Για ό,τι συνέβαινε στη χώρα μας, για ό,τι συμβαίνει και για ό,τι θα συμβεί «φταίνε οι ξένοι». Το «φταίνε» και με τις δυο του έννοιες. Και με τη θετική συμβολή τους και με την αρνητική, δηλ. εκείνη της χειραγώγησης, της παρέμβασης, του επηρεασμού… Αν δεν υπήρχαν οι ξένοι, δηλ. οι Μεγάλες Δυνάμεις, στο Ναυαρίνο, ναυμαχία με την οποία σταθεροποιήθηκε η επανάσταση στην Πελοπόννησο, σήμερα δεν θα χρειαζόμασταν υποτίτλους στα τουρκικά σείριαλ της τηλεόρασης (το σείριαλ με «ει» από το ελληνικό σειρά). Παρ’ όλα ταύτα, ακόμα κι αν δεν μας άφησαν να ολοκληρώσουμε τις γνώσεις μας στην τουρκική γλώσσα, είναι τόσες οι τουρκικές λέξεις που έχουν μείνει σε χρήση στην καθημερινότητά μας, που είναι αρκετές να διεξάγουμε ένα καθώς πρέπει διάλογο. Έτσι, στο καθημερινό γλωσσικό… διαιτολόγιό μας, συναντούμε τουρκικές λέξεις, όπως: αραμπάς, μπακλαβάς, μπουρέκι, ασκέρι, αραλίκι, μπόρα, μποστάνι, αστάρι, ασίκης, αγιάζι, μπαλτάς, τσιγκέλι, μπαϊράκι, μπουντρούμι, μπουρνούζι, μπουνταλάς…

Αν ξεκινήσουμε από το 1453, δηλ. από την πτώση της Κωνσταντινούπολης και φτάσουμε στο 1830, οπότε με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) αναγνώρισαν την ύπαρξη του Ελληνικού κράτους, μεσολαβούν 377 χρόνια. Είναι αυτό που λέμε για ευκολία 400 χρόνια σκλαβιάς. Αντίθετα, από το 1669, ημερομηνία της πτώσης του Χάνδακα, ως το 1913, που έγινε η συνένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, μεσολαβούν 244 χρόνια… δηλ. η Κρήτη παρέμεινε υπό την Οθωμανική κυριαρχία 133 έτη λιγότερα από την υπόλοιπη Ελλάδα. Κι αν είναι σωστή η παρατήρηση, ότι πολλά από τα σημερινά αρνητικά κατάλοιπα, που επιβαρύνουν την καθημερινή ζωή μας οφείλονται στην τουρκική (οθωμανική) σκλαβιά, οι αριθμοί δίνουν μιαν εξήγηση, γιατί η Κρήτη, σήμερα, ως περιφέρεια της ελληνικής επικράτειας, βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση … στους περισσότερους τομείς (πολιτιστικά, οικονομικά, τουριστικά κ.λπ.).

Όπως ο δυτικός κόσμος και όχι μόνο, χρησιμοποιεί ένα 20%, και πλέον, λέξεις ελληνικές ή με ελληνική ρίζα, χωρίς οι περισσότεροι να το γνωρίζουν, έτσι κι εμείς χρησιμοποιούμε πολλές λέξεις, υπολείμματα της τουρκικής επιρροής στη χώρα μας, που πολλές φορές τις προσπερνούμε, νομίζοντάς τις για ελληνικές. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περί τις 4600 λέξεις, 1300 εκφράσεις, παροιμίες και στερεότυπες εκφράσεις, που είναι κοινές στην ελληνική και την τουρκική γλώσσα.  Όπως: tencere yuvarlanmış kapağını bulmuş «Εκύλισε η τέντζερη και το καπάκι βρήκε» (tencere=τέντζερη,  yuvarlanmış=εκύλισε, από εδώ προκύπτουν και τα …γιουβαρλάκια, kapağın ı=καπάκι, bulmuş=βρήκε… ε! αυτό το τελευταίο δεν αντιστοιχεί σε κάτι γνωστό, αλλά μην τα θέλουμε και όλα δικά μας). Άλλες γνωστές λέξεις: τσαμπουκάς, τσαντήρι, τσακάλι, τσουκάλι, τσακίρ-κέφι, τεφτέρι, ντελικαν(λ)ής (τρελός στο αίμα του, δηλ. νεαρός), ντιβάνι, τσακμάκι, τσανάκα, νταλγκάς, ντουβάρι, τσάντα, τσουβάλι, νταμάρι, τσαρσί, ντουλάπι, ντολμάς, τσουρέκι, νταλαβέρι, τσομπάνης, τσιφτές…

