Να ‘μαστε πάλι εδώ. Στα μέρη του… Νοέμβρη. Μπροστά στον τρίτο γιο του φθινοπώρου. Τον μήνα των βροχών, του κρασιού και της γλυκιάς μελαγχολίας. Τον «Μεθυστή» μήνα που η μέρα του μικραίνει διαρκώς πιεσμένη από τη νύχτα του. Τον μήνα της περισυλλογής και των μεγάλων απολογισμών.
Βαριά η κληρονομιά που κουβαλάει στους ώμους του ετούτος ο μήνας! Σχεδόν μισός αιώνας δρόμου κι όμως ακόμα αντέχει. Ακόμα εμπνέει. Ακόμα συγκινεί! Είναι γιατί ο δρόμος αυτός έχει τη δική του μακρά ιστορία.
Μια ιστορία που γράφτηκε με ανυπακοή και με εξέγερση. Αυτός ο δυνατός άνεμος της ανυπακοής και της απελευθέρωσης που φύσηξε εκείνον τον Νοέμβρη, ενέπνευσε τους φοιτητές και με τη στήριξη του εργαζόμενου λαού, μετέτρεψε το «Πολυτεχνείο» σε κέντρο του αντιδικτατορικού αγώνα. Ενός αγώνα που οδήγησε λίγο αργότερα στην πτώση της χούντας των συνταγματαρχών, με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα.
Το εξεγερτικό πνεύμα του Νοέμβρη του ’73 πλανιέται ακόμα πάνω από τους δρόμους των σύγχρονων αγώνων. Τα συνθήματα του «Πολυτεχνείου», «Έξω οι ΗΠΑ», «Έξω το ΝΑΤΟ» και «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία», παραμένουν ανεξίτηλα. Μπορεί η χούντα να ανατράπηκε πριν από 48 χρόνια, όμως το «σύστημα» της εκμετάλλευσης που γεννά κρίσεις, πολέμους, καταπίεση και ανισότητες, είναι ακόμα εδώ…
Αυτοί που καλλιεργούν τον εθνικισμό, τη μισαλλοδοξία και την υποταγή στο εγχώριο και το διεθνές κεφάλαιο κατέχουν θέσεις εξουσίας σήμερα και προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι «συμμαχίες» τους δήθεν θα μας προστατέψουν…
Απεμπολούν και υπονομεύουν τους συλλογικούς αγώνες για ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα και καταστέλλουν τα ήδη ατροφικά κοινωνικά αντανακλαστικά της διεκδίκησης των δικαιωμάτων για ισότιμη συμμετοχή στη μόρφωση, την υγεία και την εργασία χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση.
Το αίτημα των αγωνιστών του «Πολυτεχνείου» που συνέθετε το τρίπτυχο «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία» εξακολουθεί να παραμένει αίτημα μέχρι και σήμερα, 48 χρόνια μετά…
Το «Ψωμί», η τιμή του οποίου υπερίπταται του ενός ευρώ, έχει γίνει πλέον είδος πολυτελείας στις μέρες μας, όπως θα γίνουν σύντομα και όλα τα βασικά αγαθά της επιβίωσής μας. Μα για ποιο ακριβώς «ψωμί» μιλάμε, όταν παρατηρούμε τον πληθωρισμό να καλπάζει, την εφοδιαστική αλυσίδα να αγκομαχεί και τον καταναλωτή να ξυπνάει κάθε μέρα και φτωχότερος, με την ακρίβεια να του ροκανίζει το εισόδημα;
Η «Παιδεία» – η Δημόσια εννοείται – διάγοντας μακράν τις χειρότερες μέρες της από την Μεταπολίτευση και μετά, βαίνει ολοταχώς προς οριστική διάλυση, εκποιούμενη μεθοδικά και οργανωμένα, προς όφελος μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων που λυμαίνονται τον χώρο της εκπαίδευσης (και) στη χώρα μας.
Τα δήθεν μεγαλόπνοα και μεγαλεπήβολα σχέδια που εμπνέονται κάποιοι τεχνοκράτες «μάγκες του τσάμπα», συνιστούν ηχηρές παραφωνίες σε ένα ρημαγμένο εκπαιδευτικό τοπίο, σταθερά υποχρηματοδοτούμενο, με γερασμένους και κακοπληρωμένους εκπαιδευτικούς, στους οποίους χρεώνεται κάθε ανεφάρμοστη και αποτυχημένη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Όσο για την «Ελευθερία», έχει χάσει πια κι εκείνη το νόημά της. Είτε αυτή οριοθετείται και προσδιορίζεται από πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, είτε περιορίζεται ανάμεσα σε «sms», σε «υγειονομικά πρωτόκολλα», σε «πιστοποιητικά», σε «Barcodes» και σε «απαγορεύσεις κυκλοφορίας», έστω και αν ο λόγος των περιορισμών αυτών είναι πολύ σοβαρός.
