Θα ήταν μεγάλο ευτύχημα να μιλούσαμε όλοι οι άνθρωποι στην οικουμένη την ίδια γλώσσα. Διότι εκείνο που εκ πρώτης όψεως χωρίζει τους λαούς στην υφήλιο, που τους κάνει διαφορετικούς, είναι η διαφορετική γλώσσα που μιλούν: Τουρκικά μιλά. Τούρκος είναι. Εχθρός μας είναι. Ή κάτι αντίστοιχο.
Κάτι τέτοια σκέφτηκε και ο πολωνοεβραίος οφθαλμίατρος Ζάμενχοφ και δημιούργησε (1887) την τεχνητή γλώσσα εσπεράντο αποβλέποντας στην κοινή χρήση της σε όλο τον κόσμο. Φαντάστηκε ότι η ομογλωσσία, αν δηλαδή όλοι στην γη μιλούσαμε την ίδια γλώσσα, θα ήταν κάτι που οπωσδήποτε κάπως θα μας συναδέλφωνε. Στην αρχή υπήρξε κάποιος ενθουσιασμός για την εκμάθηση της γλώσσας αυτής, που, εκτός του ότι θα συναδέλφωνε τους λαούς, θα εκμηδένιζε επίσης και τα εμπόδια της επικοινωνίας των ανθρώπων μεταξύ τους.
Συγκροτήθηκαν τότε οργανώσεις εσπεραντιστών, κυκλοφόρησαν εφημερίδες και περιοδικά στην εσπεράντο… Γρήγορα όμως ο ενθουσιασμός ξεθύμανε, οι προσπάθειες ατόνησαν και η γλώσσα σήμερα σχεδόν έχει ξεχαστεί. Γιατί διαπιστώθηκε ότι στην πραγματικότητα εκείνο που κάνει τους ανθρώπους να ξεχωρίζουν μεταξύ τους είναι τα διαφορετικά συμφέροντα.
Συμφέροντα κυρίως οικονομικά. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει και η διαφορά θρησκείας. Γιατί συνήθως οι ιερείς των διαφόρων θρησκειών φανατίζουν επικινδύνως τους πιστούς τους εναντίον των «αλλοθρήσκων». Δεν είναι συνεπώς τόσο η γλώσσα μας ή ακόμη το χρώμα του δέρματός μας ή η κατασκευή μας και τα άλλα φυλετικά χαρακτηριστικά του σώματός μας ή ακόμη και η κουλτούρα μας που μας διαφοροποιούν.
Μακάρι οι άνθρωποι στην γη να ήμασταν ενωμένοι όλοι σε μια επικράτεια, να είχαμε σε κυκλοφορία το ίδιο κοινό νόμισμα, να υπήρχε δηλαδή μια παγκόσμια οικονομία, να μην υπήρχαν όρια κρατών ούτε στρατός, αλλά μόνο αστυνομία για την τήρηση της τάξεως, να είχαμε κοινή δικαιοσύνη, να διδασκόμασταν όλοι την ίδια γλώσσα στα σχολεία, ώστε να μην υπήρχε το εμπόδιο επικοινωνίας… Αυτό το τελευταίο στις μέρες μας φαίνεται περισσότερο κατορθωτό με την γενίκευση της εκπαίδευσης σχεδόν παντού στην γη, με τα ΜΜΕ (τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες…) που θα μπορούσαν να κρατήσουν την γλώσσα όμοια παντού στην γη και θα προλάβαιναν παρεκκλίσεις και αλλοιώσεις οι οποίες καταστρέφουν την γλωσσική ομοιομορφία…
Η αγγλική στις μέρες μας τείνει να γίνει γλώσσα παγκόσμια. Το μεγάλο πλεονέκτημά της είναι το ότι είναι πολύ απλή και ότι έχει λεξιλόγιο με δάνεια λέξεων από όλες σχεδόν τις γλώσσες του κόσμου. Ο καθένας μας, όποια γλώσσα κι αν μιλά, βρίσκει κάτι δικό του στο λεξιλόγιό της. Όμως έχει και σοβαρά μειονεκτήματα. Έχει πολύ παράξενη ορθογραφία: άλλα διαβάζεις και άλλα πρέπει να προφέρεις. Επίσης έχει ασαφή προφορά φωνηέντων στις άτονες συλλαβές. Και αυτό δημιουργεί κάποια δυσκολία στην κατανόηση της ομιλίας.
Βέβαια εκτός από την εσπεράντο υπήρξαν και άλλες τεχνητές γλώσσες, με τις οποίες έγινε προσπάθεια επιβολής ομογλωσσίας στην οικουμένη, π. χ. η Volapük, η Interlingua… Όμως καμία δεν πέτυχε.
Παρ’ όλα αυτά ο καθένας μας κατανοεί ότι, αν όλοι οι άνθρωποι μιλούσαμε μία και την αυτή γλώσσα, θα αισθανόμασταν, όλοι οι λαοί της γης, πιο οικείοι μεταξύ μας. Η διαφορετική γλώσσα μάς αποξενώνει.