Ίσως στο μόνο που συμφωνούν οι περισσότεροι είναι ο ορισμός της έννοιας του μνημείου. Έτσι, λοιπόν, θα μπορούσαμε με αδρές γραμμές να χαρακτηρίσουμε ως μνημείο οποιοδήποτε τύπο δομής που δημιουργήθηκε σε δημόσιο χώρο και περίοπτη θέση για να τιμήσει ένα ή περισσότερα πρόσωπα ή ακόμα και ένα ξεχωριστό και σημαντικό, συνάμα, ιστορικό γεγονός μιας χώρας, το οποίο αποτελεί πλέον μέρος της μνήμης ή της πολιτιστικής κληρονομιάς, λόγω της υψίστης καλλιτεχνικής, ιστορικής, πολιτικής, τεχνικής ή αρχιτεκτονικής του σημασίας.
Δυστυχώς με την πάροδο του παντοδύναμου και ανελέητου χρόνου και με την σταδιακή φυγή από ετούτο τον μάταιο κόσμο των περισσότερο ηλικιωμένων, η συλλογική μνήμη αρχίζει να ξεθωριάζει σε σημαντικό βαθμό και οι νεότερες γενιές ατενίζουν κάθε μνημείο περισσότερο ως διακόσμηση μιας τοποθεσίας και όχι ότι συμβολίζει όλα εκείνα τα ιστορικά γεγονότα που κατέστησαν αναγκαία την δημιουργία του σε μια εποχή.
Δεδομένου ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων ένα μνημείο είναι συνδεδεμένο με κάποια ιστορική μορφή, πολιτική συνήθως, που συνέδεσε το όνομά της με συγκεκριμένο και κομβικής σημασίας γεγονός του παρελθόντος, αυτομάτως το κατατάσσει στα «ευάλωτα» αντικείμενα-στόχους που βρίσκονται απέναντι από τις ορέξεις των εχόντων αντίθετη άποψη, ώστε κι ένας απλός σπινθήρας αρκεί να δρομολογήσει την έκρηξη, την αποκαθήλωση και πιθανόν την πλήρη καταστροφή του.
Να υπενθυμίσουμε, ως παράδειγμα, την καταστροφή πολλών αγαλμάτων σε χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ που ξεριζώθηκαν στην κυριολεξία από τη θέση τους λόγω της κατάρρευσης της συγκεκριμένης ιδεολογίας, και απομακρύνθηκαν κακήν κακώς, ή την ανατίναξη θρησκευτικών μνημείων στο χώρο της μακρινής ανατολής από εξτρεμιστές ισλαμιστές.
Η πρόσφατη εξέγερση εναντίον των αγαλμάτων είχε, ως γνωστόν, αφορμή την εν ψυχρώ δολοφονία του νεαρού αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ στη Μινεσότα, φέρνοντας στις μνήμες πολλών τις επαίσχυντες ιστορίες εκμετάλλευσης των μαύρων στην αμερικανική ήπειρο τους τελευταίους αιώνες.
Για ορισμένους το πρόβλημα θα συνεχιστεί και γι’ αυτό προτείνουν τα πρόσωπα που θα τιμώνται στους ανδριάντες και τα αγάλματα να είναι καθολικής αποδοχής, αλλά αυτόματα εγείρεται το ερώτημα ποιος είναι αυτός που θα το κρίνει αυτό, και ποιος μπορεί να μας εξασφαλίσει ότι μετά την πάροδο συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος οι απόγονοί μας θα έχουν την ίδια γνώμη;
Μεγάλο μέρος της ιστορίας την γνωρίσαμε μέσα από την πληθώρα αγαλμάτων που κοσμούν μουσεία και παρεμφερείς χώρους, τόσο εδώ όσο και στο εξωτερικό. Σπουδαίοι πολιτικοί άντρες, εξέχουσες θρησκευτικές προσωπικότητες, μεγάλοι επιστήμονες που συνεισέφεραν τα μέγιστα για τη βελτίωση των καθημερινών συνθηκών στις ανθρώπινες κοινωνίες, μεταξύ των πολλών άλλων.
Δημιουργήθηκαν σε μια περίοδο κατά την οποία ήταν γενικώς αποδεκτά από τις κοινωνίες εκείνες οι οποίες θεώρησαν σκόπιμο την διατήρηση της μνήμης τους. Για εκείνους σήμαιναν σίγουρα πολλά, ίσως για κάποιους άλλους όχι!
Αλλά η καταστροφή των παλιών μνημείων από τις επερχόμενες γενιές είναι ευνόητο ότι καταστρέφει ολόκληρη την πολιτιστική αλυσίδα της ιστορίας, τουλάχιστον εκείνη που είναι ορατή και σε δημόσια θέα.
Άλλοι διατείνονται πως αν συνεχιστεί το φαινόμενο του βανδαλισμού και της όποιου βαθμού καταστροφής τους, να μεταφέρονται σε ειδικούς χώρους φύλαξης και επίδειξης για το ενδιαφερόμενο κοινό, δεδομένου ότι είναι αναμφισβήτητοι φορείς ιστορικών ψηφίδων μιας εποχής η οποία ανήκει οριστικά στο παρελθόν.
Και η ιστορία, βεβαίως, είναι απαραίτητη στις κοινωνίες έτσι ώστε να διορθώνονται στο μέλλον οι όποιες αστοχίες πολιτών και κυρίως πολιτικών. Και εάν σήμερα είναι αποδεκτό το μνημείο των χαμένων στρατιωτών στο Βιετνάμ της Maya Lin, στο κέντρο της Ουάσιγκτον, ποιος εγγυάται ότι αύριο δεν θα βρεθούν πολλοί να εναντιώνονται σε αυτό με το σκεπτικό ότι δεν έπρεπε να πάνε εκεί και να πολεμήσουν, σε αλλότρια μέρη, όπως έγινε άλλωστε πολλάκις στην αμερικανική ήπειρο;
Ο τελευταίος θόρυβος κόπασε, επί του παρόντος, αλλά είναι μαθηματικά εξακριβωμένο πως θα επιστρέψει. Ο λόγος για τις φασαρίες και επιδρομές ομάδων πολιτών εναντίον αγαλμάτων προσωπικοτήτων που είχαν κάποια σχέση με την έννοια του ρατσισμού, απανταχού τη γης.
Όμως αν συνεχίσουμε αυτή την τακτική της αμφισβήτησης και καταστροφής τους, ελλοχεύει ο κίνδυνος κάπου στο μέλλον, να ανεγείρουμε μνημεία και αγάλματα μέσα στις αχανείς πεδιάδες του διαδικτύου, να τα επισκεπτόμαστε ηλεκτρονικά, αν μας αρέσει να κάνουμε like, και εάν όχι να προσπαθούμε ξανά να τα καταστρέψουμε μέσω των γνωστών επιθέσεων των ευφυών χάκερς, ή υβρίζοντας με τον συνήθη τρόπο που συμπεριφερόμαστε στις σελίδες του διαδικτύου σήμερα, μεταφέροντας έτσι την όποια κοινωνική αντιπαράθεση από το δρόμο και τους δημόσιους χώρους στα αχαρτογράφητα νερά του αχανούς και φανταστικού διαδικτύου!