Ο Μάης είναι ο εμβληματικός μήνας που είναι συνδεδεμένος με τους κοινωνικούς αγώνες και τα οικονομικά επιτεύγματα της διεθνούς εργατικής τάξης. Ως ημέρα μνήμης αυτών των αγώνων και αυτών των επιτευγμάτων, γιορτάζεται κάθε χρόνο ανά τον κόσμο η πρώτη μέρα του Μάη, η Εργατική Πρωτομαγιά, γνωστή και ως «Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών».
Η 1η Μαΐου καθιερώθηκε ως «Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών», στις 20 Ιουλίου 1889 κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δευτέρας Σοσιαλιστικής Διεθνούς στο Παρίσι, σε ανάμνηση του «Μακελειού του Σικάγο» το 1886, όπου η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά εργατών διαδηλωτών που διαμαρτύρονταν υπέρ της διεκδίκησης της οκτάωρης εργασίας και για την βελτίωση των εργασιακών συνθηκών.
Τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη των απεργιακών κινητοποιήσεων την 1η Μαΐου 1886. Στη δυναμική πορεία του Σικάγο έλαβαν μέρος περισσότεροι από 90.000 εργαζόμενοι, ενώ περίπου 350.000 εργάτες από 1.200 εργοστάσια συμμετείχαν στις απεργίες. Το πρώτο αίμα χύθηκε δυο μέρες αργότερα, έξω από το εργοστάσιο Μακ Κόρμικ στο Σικάγο, όταν απεργοσπάστες επιχείρησαν να διασπάσουν τον απεργιακό κλοιό και ακολούθησε συμπλοκή.
Η αστυνομία επενέβη δυναμικά, σκοτώνοντας τέσσερις απεργούς και τραυματίζοντας πολλούς άλλους, προκαλώντας την οργή σε ολόκληρη την εργατική τάξη της πόλης. Οι αμερικανοί εργάτες, ενωμένοι τραγουδούσαν τότε, το «τραγούδι του οκτάωρου»: «Θέλουμε να τ’ αλλάξουμε τα πράγματα./ Βαρεθήκαμε να μοχθούμε από τα χαράματα./ Ίσα-ίσα μόνο για να ζούμε/ και να μην έχουμε μια ώρα να σκεφτούμε».
Την επόμενη μέρα, στις 4 Μαΐου, αποφασίστηκε συλλαλητήριο καταδίκης της αστυνομικής βίας στην πλατεία Χέιμαρκετ και το κακό δεν άργησε να γίνει. Οι αστυνομικές δυνάμεις πήραν εντολή να διαλύσουν την συγκέντρωση δια της βίας. Από την πλευρά των διαδηλωτών ρίφθηκε μια χειροβομβίδα προς το μέρος των αστυνομικών, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό και τραυματίζοντας δεκάδες άλλους. Η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά βούληση κατά των συγκεντρωμένων, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον τέσσερις διαδηλωτές και να τραυματιστεί απροσδιόριστος αριθμός διαδηλωτών, ενώ έξι αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους από ανεξακρίβωτα πυρά, ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε επτά.
Η Πρωτομαγιά στην Ελλάδα γιορτάστηκε πρώτη φορά, την 1η του Μάη του 1893, όταν διοργανώθηκε η πρώτη συγκέντρωση από τον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο του τότε 25χρονου φοιτητή του Πολυτεχνείου, Σταύρου Καλλέργη. Στη συγκέντρωση, διαδήλωσαν 2.000 εργαζόμενοι, διεκδικώντας το οχτάωρο στην εργασία, την αργία της Κυριακής και την κρατική ασφάλιση στα θύματα των εργατικών ατυχημάτων. Το 1894 γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα, που κατέληξε με 10 συλλήψεις, και τον Αύγουστο του ίδιου έτους συνελήφθηκε από την αστυνομία ο σοσιαλιστής Σταύρος Καλλέργης.
Τον Μάη του 1936 έχουμε την εξέγερση των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη, την οποία επιχείρησαν να καταστείλουν η αστυνομία και ο στρατός. Από τις 29 του Απρίλη οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, του Βόλου, της Ξάνθης, της Δράμας και της Καβάλας, κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας, ζητώντας την εφαρμογή της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Στις 2 του Μάη η απεργία είχε επεκταθεί ήδη σε ολόκληρη την Ελλάδα. Στις 8 του Μάη, η χωροφυλακή με την συνδρομή των φασιστών της ΕΕΕ (Εθνική Ένωσις Ελλάς), επιτέθηκε σε εργατική συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη. Στη διασταύρωση των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το «Μνημείο του Καπνεργάτη», χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν επτά με οκτώ εργάτες.
Με πυροβολισμούς επιχείρησαν να διαλύσουν και άλλες συγκεντρώσεις, με θλιβερό απολογισμό, τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Από τις δολοφονίες των εργατών εμπνεύστηκε ο ποιητής μας Γιάννης Ρίτσος τον «Επιτάφιο». Ο ηρωικός αγώνας του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη, «έγραψε» μια από τις πιο λαμπρές σελίδες στην Ιστορία του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα.