Με τα τουρκικά φύλα να έχουν μογγολική καταγωγή, ένας γλωσσολόγος είχε διατυπώσει την άποψη ότι μιλώντας τουρκικά, μπορεί ο ταξιδιώτης να ξεκινήσει από τη Μεσόγειο (Μικρά Ασία) και να φτάσει στο Βλαδιβοστόκ, λιμάνι της Ρωσίας, στον Ειρηνικό. Κάπου μπορεί να χρησιμοποιηθούν οι λέξεις που λέμε κι εμείς, όπως: χαβαλέ, χάβρα, χουζούρι, αφεντικό, φανάρι, φυντάνι, χαλί, χαμπάρι (νέο), φυτίλι, χαλκάς, χαρέμι, χαρμάνι, χαμάλης, χαμάμ και φυσικά … χασίς. Επίσης: χατήρι, χαβάς, χαβάνι… και να μην ξεχνάμε τη «σαλαμούρα», λέξη που αρέσει στο φίλο μας τον Ερντογάν. Μεταξύ μας, τώρα, η λέξη είναι μάλλον ελληνική, τουρκοποιημένη, αφού προέρχεται από το ιταλικό sale, που κι αυτό προέρχεται από το «αλς – αλός», θ(άλ)ασσα δηλ. (αλ)άτι! Τα έχουν αυτά οι γλώσσες!

Ας μην υποτιμούμε, λοιπόν, την τουρκική γλώσσα. Είναι η επίσημη γλώσσα της Τουρκίας των 80 εκατομμυρίων κατοίκων και μαζί με την Ελληνική, επίσημη γλώσσα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επίσης, αναγνωρίζεται ως μειονοτική γλώσσα στην Κροατία, το Μαυροβούνιο, τη FYROM, την Ουγγαρία, την Ελλάδα και το Ιράκ. Ακόμη, ομιλείται από τα 3 εκατομ. τουρφκόφωνων που ζουν στη Γερμανία, καθώς και από τις τουρκόφωνες κοινότητες στο Βέλγιο, Γαλλία, Ολλανδία, Αυστρία, Ελβετία και Ηνωμένο Βασίλειο.

Από το 1928, καταργήθηκε η αραβική γραφή της γλώσσας και υιοθετήθηκε το λατινικό αλφάβητο. Αυτό κάνει την τουρκική γλώσσα πιο προσιτή σε όποιον ενδιαφέρεται να την ανακαλύψει.

Εμείς, θέλοντας και μη, διαθέτουμε τη μαγιά, με τις τόσες χιλιάδες τουρκικές λέξεις. Άλλη μια γεύση, λοιπόν, όπως λέμε: Καπάκι, καπάρο, καπλαμάς, καψούλι, καρπούζι, καβγάς, καβούκι, καζάνι, κασμάς, καϊμάκι, κελεπούρι, κιτάπι, τεφτέρι, μαγκάλι, μουσαφίρης, μιναρές, Κούλες και ο γνωστός μας Καρα-γκιόζης δηλ. Μαυρο-μάτης. Οπότε ; Για να το προσαρμόσουμε στις τάσεις των καιρών και να μην χάνουμε την επαφή μας με την πραγματικότητα, μπορούμε να πούμε το κατά Καραγκιόζη: «Θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε!!!».

[email protected]