«Ο μόνος αντίπαλος που μας απέμεινε είναι ο εαυτός μας. Κι έχουμε διαπρέψει στην τέχνη της αυτοϋπονόμευσης»
Mark Lilla
Τα λόγια αυτά του Αμερικανού φιλοσόφου δεν έχουν γραφεί για τη χώρα μας. Αναφέρονται γενικότερα στην ανθρώπινη κοινωνία. Επαληθεύονται, όμως, απόλυτα αν παρατηρήσουμε μακροσκοπικά την πορεία του ελληνικού κράτους αμέσως μετά την Επανάσταση του 1821.
Υπήρξαν στιγμές θριάμβων και τραγωδίες αδικαιολόγητες και ανεπίτρεπτες. Ο αποτυχημένος Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 θα ανοίξει το δρόμο για την ένωση της Κρήτης και φυσικά τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο (Δ.Ο.Ε.) για να πληρώσουμε τις αποζημιώσεις που μας επιβλήθηκαν.
Οι εισπράξεις από το αλάτι, τις τράπουλες, τα σπίρτα και το καθαρό πετρέλαιο και γενικότερα η οικονομική εξυγίανση θα επιτρέψει στον Ελευθέριο Βενιζέλο τον θρίαμβο των Βαλκανικών πολέμων και τον διπλασιασμό της Ελλάδας.
Συνεχής ανοιχτή πληγή θα μας συνοδεύει ο διχασμός που φάνηκε να κλείνει μετά την δικτατορία των συνταγματαρχών. Η πλάνη μας ήταν οικτρή. Μια ασύνετη διαχείριση των οικονομικών μας έδωσε την δυνατότητα στο εθνικολαϊκισμό να ανδρωθεί.
Αντί με σύνεση να συσπειρωθούμε, να καταλογίσουμε τις ευθύνες και να προχωρήσουμε μπροστά, περίσσεψαν οι κραυγές, η αγανάκτηση, η καταγγελία των Ευρωπαίων, η ανάδειξη ευκαιριακών κομματικών μορφωμάτων, η αναξιοπιστία της πολιτικής και η επίκληση σωτήρων. Πραγματικά έχουμε διαπρέψει στην τέχνη της αυτοϋπονόμευσης.
Φαινόμενα που άλλες στιγμές θα μας εξέπλητταν, σήμερα αποτελούν καθημερινή πρακτική. Ανενδοίαστα μεταπηδούν πολιτικά πρόσωπα από το ένα άκρο στο άλλο. Άκριτα παραβιάζονται συνταγματικές διατάξεις. Ενοχοποιούνται και ευτελίζονται όσοι διαφωνούν.
Το τοπίο είναι θολό. Δύσκολα οι πολίτες μπορούν να διακρίνουν το ψέμα από την αλήθεια. Τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και το διαδίκτυο υπονομεύουν και σπιλώνουν την αξιοπρέπεια των πολιτικών προσώπων και η ποινική, η πολιτική και η ηθική ευθύνη ταυτίζονται.
Οι λέξεις έχουν χάσει την σημασία τους και το επίπεδο του πολιτικού λόγου έχει υποβαθμιστεί. Οι νέοι μας θεωρούν ότι η αποχή και η ιδιώτευση αποτελεί την καλύτερη στάση. Καθένας χωρίς ευρύτερες φιλοδοξίες και υψηλές στοχεύσεις επιδιώκει να βολευτεί.
Η αμοιβαία πίστη και ελπίδα πάντα κάπου μας περιμένει. Αρκεί να σταματήσουμε την ομφαλοσκόπηση, την αμοιβαία υπονόμευση και να ανοίξουμε μια πορεία με διάλογο και αναζήτηση. Με ευθύνη και αμοιβαίο σεβασμό.
Ο Γιώργος Σεφέρης επιλέγει μια κρητική μαντινάδα και προτείνει να γραφεί στο ανώφλι της πύλης της Βουλής. Το κείμενό του γράφτηκε το Νοέμβριο του 1966 και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εποχές» τον Γενάρη του 1967.
«Την τύχη του κάθε λαός την κάνεις μοναχός του.
Κι όσα του κάνει η τρέλα του δεν του τα κάνει εχθρός του».
Ο ποιητής εκφράστηκε προφητικά. Όλοι ξέρουμε τι ακολούθησε.