Την 1η Μαΐου του 1944, η Εργατική Πρωτομαγιά συνέπεσε με την άνανδρη εκτέλεση 200 Ελλήνων ανδρών στην Καισαριανή, από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής. Από τότε, για την Καισαριανή η 1η του Μάη δεν αποτελεί μόνο την ημέρα της Εργατικής Πρωτομαγιάς, αλλά και μια σημαντική ημέρα ιστορικής τιμής και μνήμης.
Μετά ακολουθεί ο Μάης του ’68, γνωστός και ως «Γαλλικός Μάης». Ο όρος αυτός περιγράφει την κοινωνική αναταραχή που ξέσπασε στη Γαλλία, κατά τη διάρκεια των μηνών Μαΐου-Ιουνίου του 1968. Τα γεγονότα ξεκίνησαν από τις κινητοποιήσεις των Γάλλων μαθητών και φοιτητών και στη συνέχεια επεκτάθηκαν με γενική απεργία των Γάλλων εργατών.
Τα γεγονότα προκάλεσαν τεράστια πολιτική και κοινωνική κρίση, που δεν άργησε να πάρει διαστάσεις επανάστασης. Μιας κοινωνικής εξέγερσης που οδήγησε στη διάλυση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη βουλευτικών εκλογών από τον τότε πρόεδρο, Σαρλ Ντε Γκωλ. Οι εκλογές αυτές κατέληξαν σε μια συντριπτική νίκη της γαλλικής Δεξιάς, που στήριζε τον Ντε Γκωλ.
Το κίνημα του Μάη του ’68, έμεινε στην ιστορία της Γαλλίας ως ένα πραγματικό αξιοσημείωτο μαζικό κίνημα, που αφορούσε το Παρίσι, αλλά και τις επαρχίες, που ενεργοποίησε τους διανοούμενους, αλλά και τους εργάτες. Μια τέτοια μεγάλη κοινωνική αναταραχή, όπως εκείνη του Μάη του ’68 στη Γαλλία, φαντάζει σήμερα αδιανόητη για τους πολίτες μιας σύγχρονης Δυτικής χώρας.
Πάντως, όσοι Γάλλοι είναι γεννημένοι πριν από το 1960, διατηρούν ζωντανή την ανάμνηση από εκείνον τον εμβληματικό Μάη. Ωστόσο, ο σημερινός πρόεδρος Μακρόν, ο οποίος γεννήθηκε το 1977, όχι μόνο δεν έχει προσωπικές μνήμες από εκείνες τις ταραγμένες μέρες, αλλά δεν έχει και την παραμικρή αίσθηση που αποπνέει το πάθος και η δύναμη της επανάστασης…
Ενώ υπήρξαν κι εκείνοι που αντιμετώπισαν τις μεγάλες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και τις μαζικές απεργίες του Μάη του ’68 ως θλιβερά και οδυνηρά γεγονότα, οι περισσότεροι είναι πεπεισμένοι σήμερα πως, αυτά τα γεγονότα άνοιξαν την πόρτα της Γαλλίας στον σύγχρονο κόσμο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι, το πανίσχυρο αυτό κοινωνικό κίνημα ξέσπασε στην κορύφωση της μεταπολεμικής οικονομικής ανόδου του καπιταλισμού.
Αρκετοί είναι οι φιλόσοφοι και οι ιστορικοί που υποστηρίζουν ότι, η εξέγερση του Μάη του ’68 ήταν το πιο σημαντικό επαναστατικό γεγονός του 20ου αιώνα, επειδή δεν πραγματοποιήθηκε από ένα μεμονωμένο πλήθος ανθρώπων – όπως είναι οι εργαζόμενοι ή οι φυλετικές μειονότητες – αλλά ήταν μια παλλαϊκή εξέγερση, χωρίς φυλετικές, πολιτιστικές, ηλικιακές και κοινωνικές διακρίσεις.
Εμείς οι Έλληνες φέτος, με το βλέμμα στραμμένο όχι στην 1η μέρα, αλλά στην 21η μέρα αυτού του Μάη, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως, τα εργασιακά μας δικαιώματα βρίσκονται ακόμα «θαμμένα» στον «πάγο» των μνημονίων.
Η 1η του Μάη όμως είναι και πάλι εδώ για να μας το θυμίζει. Μια μέρα κατακόκκινη, μια μέρα ελπίδας και περηφάνιας μαζί. Ημέρα μνήμης για την εργατική τάξη, για τους νεκρούς της, για τους αγώνες της, για τις κατακτήσεις της. Ο Μάης μήνας, «σμίγει» στο χάρτη των μεγάλων αγώνων της παγκόσμιας ιστορίας, το Σικάγο με τη Θεσσαλονίκη και το Παρίσι με την Καισαριανή.
Όσο συνεχίζεται η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, όσο εξακολουθούν να υπάρχουν οι αδικίες και οι κοινωνικές ανισότητες και όσο διαιωνίζεται η καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων στο βωμό του καπιταλιστικού κέρδους, οι «Μάηδες» που σημάδεψαν την ιστορία του εργατικού κινήματος στη χώρα μας και σε όλο τον κόσμο, θα είναι εδώ να μας εμπνέουν, να μας ενώνουν και να μας οδηγούν…
https://moschonas.wordpress.com