Φωτιά στα μπατζάκια των νονών μέρες που είναι. Δώρα τρέχουν και σε κάθε απαίτηση «στέργουν και παρακαλούν».1
Φωτιά κι αποκαΐδια στους κατά τόπους και κατά συνθήκες αναδόχους. Στο πρώτο φεγγάρι του ’18 τρυπάνε στην Κύπρο, τρυπούν και τα μελίγγια μου. Κρεμάμενη τρεμάμενη η ιστορία διαρρηγνύει το παρόν κι αχνίζει το μέλλον. Αχνά αχνά τα μαγερειά ξεπροβάλλουν ένθεν και ένθεν των πλευρών.
Οδός ελπίδας και οδός αδιέξοδη. Η σκέψη στο όσα Σύρει εκείνη η χώρα, η άλλοτε ευαγγελιζόμενη την αραβική Άνοιξη. «Ωραία που ‘σαι άνοιξη γιατί δε μας λυπάσαι;». Έσπευσαν οι επίδοξοι νουνοί και νουνές να τελέσουν τις βαφτίσεις τους κατά το δοκούν και επιθυμητό.
Ο Δον Βίτο Κορλεόνε (The Godfather) έριξε την ατάκα και πέρασε στην ιστορία «I’m going to make him an offer he can’t refuse»2. Η ίδια φράση κοπιάρεται ξανά και ξανά και υλοποιείται στον χωροχρόνο, όπως ακριβώς και στα καθ’ ημάς δίνοντας άλλο νόημα στην ιστορία και στη ζωή μας.
Οδός πατρίδας. Ευκταίο να ήταν μονόδρομος. Οδός πατρίδας και όχι παρτίδας. Το βλέμμα προς τα πάνω στο Βορρά της βοράς. Πέντε νέα ονόματα με ίδιο άξονα και μια εξαρχής σκοπιμότητα: την υφαρπαγή. Το βλέμμα και προς τα κάτω στο χρυσοφόρο Νότο του έως ότου. Αγάντα κι όλα γίνονται. Γίνονται;
Μήπως κυνηγώνται για να γίνουνε; Ένας γύρος οι Πόντιοι Πιλάτοι. Θα τους αφήσουμε να τριπλάρουν διπλωματικά και δήθεν αναποφάσιστα; ΑΟΖ και χώρα του Οζ. Στο ρόλο του Ρέι Μπόλτζερ (σκιάχτρο που θα ήθελε να έχει μυαλό) θα μπορούσαμε να φανταστούμε πολλούς ημεδαπούς υποψήφιους, αντιστοίχως και στο ρόλο του Χίκορι (τενεκεδένιος άνθρωπος που θα ήθελε να έχει καρδιά).
Ωστόσο, ο σημερινός Άγγελος Μπίλι Μπερκ δεν ταυτίζεται με το ρόλο της καλής μάγισσας του Βορρά. Στο δε ρόλο της κακιάς γειτόνισσας, ξεπηδούν εντός του κρανίου μου 3 υποψήφιες σε διαφορετικά σημεία του ορίζοντα προσανατολισμένα στο μια ανάσα από μας. Εξ Αμερικής η ταινία. Αδίκως και ανωρίμως περιμένουμε τα κόκκινα μαγικά παπούτσια…
Ιστορίας άθροισμα κι απάνθισμα. Γεωγραφίας αρρήκτως συνδεδεμένης κι ατάκτως περιδιαβασμένης, ποντισμένης από ένα διόλου κατεστημένο quod debet ut certa lege3 δίκαιο της αλός. Όταν μιλάς για Ιστορία οι περισσότεροι θα βαριαναστενάξουν, όχι από ρίγη συγκίνησης ή θυμού. Από απάθεια για την άγνοιά τους ή από αβασάνιστη τάση ταμπελοποίησης ή σκοπιμότητας. Μιλάς για Ιστορία, είσαι δεξιός, μιλάς για ιμπεριαλισμό είσαι αριστερός.
Ελάχιστοι θα σκεφτούν το εξής απλό: Ιστορία=Άνθρωπος=Ζωή=Επιβίωση. Δόσεις απλής κοινής λογικής. Πηγαίνουμε στον γιατρό. «Πονάω» λέμε. «Πόσο καιρό;» θα ρωτήσει ευλόγως. «Ποιο είναι το ιστορικό σου; Των γονέων; Των παππούδων;» ευλόγως θα θελήσει να μάθει. Πρέπει να μάθει. Είναι ζωτικής σημασίας. Κανείς από εμάς δεν θα τον κατηγορήσει.
Δεν θα σπεύσει να τον κομματικοταμπελοποιήσει. Ζωτικής σημασίας η γνώση της ιστορίας και της γεωγραφίας. Εννοείται και του Συντάγματος. Αλήθεια πόσοι έχουν διαβάσει και ερμηνεύσει το Σύνταγμά μας; Ερώτημα με σκοπό την παρακίνηση για ανάγνωση. Δεν υφέρπει ειρωνεία ή τόνος επικριτικός.
