Φαίνεται πως είναι γραφτό σε τούτη τη χώρα να μην πλήξουμε ποτέ. Η πολιτική επικαιρότητα βρίσκεται πάντα σε κάθε βήμα και γι’ αυτό ίσως και η σχετική σάτιρα και θεατρική επιθεώρηση είναι τόσο αναπτυγμένες, διαδεδομένες και καλοδεχούμενες από το κοινό. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πώς τις τελευταίες μέρες όλα τα δελτία ειδήσεων ασχολούνται με τα αποτελέσματα μιας καθαρά ιατρικής έρευνας που εντάσσεται στο χώρο και στον τομέα της επιστήμης της Επιδημιολογίας.
Τα πράγματα πήραν άλλη, νέα τροπή με την δυναμική εμφάνιση στο πολιτικό προσκήνιο ενός άλλου σχηματισμού, του ΚΙΝΑΛ, το οποίο έως τότε βρισκόταν, μάλλον, σε σχετική ηρεμία και σίγαση. Τις μέρες λοιπόν που πέρασαν, δημοσιεύτηκε στη σκανδιναβική επιθεώρηση “Scandinavian Journal of Public Health” (2021, Dec 13) μια εργασία με τίτλο ‘‘Total patient load, regional disparities and in-hospital mortality of intubated COVID-19 patients in Greece, September 2020 to May 2021’’ των ερευνητών Θεόδωρου Λύτρα και Σωτηρίου Τσιόδρα.
Σκοπός της μελέτης ήταν να αναδειχτεί πως ενώ οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης έχουν επεκτείνει τη χωρητικότητά τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 σε κλίνες ΜΕΘ, η ποιότητα της περίθαλψης κάτω από τον αυξανόμενο φόρτο των ασθενών έχει λάβει λιγότερη προσοχή. Στη μελέτη εξετάσθηκαν η ενδονοσοκομειακή θνητότητα των διασωληνωμένων ασθενών COVID-19 σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, σε σχέση με το συνολικό φορτίο των διασωληνωμένων ασθενών, η διαθεσιμότητα τόσο των κλινών όσο και των μονάδων εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) και η περιοχή όπου βρίσκονταν τα νοσοκομεία.
Οι ερευνητές κατέληξαν σε συμπεράσματα τα οποία στη συνέχεια έδωσαν λαβή σε ατέρμονες πολιτικές συζητήσεις οι οποίες δυστυχώς συνεχίζονται ακόμα. Ποια ήταν αυτά; Μα τα ήδη γνωστά εδώ και πολύ καιρό, δεκαετίες για να ακριβολογώ, κάτι που ισχύει σχεδόν σε όλες τις χώρες. Η θνητότητα, τουτέστιν, αυξάνεται με την αύξηση των νοσηλευόμενων ασθενών, ειδικά όταν βρίσκονται εκτός ΜΕΘ, και σε νοσηλεία σε ΜΕΘ σε νοσοκομεία μακράν του κέντρου ή μακριά από την πρωτεύουσα της Αττικής στην συγκεκριμένη περίπτωση.
Εάν θέλαμε να συνοψίσουμε τα συμπεράσματα και τα αποτελέσματα της έρευνας, μετά από την λεπτομερή ανάγνωσή της, θα λέγαμε πέρα από αυτά που αναφέραμε, ότι το γεγονός αυτό αναδεικνύει την ανάγκη ουσιαστικότερης ενίσχυσης των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, με έμφαση στην ισότητα και την ποιότητα της περίθαλψης εκτός από την απλή επέκταση της χωρητικότητας σε κλίνες στις μονάδες εντατικής θεραπείας. Η εργασία αυτή αποτέλεσε όπως είπαμε τον καταλύτη αντεγκλήσεων ανάμεσα στα δύο κόμματα, την κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση.
Τα αποτελέσματα όμως αυτά επιδέχονται κάποιας μετάφρασης και μεγάλης συζήτησης για τους πολιτικούς μας και όχι τόσο για τους καθ’ ύλην αρμόδιους γιατρούς, για ευνόητους φυσικά λόγους. Όμως εάν θέλαμε να εστιαστούμε σοβαρά στο πρόβλημα πέρα από εκτόξευση μεγάλου αριθμού εντυπωσιακών λόγων απλώς και μόνο για να γεμίσει ο αέρας γύρω μας, η εργασία αποδεικνύει πράγματα πασίγνωστα στην ιατρική κοινότητα. Εδώ φάνηκε πως τον τελευταίο χρόνο οι κλίνες αυξήθηκαν τόσο στην επαρχία όσο και στην Αθήνα. Όμως ποιο είναι το παράξενο που ακόμα στην επαρχία παρατηρείται κάποια αυξημένη θνητότητα;
Η εργασία δεν απαντά αφού είναι καθαρά επιδημιολογική, αλλά θα μπορούσε να έχει και κάποιες περισσότερες και πιο εστιασμένες παραμέτρους. Όμως για τους έχοντες στοιχειώδεις γνώσεις, η λειτουργία μιας μονάδας εντατικής θεραπείας, δεν είναι το χτίσιμο μιας σειράς ντουβαριών με κάποια κρεβάτια ανάμεσα και μερικούς αναπνευστήρες οι οποίοι υποστηρίζουν μηχανικά τους διασωληνωμένους και ανήμπορους ασθενείς. Απαιτείται άρτια στελέχωση με άκρως εκπαιδευμένο ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό βοηθητικό και τεχνολογικό προσωπικό, για την ομαλή, απαιτητική και αποτελεσματική λειτουργία της.
