Το διαζύγιο αποτελεί μια επώδυνη εμπειρία για τα παιδιά. Παρ’ όλα αυτά, οι γονείς μπορούν να τα βοηθήσουν να προσαρμοστούν με την ελάχιστη ψυχολογική φθορά.
Τα παιδιά συχνά διστάζουν να αποκαλύψουν τα πραγματικά τους συναισθήματα. Γι’ αυτό οι γονείς οφείλουν να τα ενθαρρύνουν, ώστε να αποφορτιστούν συναισθηματικά. Έτσι, τα παιδιά μαθαίνουν να αναγνωρίζουν, να βιώνουν, να αποδέχονται και να εκφράζουν τα δυσάρεστα συναισθήματα.
Καθοριστική για την καλύτερη προσαρμογή είναι η διατήρηση της καθημερινής ρουτίνας των παιδιών. Επειδή το διαζύγιο αποτελεί από μόνο του μια τεράστια αλλαγή, η σταθερότητα στην καθημερινή ζωή προσφέρει αίσθημα ασφάλειας και ηρεμίας και τα βοηθάει να είναι πειθαρχημένα.
Είναι σημαντικό να αποφύγουν οι γονείς τον πειρασμό να κακομάθουν τα παιδιά τους, επιτρέποντας να ζουν χωρίς κανόνες. Επίσης, να μην ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος θα κερδίσει την αγάπη των παιδιών, αγοράζοντας δώρα ή κάνοντας όλα τα χατίρια. Τα παιδιά χρειάζονται σταθερά όρια και κανόνες, τα οποία πρέπει να είναι κοινά και από τους δύο γονείς, άσχετα απ’ το αν αυτοί ζουν μαζί ή όχι. Έτσι νιώθουν πιο ήρεμα και ασφαλή.
Να υπενθυμίζουν έμπρακτα στα παιδιά τους ότι εξακολουθούν να είναι προτεραιότητα για αυτούς, παρόλο που δεν ζουν πια όλοι μαζί. Ιδιαίτερα η επικοινωνία με τον γονιό που φεύγει από την οικογενειακή εστία και η παρουσία του στα σημαντικά γεγονότα της ζωής των παιδιών είναι ουσιαστική για τη συναισθηματική τους ανάπτυξη, για αυτό είναι σημαντικό οι προσωπικές διαφορές του ζευγαριού να μην γίνονται εμπόδιο
. Ο γονέας που δεν μένει με το παιδί χρειάζεται να φροντίζει να είναι εκεί την ώρα που έχει υποσχεθεί. Να μη δίνει υποσχέσεις που δεν μπορεί να κρατήσει γιατί έτσι φαίνεται αναξιόπιστος στα μάτια των παιδιών του και κλονίζεται η εμπιστοσύνη τους.
Να μην εμπλέκουν τα παιδιά στις διαφορές τους και να μην τα χρησιμοποιούν ως μέσο εκβιασμού (π.χ. δεν σου επιτρέπω να δεις τα παιδιά, γιατί δεν πλήρωσες τη διατροφή). Καβγάδες, εντάσεις, κατηγορίες και ξεσπάσματα θυμού καλό θα ήταν να περιοριστούν, καθώς τα παιδιά τα αφομοιώνουν και δημιουργούνται σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική τους ισορροπία. Το να κατηγορεί ο ένας γονιός την αντίθετη πλευρά μπορεί να είναι επουλωτικό για αυτόν, αλλά πληγώνει τα παιδιά και λειτουργεί καταστροφικά για τις μετέπειτα σχέσεις τους.
Σημαντικό είναι να δείχνουν ότι χαίρονται για τον χρόνο που περνάνε τα παιδιά με τον πρώην σύντροφο. Τα παιδιά έχουν την ανάγκη να είναι ελεύθερα να εκδηλώνουν την αγάπη τους και για τους δύο γονείς, διαφορετικά θα νιώσουν ότι είναι αναγκασμένα να διαλέξουν στρατόπεδο, γεγονός που θα τα κάνει δυστυχισμένα και θα τα φορτώσει με ενοχές.
Κάποιοι γονείς που δεν έχουν αποδεχτεί το διαζύγιο και βιώνουν θλίψη και απογοήτευση, χωρίς να το συνειδητοποιούν πιθανόν να χρησιμοποιούν το παιδί για να καλύψουν τις συναισθηματικές τους ανάγκες και το κενό της απουσίας του συντρόφου. Έτσι, εκδηλώνουν προσκόλληση ή υπερπροστατευτική συμπεριφορά και αποθαρρύνουν την αυτονομία των παιδιών, πλήττοντας την αυτοεκτίμησή τους. Άλλοτε πάλι τα αντιμετωπίζουν ως σάκο του μποξ για να ξεθυμαίνουν.
Τέλος, είναι απαραίτητο οι γονείς να φροντίζουν τον εαυτό τους και να συνεχίζουν τη ζωή τους όσο μπορούν καλύτερα. Τα παιδιά προσαρμόζονται στον χωρισμό ανάλογα με το πόσο καλά προσαρμόζονται οι γονείς.
Το διαζύγιο είναι ένα δυνητικά τραυματικό γεγονός για τα παιδιά. Εντούτοις, έρευνες δείχνουν ότι είναι προτιμότερο από το να εκτίθενται αυτά σε συνεχείς και έντονες συγκρουσιακές οικογενειακές καταστάσεις που μπορεί να τα οδηγήσουν στην εκδήλωση σοβαρών ψυχικών συμπτωμάτων.
*Η Γιάννα Χουρδάκη είναι ψυχολόγος