Όμως υπάρχει κάτι που μοιάζει με κενό γράμμα του νόμου. «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό και για τον λαό». Τεχνηέντως, τελευταίως απροκαλύπτως, δεν ανήκει στη σφαίρα του πρακτέου η ρήση του συνταγματικού νομοθέτη. Του πρακτέου εκ μέρους όλων των πολιτικών δυνάμεων και φορέων του τόπου. Το «από τον λαό για τον λαό» μεταλλάσσεται και συναλλάσσεται σε «από την καρέκλα για την καρέκλα». Όλοι chairmen και chairwomen. Διαπρέπουν, σε αυτόν τον τομέα, οφείλουμε να τους το αναγνωρίσουμε.
Ωστόσο, η γραμματική έχει αποφανθεί τα φωνήεντα είναι επτά και φωνάζουν δυνατά. Με ιδιαίτερη έμφαση στο Ε. Άκρως εκκωφαντικό. Πάντα μου άρεσε το Ε. Ε, (για το Ε.Ε. δεν έχω αποφασίσει ακόμα) όπως Ελλάδα, όπως Ενέργεια, όπως Έλα. Ακόμα και σε συνδυασμό με σύμφωνο, όπως Μεσόγειος, δηλαδή στην μέση των εξελίξεων στη μέση της γης. Και τώρα που ξύπνησε το θηρίο που κείτεται καταμεσίς του πελάγους τι θα γίνει;
Βήμα 1ο: θα αποφασίσουν για τη μοιρασιά.
Βήμα 2ο: θα σπεκουλάρουν τη μοιρασιά.
Βήμα 3ο: θα την βαφτίσουν «κοινωνική πολιτική». Εμείς; Στο βήμα το μετέωρο; Οι φύλακες του συντάγματος, όπως μας ορίζει το άρθρο 120 του Συντάγματος, τι θα κάμνουμε εμείς; Εννοείται ότι μπορούμε να κάνουμε, εννοείται ότι οφείλουμε να διαφυλάξουμε το συντεταγμένο της πολιτείας. Θα έχουμε το νου μας.
Στο αδιαπραγμάτευτο «από τον λαό για τον λαό». Κι αν τα παραπάνω ώτα των καρεκλοκενταύρων δεν είναι ευήκοα, οφείλουμε να τους τα τραβήξουμε. Εφόσον είμαστε συντεταγμένη πολιτεία και Έλληνες πολίτες, κι εφόσον έχουμε συναίσθηση αυτού του ρόλου. Συνενωμένοι και συνεννοημένοι μένει να αποδειχτεί.
Όχι δεν απέχω από την αισιοδοξία. Αντιθέτως. Ας έρθουμε κοντύτερα διαβάζοντας Ιστορία4 και αναλύοντας σημερινά τεκταινόμενα. Ας συγκρουόμαστε στο ενδιάμεσο. Η σύγκρουση, πίστευα και πιστεύω, φέρνει τους ανθρώπους κοντύτερα. Η σύγκρουση κι ο πόνος είναι πλούτος.
Στο ενδιάμεσο όμως. Στο τέλος ας πορευτούμε ενωμένοι. Αλλιώς κινδυνεύει να μείνει ο πόνος και η ρημαγή. Χωρίς ψυχές και κορμιά να διαφεντέψουν. Αυτό το Ε, πάει τελείωσε, δε λέει να σιγάσει. Πολιορκεί και συνέχει την ελευθερία και πρεπίζει την αξιοπρέπεια. Ανακαλύψτε και βγάλτε στο φως τα δικά σας ε, στον έρωτα, στην ιδέα, στην εφαρμογή των σκέψεων και των λόγων. Γιατί μοιραία και ωραία τα φέρετε όλοι μέσα σας, Έλληνες όντες και Ελληνίδες ούσες.
Ως ανταπάντηση στους επήλυδες και γηγενείς Godfathers διαθέτουμε και οφείλουμε να θέλουμε να εφαρμόζεται το «από τον λαό για τον λαό». Κι αυτό το «από τον λαό» πρέπει να δουλέψουμε εμείς οι από κάτω για να γίνουμε και να παραμείνουμε οι από πάνω. Το Lebensraum του Έλληνα είναι η ελευθερία. Μέσα, γύρω κι έξω από αυτόν.
Τους εδώ λεμπενσραουμίτες φοβάμαι. Έχουν μια τάση να επενδύουν στο φόβο. Να τρέφονται και δήθεν να μεγαλύνονται από αυτόν. Το χρονολόγιο των τελευταίων ημερών ημερολόγιό μου: «Ομολογώ φλέρταρα ασυστόλως και αδιαλείπτως με το άρθρο 44 του Συντάγματος, αλλά αποφάσισα στο ενθάδε του χρόνου να αποηχοποιήσω αυτή τη σκέψη. Τους φοβάμαι; Η συγχορδία των «ε» έχει τον έλεγχο και το λόγο.
1 Στερεότυπη φράση των συμβολαίων της Ενετοκρατίας.
2 «Θα του κάνω μια προσφορά που δεν θα μπορέσει να αρνηθεί».
3 Όπως θα έπρεπε, όπως νόμος ορίζει.
4 «Η ιστορία αποτελεί τόσο ως γνώση όσο και ως τρόπος σκέψης, αναγκαία συνθήκη και προστατευτική δικλείδα της ανθρώπινης ελευθερίας και αξιοπρέπειας.» R.H.C. Davis.
Ευγενία Π. Τσατσάκη
* Οι απόψεις των συνεργατών της “Π” είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν τη διεύθυνση της εφημερίδας