Για να δώσουμε ένα παράδειγμα οι υπεύθυνοι γιατροί που εργάζονται εκεί, απαιτείται να έχουν τελειώσει επιτυχώς μια κύρια ειδικότητα, όπως παθολογία, πνευμονολογία, καρδιολογία, αναισθησιολογία ή χειρουργική και μετά από αυτή τη διαδικασία διάρκειας τουλάχιστον πέντε έως έξι ετών, να εξειδικευτούν, όπως λέμε, για άλλα δύο χρόνια σε αίθουσες μονάδων εντατικής θεραπείας.
Κάτι ανάλογο θα μπορούσαμε να παραθέσουμε και για την περίπτωση του νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι αυτό δεν είναι καθόλου, μα καθόλου εύκολη και γρήγορη υπόθεση, ούτε μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο τα τελευταία δύο χρόνια, όταν ακόμα και στις βασικές ιατρικές ειδικότητες υπάρχουν τρομερές ελλείψεις στα νοσοκομεία μας.
Όμως, όλα αυτά αντί να γίνονται αφορμή για πολιτικές διαμάχες, είναι προτιμότερο να σκεφτούμε κάπως σοβαρά αφού βιώνουμε ακόμα την πανδημία νέων και εξαλλαγμένων μορφών του ιού. Είναι επιτακτική η ανάγκη να αναλογισθούμε και να προγραμματίσουμε πόσους γιατρούς θέλουμε στην πατρίδα μας και πόσους αφήνουμε να φεύγουν στο εξωτερικό αφού πρώτα τους εκπαιδεύσουμε. Αυτόματα να απαντήσουμε στο ερώτημα γιατί τα τελευταία χρόνια μάς εγκατέλειψαν κάπου είκοσι χιλιάδες γιατροί.
Ακόμα γιατί παρά τον μεγάλο αριθμό σχολών νοσηλευτικής, πολλοί απόφοιτοι, κοπέλες κατά κύριο λόγο, αποφεύγουν να εργασθούν στα νοσοκομεία μας και κατευθύνονται αλλού. Κι’ ύστερα ας αναλογισθούν τα διάφορα κόμματα πριν εκστομίσουν τις διάφορες επιπολαιότητες του τύπου που προαναφέραμε. Η κυβέρνηση οφείλει να απαντήσει στους πολίτες, μεταξύ των άλλων, γιατί έως τώρα δεν έκανε υποχρεωτικό τον εμβολιασμό σε όλον τον κρατικό μηχανισμό και ειδικά σε χώρους όπου συνωστίζεται μεγάλος αριθμός πολιτών.
Όσον αφορά την αξιωματική αντιπολίτευση, που έθεσε και τόσο επιτακτικά το ερώτημα δημόσια, ας μας απαντήσει επιτέλους ξεκάθαρα γιατί μέχρι τώρα υποστήριξε τόσο αποκλίνουσες συμπεριφορές, γιατί δεν υποστήριξε την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού όλων των υγειονομικών, γιατί καταψήφισε τα πρόστιμα σε αυτούς, τον υποχρεωτικό εμβολιασμό στους υπερήλικες, τις ποινές σε όσα στελέχη της ξεστοκάριζαν επιπολαιότητες, κενολογίες και αερολογίες εν καιρώ πανδημίας, έτσι για το θεαθήναι, όπως ότι τάχα δεν υπάρχουν εμβόλια, ή ότι δεν προκαλούν ανοσία, κλπ, και εκτόξευαν μυριάδες πομφόλυγες με σκοπό αποκλειστικά και μόνο αντιπολιτευτικό. Και τέλος ας προτείνει κάτι επιτέλους σοβαρό και εφικτό.
Η είσοδος στην πολιτική σκηνή ενός άλλου κόμματος, που προαναφέραμε, αναμφίβολα θα εμπλουτίσει τον αντιπολιτευτικό λόγο και από κάθε πλευρά είναι καλοδεχούμενη. Έτσι αναμένουμε προσεχώς τις δικές του, γενικότερες, θέσεις, αν και σε κάποια συγκεκριμένα θέματα ακολούθησε τις κυβερνητικές θέσεις, ενώ για τα περισσότερα ακόμα δεν τοποθετήθηκε.
* Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης είναι διευθυντής Χειρουργικής, συγγραφέας