής φανατισμού και του θρησκευτικού (δες τζιχάντ) και του κομματικού.
Ιδιαίτερα μισώ το φανατισμό της α ρ ε τ ή ς, που εκδηλώνεται με μεγάλη ένταση συχνά για καλλίγραμμες και κρουσταλοβράχιονες αιθέριες υπάρξεις από αδικημένα από τη φύση πλάσματα που, όπως η αλεπού κάνουν κρεμαστάρια όσα δε φτάνουν, και έχουν τριχωτά πόδια και σφιχτοδεμένο μαντήλι στην κεφαλή. Ο έρωτας δεν χαρίζεται εύκολα. Είναι «τόκος εν καλώ». Για να γεννήσει μια ψυχή εγκυμονούσα πρέπει να βρει την ομορφιά, όπου θα εναποθέσει το πνευματικό της τέκνο, τον έρωτά της δηλαδή.
Ποιος είναι ο φίλος μου; Δεν έχετε παρά να δείτε τη φωτογραφία με τον φίλο, που έφυγε πρόσφατα και, όταν γλίτωσε απ΄αυτόν τον γοητευτικό παρόμοιο φίλο, απευθυνόταν με πάθος και φανατισμό σε όσους ξεχνούσαν να απομακρύνουν από κοντά του το αντικείμενο του πόθου τους.
* Ο κ. Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος