“ΕΓΩ ΔΕ ΤΟΥΣ ΚΑΛΩΣ ΤΕΘΝΗΚΟΤΗΤΑΣ ΖΗΝ ΦΗΜΙ ΜΑΛΛΟΝ”
(ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ)
Μετά από χρόνια έρευνας στο αρχείο πεσόντων της Ανωτέρας Διοικήσεως Χωροφυλακής Κρήτης, κατάφερα να ταξινομήσω αυτό όπως εγώ ήθελα ώστε να είναι εύκολη η χρήση του (ταξινόμηση κατά νομό, κατά βαθμούς, κατά αντικείμενο κ.λπ.).
Από την ταξινόμηση αυτή δημοσιεύω σήμερα τους φονευθέντες και εξαφανισθέντες αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και χωροφύλακες από το Ηράκλειο κατά το χρονικό διάστημα 1912-1930.
Η συμβολή της Χωροφυλακής τόσο στους εθνικούς αγώνες όσο και στην εμπέδωση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας ήταν σημαντική και με μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό. Ψάχνοντας σε τρία αρχεία βρήκα ονόματα ογδόντα ενός (81) πεσόντων ανδρών της Χωροφυλακής καταγόμενων από τον νομό Ηρακλείου κατά το χρονικό διάστημα 1912- 1930.
Βέβαια είμαι σίγουρος ότι ο κατάλογος δεν είναι πλήρης και ακριβής, πάντως κατέ-βαλα μεγάλη προσπάθεια για την όσο δυνατόν καλύτερη συμπλήρωσή του.
Πιθανόν δε να υπάρχουν λάθη στα ονοματεπώνυμα ή στα ονόματα των χωριών καταγωγής των πεσόντων, λόγω και του ότι δεν γνωρίζω την περιοχή για να κάνω τις σχετικές διορθώσεις όπως έκανα για τους πεσόντες των Χανίων.
Ειδικότερα στους πεσόντες της παραπάνω περιόδου σε πολλές περιπτώσεις στη βιβλιογραφία αναγράφεται ως τόπος καταγωγής η επαρχία (εκ Πεδιάδος, εκ Βιάννου, εκ Μονοφατσίου κ.λπ.), ενώ σε άλλες περιπτώσεις αναγράφεται αναλυτικά ο τόπος, η ημερομηνία και οι συνθήκες θανάτου των νεκρών, και σε άλλες αναγράφεται γενικά και αόριστα (έπεσε κατά την εκτέλεση του καθήκοντος, απεβίωσε συνεπεία κακουχιών κ.λπ.).
Τα ονόματα αυτά, ως και τις συνθήκες, τον τόπο και την ημερομηνία θανάτου, δημοσιεύω για να μείνουν αθάνατα και αλησμόνητα στη μνήμη όλων τα ονόματα των προμάχων και ηρώων της πατρίδας, οι οποίοι θυσιάστηκαν υπέρ αυτής και έπεσαν στο καθήκον.
ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ
Ανθυπομοίραρχος
Ψιλομανουσάκης Γεώργιος εκ Πόμπιας Καινουρίου
Εσφάγη παρά των Τούρκων κατά την υποχώρησιν του Ελληνικού Στρατού εκ Μικράς Ασίας την 22-8-1922
Ανθυπασπιστής
Περβολαράκης Εμμανουήλ εξ Αγιών Παρασκιών Πεδιάδος
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρηση του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Ενωμοτάρχες
Μαθιουδάκης Πολύβιος
εξ Ηρακλείου Κρήτης
Εν συμπλοκή μετά επικεκηρυγμένων ληστών εις Πορόια Σερρών εφονεύθη την 6-4-1925
Παπαδοκωνσταντάκης
Μιχαήλ εκ Σμαρίου Πεδιάδος
Κατεκρεουργήθη παρά Τούρκων χωρικών κατ’ Αύγουστον του 1922
Υπενωμοτάρχες
Παπαδάκης Ιωάννης
εξ Αμαργιανού Πεδιάδος
Απεβίωσε συνεπεία των κακουχιών της υπηρεσίας στη Θράκη το έτος 1921
Φωτάκης Χαρίδημος
εκ Φανερωμένης Πυργιωτίσσης Σκοτώθηκε στη Σκόπελο κατά την εκτέλεση του καθήκοντος την 8-9-1917
Χωροφύλακες
Αμαργιανιτάκης Κων/νος
εκ Πεδιάδος
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μ. Ασίας κατ’ Αύγουστον του 1922
Ανδρεαδάκης Νικόλαος
εκ Μουχτάρο Πεδιάδος
(Ευαγγελισμός)
Επνίγη κατά τον τορπιλισμόν του ατμοπλοίου «Πελοπόννησος» την 2-10-1917
Αγγουριδάκης Εμμανουήλ
εκ Πεδιάδος
Εφονεύθη σε συμπλοκή
με Τούρκους στη Μικρά Ασία το έτος 1920
Αγγουριδάκης Μιχαήλ
εκ Πεδιάδος
Προσβλήθηκε εκ φυματιώσεως λόγω της μεταβατικής υπηρεσίας, απεβίωσεν κατά την 30-6-1922
Ανδριανάκης Εμμανουήλ από Αμαργιανό Πεδιάδος
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Αποστολάκης Μιχαήλ
εκ Μεγάλης Βρύσης Δήμου Γόρτυνας (πρώην επ. Μονοφατσίου)
Συλληφθείς αιχμάλωτος εν Μικρά Ασία κατεκρεουργήθη παρά Τσετών την 4-9-1922
Βασιλάκης Μιχαήλ
εξ Ανωπόλεως Πεδιάδος Υπηρετών εις μεταβατικόν
απόσπασμα εν Μυτιλήνη
απεβίωσε την 14-8-1917
Βασιλικογιαννάκης
Εμμανουήλ εκ Κάτω Βιάννου Επνίγη κατά τον τορπιλισμόν του ατμοπλοίου «Πελοπόννησος» την 2-10-1917
Γαλυφιανάκης Δημήτριος
εκ Σγουροκεφαλίου Πεδιάδος
Εφονεύθη εν Νικομηδεία κατ’ Αύγουστον του 1922
Γιγουρτάκης Μιχαήλ
εκ Κανλί Καστέλι (Προφήτης Ηλίας) Πεδιάδος Εν συμπλοκή μετά Tσετών
εφονεύθη εις Αφιόν Καραχισάρ κατά το έτος 1919
Γουρνιζάκης Εμμανουήλ
εκ Βιάνου
Εφονεύθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας την 22-8-1922
Δαμασκηνάκης Χαράλαμπος εκ Μουρνιών Βιάννου
Απεβίωσε συνεπεία των κακουχιών της υπηρεσίας την 1-10-1923
Δρακάκης Μιχαήλ
εκ Βαρβάρων Πεδιάδος (Μυρτιά)
Συνεπεία κακουχιών της υπηρεσίας απεβίωσε την 6-6-1920
Δουνδουλάκης Νικόλαος εκ Καινουρίου
Υπέκυψε στις κακουχίες της υπηρεσίας εν Σαρρή Σαμπάν την 5-1-1918
Δουλγεράκης Μιχαήλ του Γεωργίου από Κάτω Βιάννο
Απεβίωσε συνεπεία των κακουχιών της υπηρεσίας στο Β’ Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών το έτος 1918
Εργαζανάκης Ιωάννης
εκ Πεδιάδος
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Ζαχαράκης Νικόλαος
εξ Αβδού Πεδιάδος
Εφονεύθη εις Αϊδίνιον παρά Τούρκων χωρικών κατ’
Αύγουστον του έτους 1922
Ζαχαριουδάκης Εμμανουήλ εκ Τεμένους Ηρακλείου
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Ινιωτάκης Γεώργιος
του Νικολάου εκ Βιάννου
Εφονεύθη εν τη εκτελέσει του καθήκοντός του στο Ηράκλειο την 2-4-1917
Καμπουράκης Νικόλαος
εξ Επισκοπής Πεδιάδος
Εφονεύθη εις Μπουτσά
Σμύρνης παρά Τσετών
την 25-8-1922
Καρτσάκης Νικόλαος
εξ Άνω Βιάννου Ηρακλείου Υπηρετών εις μεταβατικόν απόσπασμα κατά των ληστών
Γιαγιάδων
απεβίωσε την 7-1- 1919
Κοτζεδάκης Ιωάννης
από Αρχάνες
Σκοτώθηκε κατά την υποχώρηση του Στρατού εκ Μικράς Ασίας τον Αύγουστο 1922
Κοκιαδάκης Νικόλαος εκ Μαλεβιζίου
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Κοκκινάκης Γεώργιος
εκ Πεύκου Βιάννου
Εφονεύθη κατά την έξωση των Βουλγάρων εκ Θεσσαλονίκης την 18-6-1913
Κομποράκης Γεώργιος
εξ Επισκοπής Πεδιάδος
Εφονεύθη κατά την υποχώρησιν του στρατού εκ Μικράς Ασίας κατ’ Αύγουστον 1922
Κορδέλας Στέφανος
από Αθανάτους
Σκοτώθηκε κατά την υποχώρηση του Στρατού εκ Μικράς Ασίας την 30-8-1922
Κουκάκης Κων/νος εκ Βαρβάρων Πεδιάδος (Μυρτιά)
Συνεπεία κακουχιών υπηρεσίας απεβίωσεν κατά το Δεκέμβριο 1924
Κουκουλάκης Μιχαήλ
εκ Πετροκεφαλίου
Κατά την υποχώρησιν του Στρατού της Μικράς Ασίας εφονεύθη κατά Σεπτέμβριον του 1922
Κουνδουράκης Ιωάννης
εκ Πυργιωτίσσης Ηρακλείου
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας το έτος1922
Κουνενιδάκης Σταύρος
εκ Πεύκου Βιάννου
Συνεπεία κακουχιών υπηρεσίας απεβίωσεν κατά το έτος 1913
Κουτρουμπάκης Χαράλαμπος εξ Άνω Βιάννου Εφονεύθη παρά κακοποιών
εις Λουτράκι Κορινθίας
την 24-8-1920
Κτενιαδάκης Ηρακλής
εκ Γαλύφας Πεδιάδος
Εφονεύθη παρ’ Οθωμανών
εν Σμύρνη την 28-8-1922
Λαζανάκης Νικόλαος
εξ Αμπελούζου Καινουρίου Εν συμπλοκή μετά Τσετών εφονεύθη κατά το έτος 1919
Μαγουλάκης Ευάγγελος
εκ Βασιλικών Ηρακλείου
Εν συμπλοκή μετά Τσετών
εφονεύθη την 18-10-1921
Μακράκης ή Μανουσάκης Εμμανουήλ
εκ Γερανίου Πεδιάδος
Εφονεύθη κατά την έξωσιν των Βουλγάρων εκ Θεσσαλονίκης την 17-6-1913
Μαθιουδάκης Γεώργιος
από Άγιο Βασίλειο Βιάννου
Εφονεύθη σε συμπλοκή με Τσέτες στο Ανδραμύτιο Μικράς Ασίας την 4-11- 1920
Μαθιουδάκης Πέτρος
του Γεωργίου
από Αμυρά Βιάννου
Υπέκυψε στις κακουχίες
της υπηρεσίας στην Κεφαλονιά την 23-4-1919
Μανιουδάκης Ιωάννης
εκ Γαλύφας Πεδιάδος
Εφονεύθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας κατ’ Αύγουστον 1922
Μαραγκουδάκης Ιωάννης
εκ Τυλίσου Μαλεβιζίου Απεβίωσε συνεπεία των κακουχιών της υπηρεσίας
το έτος 1919
Μαρκόπουλος Στυλιανός από Γαλύφα Πεδιάδος Υπηρετών στα μεταβατικά
αποσπάσματα Αμφιλοχίας
υπέκυψε στις κακουχίες
της υπηρεσίας το έτος 1919
Μαρνελάκης Νικόλαος
εκ Θραψανού Πεδιάδος Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας κατ’ Αύγουστον
του 1922
Μορφουλάκης Κων/νος
εκ Μοχού Πεδιάδος
Απεβίωσε συνεπεία των κακουχιών της υπηρεσίας
στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων το έτος 1918
Μπαφάκης Εμμανουήλ
εξ Ηρακλείου Κρήτης
Εφονεύθη κατά την έξωσιν
των Βουλγάρων εκ Θεσσαλονίκης την 17-6-1913
Μπριτζολάκης Γεώργιος
εκ Μονοφατσίου
Εν συμπλοκή μετά των ληστών Γιαγιάδων εφονεύθη εις Σάμον την 8-10-1915
Νοδαράκης Πέτρος
εξ Αγίου Βασιλείου Βιάννου Εφονεύθη υπό Τούρκων ανταρτών εις Σαράντα Εκκλησιές κατά την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης τη 28-10-1922
Νταμπακάκης Γεώργιος
εξ Ηρακλείου
Εφονεύθη κατά την
υποχώρησιν του Στρατού
εκ Μικράς Ασίας
Παπαδάκης Κων/νος
εκ Πεδιάδος
Συνεπεία κακουχιών πολέμου απεβίωσεν την 13-10-1918
Παπαδοκωνσταντάκης Μιχαήλ από Σμάρι Πεδιάδος
Εφονεύθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Πατεραντωνάκης Ιωάννης εκ Γδοχίων Βιάννου
Απεβίωσε συνεπεία των κακουχιών της Μικρασιατικής εκστρατείας στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Σμύρνης
την 30-7-1920
Περβολαράκης Ματθαίος εξ Αγιών Παρασκιών Πεδιάδος Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Πετράκης Δημήτριος
εκ Συκολόγου Βιάννου
Έγινε θύμα του καθήκοντος
Πνευματικάκης Χριστόφορος εκ Σκοτεινού Πεδιάδος
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Ρουσάκης Φίλιππος
εκ Γαλύφας Πεδιάδος
Εφονεύθη εν τη εκτελέσει του καθήκοντός του στην Αθήνα το έτος 1918
Σκαρβέλης Μιχαήλ
εξ Ηρακλείου
Εφονεύθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας την 22-8- 1922
Σμαργιαννάκης Γεώργιος
εκ Διαβαϊδέ Πεδιάδος
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας κατ’ Αύγουστον 1922
Σμαργιαννάκης Κων/νος
εκ Πεδιάδος
Εφονεύθη εν τη εκτελέσει του καθήκοντός του εις Χαλκίδα την 10-10-1918
Σταματάκης Κων/νος
εξ Αγ. Παρασκιών Πεδιάδος
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Σταυράκης Στυλιανός
εκ Κάτω Βάθειας Πεδιάδος
Εφονεύθη παρά κακοποιών εν Πάτραις την 20-5-1920
Σταυρακαντωνάκης Εμμανουήλ εκ Ζωφόρων Πεδιάδος
Εφονεύθη κατά την υποχώρησιν του στρατού εκ Μικράς Ασίας την 22-8-1922
Στιακάκης Νικόλαος
από Γαλύφα Πεδιάδος
Υπηρετών στα μεταβατικά αποσπάσματα Αμφιλοχίας υπέκυψε στις κακουχίες της υπηρεσίας το έτος 1919
Συμιανάκης Νικόλαος
εκ Βαρβάρων Πεδιάδος
(Μυρτιά)
Έγινε θύμα του καθήκοντος
Ταμπακάκης Γεώργιος
από Κράσι
Σκοτώθηκε
κατά την υποχώρηση
του Στρατού εκ Μικράς Ασίας
Τελάκης Εμμανουήλ
εκ Θραψανού
Συνεπεία κακουχιών πολέμου απεβίωσεν την 12-1-1920
Τζωρτζάκης Γεώργιος
εκ Πόμπιας Καινουρίου
Εφονεύθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας κατ’ Αύγουστον 1922
Τομαδάκης Γεώργιος
εξ Ηρακλείου
Εφονεύθη εν Μικρά Ασία εις συμπλοκήν μετά Τσετών την 9-8-1921
Τροχαλάκης Γεώργιος
εξ Αγιών Παρασκιών Πεδιάδος
Εφονεύθη κατά την υποχώρησιν του Στρατού εκ Μικράς Ασίας την 22-8-1922
Τρυπάκης Εμμανουήλ
εκ Χαρασού Πεδιάδος
Σκοτώθηκε στη Σάμο σε συμπλοκή με τους ληστές Γιαγιάδες
Τυράκης Εμμανουήλ
εξ Αυγενικής Ηρακλείου
Εφονεύθη εις σύγκρουσην μετά Τσετών εις τα υψώματα Προύσσης την 31-3-1921
Φαναριωτάκης Μιχαήλ
εκ Πεδιάδος
Έγινε θύμα του καθήκοντος
Φιλιππίδης Νικόλαος
εκ Μοχού Πεδιάδος
Απεβίωσε συνεπεία των κακουχιών την 21-10-1919
Φραγκιαδάκης Ιωάννης
εκ Πυργιωτίσσης Ηρακλείου Σκοτώθηκε στη Μικρά Ασία την 20-8-1921
Φραγκιαδάκης Ιωάννης
εκ Πύργου Ηρακλείου
Συλληφθείς παρά Τσετών εσταυρώθη επί δένδρου και εγδάρη ζώων κατ’ Απρίλιον του 1921 εις τα υψώματα Αξαρίου Μικράς Ασίας
Φρουδάκης Κωνσταντίνος
εκ Θραψανού
Εξηφανίσθη κατά την υποχώρησιν του στρατού εκ Μικράς Ασίας κατ’ Αύγουστον του 1922
Φρουδαράκης Γεώργιος
εκ Μοχού Πεδιάδος
Απεβίωσε συνεπεία των κακουχιών τον Ιανουάριο 1917
Χαραλαμπάκης Εμμανουήλ εκ Τυμπακίου
Εν συμπλοκή μετά Τσετών
εφονεύθη την 15-3-1921
Χαραλαμπάκης Δημήτριος του Γεωργίου εκ Μονοφατσίου
Τραυματισθείς εν τη εκτελέσει του καθήκοντος υπέκυψε στα τραύματά του την 19-9-1918
Χριασιδάκης Δημήτριος
εκ Καστελλίου Πεδιάδος
Εφονεύθη σε συμπλοκή
με Τσέτες στη Μικρά Ασία
το έτος 1919
Χρονάκης Αντώνιος
εκ Μοχού Πεδιάδος
Εφονεύθη εν Θεσσαλονίκη παρά κακοποιών εν τη
εκτελέσει του καθήκοντός του.
Σύνολο καταγεγραμμένων πεσόντων (84).
ΑΘΑΝΑΤΟΙ
Υ.Γ. Παρακαλώ τους αναγνώστες του άρθρου μου, εάν έχουν στοιχεία για Ηρακλειώτες πεσόντες στη Χωροφυλακή κατά το χρονικό διάστημα 1912-1930, που δεν συμπεριλαμβάνονται στην κατάστασή μου, ή έχουν διαφορετικά στοιχεία ή περαιτέρω πληροφορίες γι’ αυτούς ή φωτογραφίες να μου τα γνωστοποιήσουν στο τηλ. 6944471858 ή στο email: [email protected]
Τέλος σας γνωρίζω ότι έχω στην κατοχή μου αρκετές φωτογραφίες πεσόντων της Χωροφυλακής από το Ηράκλειο που είναι διαθέσιμες σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Τη διόρθωση του κειμένου επιμελήθηκε o κ. Ζαχαρίας Νικολακάκης εξ Αβδού Πεδιάδος, τον οποίο και ευχαριστώ θερμά.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.-Περιφέρεια Κρήτης-Περιφερειακή Ενότητα Χανίων-Αρχείο Ανωτέρας Διοικήσεως Χωροφυλακής Κρήτης που έχει ψηφιοποιηθεί στα πλαίσια του Προγράμματος Κοινωφελούς χαρακτήρα 2012-2013 “Καταγραφή και ανάδειξη της νεότερης αρχιτεκτονικής και κινητής κληρονομιάς”
2.- Φιοράκης Ιωάννης- Πιτυκάκης Εμμανουήλ -«Ηρώον Χωροφυλακής» Χανιά 1927 3.-Προσωπικό μου αρχείο.
*Ο Μανόλης Σπανουδάκης (Γερακιανά Κισάμου) είναι αξιωματικός ΕΛ.ΑΣ ε.α.