Κάθε χρόνο την ίδια περίπου περίοδο διεξάγονται οι πανελλήνιες επίσημα αναφερόμενες ως πανελλαδικές εξετάσεις. Είναι ένας θεσμός του ελληνικού κράτους για την εισαγωγή των μαθητών του Λυκείου στις σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που ισχύει από το έτος 1960 μέχρι σήμερα. Λαμβάνουν χώρα στο τέλος της σχολικής χρονιάς μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου για τους μαθητές της τρίτης Λυκείου και οργανώνονται από το Υπουργείο Παιδείας.
Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων οι μαθητές συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο για την προτίμησή τους στις ανώτερες και ανώτατες σχολές στις οποίες επιθυμούν να φοιτήσουν και τα τελικά αποτελέσματα της εισαγωγής τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ανακοινώνονται συνήθως τον Αύγουστο.
Κλείνοντας αυτό το μικρό ιστορικό για τις πανελλήνιες εξετάσεις υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με τα ισχύοντα σημερινά εκπαιδευτικά δεδομένα, η ιστορία αυτή αναμένεται να κλείσει το 2020 με την κατάργησή τους και η είσοδος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα γίνεται με τον βαθμό απολυτηρίου της τρίτης Λυκείου.
Μεσούσης της φετινής εξεταστικής περιόδου η αγωνία των εμπλεκομένων στις πανελλαδικές εξετάσεις κορυφώνεται, ενώ τα σχόλια, οι συζητήσεις και οι δημοσιογραφικές αναφορές κυριαρχούν στην επικαιρότητα.
Εδώ και μερικές ημέρες από τότε που οι μαθητές μπήκαν στην τελική ευθεία των εξετάσεων, δεν ακούς τίποτε άλλο από τις οικογένειες που έχουν τελειόφοιτους παρά μόνο ό,τι αφορά τις πανελλαδικές.
Οι περισσότεροι γονείς κάνουν ό,τι νομίζουν καλύτερο για να βοηθήσουν τα παιδιά τους και πολλές φορές καταφέρνουν το αντίθετο, αυξάνοντας την ψυχολογική τους πίεση, το άγχος, επηρεάζοντας αρνητικά την αυτοσυγκέντρωσή τους.
Τα αποτελέσματα της λανθασμένης διαχείρισης του θέματος δείχνουν τα περιστατικά που εμφανίζουν το εξεταστικό άγχος και τις κρίσεις πανικού των μαθητών να αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο. Δεν είναι τυχαίο ότι συνεχώς όλο και περισσότερες εκπαιδευτικές κοινότητες αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, διοργανώνουν σεμινάρια διαχείρισης του άγχους των εξετάσεων, ενώ σύλλογοι γονέων καλούν ειδικούς στα Λύκεια για να μιλήσουν σε καθηγητές, γονείς και μαθητές.
Κοινή διαπίστωση θεωρούνται όλα αυτά όμως κάθε χρόνο λέμε τα ίδια και τον επόμενο τα ξεχνάμε. Οι πανελλαδικές εξετάσεις σίγουρα δεν είναι ούτε η αρχή, αλλά ούτε το τέλος του κόσμου. Όλοι έχουμε περάσει αυτές τις καταστάσεις ως μαθητές αλλά και ως γονείς και όλοι φροντίζαμε να πείσουμε τα παιδιά μας για ακριβώς το αντίθετο. Πρόκειται για ένα λανθασμένο μήνυμα ότι από την εισαγωγή τους σε ένα ΑΕΙ ή ΤΕΙ κρίνεται αποκλειστικά η ζωή τους.
Όμως πρέπει να είμαστε αντικειμενικοί και δίκαιοι γιατί όχι μόνο οι μαθητές αλλά κυρίως οι γονείς έχουν μεγαλύτερο άγχος για το μέλλον των παιδιών τους. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι πολλές οικογένειες παίρνουν δάνειο για να πληρώσουν τα ιδιαίτερα μαθήματα και τα φροντιστήρια των παιδιών τους.
Ο πήχης για την είσοδο στα ΑΕΙ είναι υψηλός, πολύ υψηλότερος από την παιδεία που προσφέρεται στα ιδιωτικά και κυρίως στα δημόσια σχολεία, γι’ αυτό ο κοινωνικός και οικογενειακός περίγυρος των μαθητών τρέχει και δεν φτάνει.
Όλη η «βιομηχανία» των πανελλαδικών φροντίζει για να βάλει τον πήχη ψηλά, από τους καθηγητές μέχρι το Υπουργείο Παιδείας, ενώ αδιαφορούν για τις επιδόσεις στη γνώση των μαθητών στην υποχρεωτική και μέση εκπαίδευση.
Στην Ελλάδα όλα τα τελευταία χρόνια και χωρίς καμιά εξαίρεση οι υπουργοί ποτέ δεν ασχολήθηκαν για μια ενιαία εκπαιδευτική πολιτική από το Δημοτικό μέχρι και το Πανεπιστήμιο. Ασχολούνταν συνεχώς με το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων πώς θα το αλλάξουν, διογκώνοντας έτσι στο μυαλό των παιδιών και των γονέων το άγχος, τη σύγχυση και την αβεβαιότητα του μέλλοντος.
Γι’ αυτό κι εμείς πρέπει να ευχηθούμε στους γονείς και ιδιαίτερα στους μαθητές ψυχραιμία και καλή επιτυχία. Άλλωστε εάν μια πόρτα σε ΑΕΙ και ΤΕΙ κλείσει για φέτος, δεν πρόκειται να κλείσει για πάντα, του χρόνου μπορεί να ανοίξει ξανά.