Τι να λέμε όμως τώρα στη μικρή μας τη χώρα περί «Ελευθερίας», όταν γνωρίζουμε ότι, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, οι δημοκρατικές ελευθερίες περιορίστηκαν στο 70% σε παγκόσμιο επίπεδο, λόγω της πανδημίας!
Ο φετινός Νοέμβρης είναι περισσότερο μελαγχολικός από τους προηγούμενους και υπάρχουν βασικοί λόγοι για να συμβαίνει αυτό. Είναι ο 2ος Νοέμβρης μέσα στην πανδημία. Η εξάντληση είναι μεγαλύτερη, ενώ ο υγειονομικός εφιάλτης απέκτησε περιοδικότητα.
Μια απλή διαπίστωση γίνεται ικανή, όχι μόνο για να μελαγχολήσουμε, αλλά κυρίως για να ανησυχήσουμε. Τον περσυνό Νοέμβριο, οι θάνατοι στην Ελλάδα από την αρχή της πανδημίας COVID-19 δεν ξεπερνούσαν τους 1.000. Τον φετινό Νοέμβρη μετράμε συνολικά περισσότερους από 16.800 νεκρούς, ανθρώπινα «λάφυρα» ενός ακήρυχτου πολέμου.
Από Νοέμβρη σε Νοέμβρη όμως οι 15.800 νεκροί είναι πάρα πολλοί! Είχαμε βέβαια το οριζόντιο lockdown την πρώτη χρονιά της πανδημίας, αλλά από την άλλη μεριά τη δεύτερη χρονιά είχαμε το εμβόλιο.
Ο εορτασμός της 48ης επετείου από την εξέγερση του Πολυτεχνείου θα γίνει κάτω από αυξημένα μέτρα ασφαλείας λόγω της πανδημίας, αλλά και του φόβου καταλήψεων και επεισοδίων. Το ιστορικό κτήριο της Πατησίων, για πρώτη φορά φέτος θα παραμείνει «σφραγισμένο» και φρουρούμενο από την υπηρεσία φύλαξής του.
Ακόμα ένας λόγος για να μελαγχολήσουμε ετούτο τον Νοέμβρη είναι το γεγονός ότι, φέτος θα είναι η πρώτη χρονιά, μετά από 48 χρόνια, που στην επέτειο του «Πολυτεχνείου» θα μας συντροφεύουν και θα μας συγκινούν, όπως πάντα, τα υπέροχα επαναστατικά τραγούδια του Μίκη, χωρίς όμως ο ίδιος ο μεγάλος δημιουργός να είναι πια ανάμεσά μας…
Ακούγοντας σήμερα, από «απόσταση ασφαλείας» τα ονόματα στο προσκλητήριο των νεκρών ηρώων του «Πολυτεχνείου», αναρωτιόμαστε αν ο αγώνας που έδωσαν τότε δικαιώθηκε. Η παρακαταθήκη εκείνου του Νοέμβρη μοιάζει με μια «ποίηση» που έχει διάρκεια στο χώρο και το χρόνο. Διάσπαρτες λέξεις στα συρτάρια της μνήμης, συνθέτουν τις ηχηρές σιωπές των ποιητών που δεν λησμονούν τους νεκρούς αδελφούς μας.
Από «Τα χειρόγραφα του φθινοπώρου» του ποιητή μας Τάσου Λειβαδίτη, διαβάζουμε απόσπασμα από το ποίημα «Ο Άνεμος του Νοεμβρίου»: «Πόσοι φίλοι που έφυγαν χωρίς ν’ αφήσουν διεύθυνση, πόσα λόγια χωρίς ανταπόκριση, κι η μουσική σκέφτομαι είναι η θλίψη εκείνων που δεν πρόφτασαν ν’ αγαπήσουν…».
Αλλά και η αλησμόνητη Κική Δημουλά στο «Ατροφικό ένστικτο» διαπιστώνει: «Ο ίδιος αδιατάρακτος Νοέμβρης, με σημαίες παντού χθεσινής βροχής, παραδομένα στη γύμνια τα δέντρα – δυο τρία φύλλα μόνο εστασίαζαν υπάρχοντας…»
. Μετά το τέλος της εξέγερσης, ο Γιάννης Ρίτσος έδωσε έναν όρκο και τον απαθανάτισε με τον τίτλο «Η Πόρτα του Πολυτεχνείου»: «Πάνω σε τούτη την πεσμένη πόρτα δώσαμε ξανά τον όρκο – όρκο της νιότης, της ζωής, της λευτεριάς, όρκο του ονείρου και της πράξης…».
Εκεί, ο χώρος γύρω από την πεσμένη πόρτα, έγινε σύμβολο αγώνα, φιλόξενος ιερός τόπος προσκυνήματος, για όλους όσους επιθυμούν να θυμούνται, να μην ξεχνούν, αλλά και να τιμούν τους νεκρούς, να σκέφτονται, να συζητούν, να αμφισβητούν, να συμφωνούν ή να διαφωνούν, να συλλογιούνται λεύτερα.
Αυτόν τον χαρακτήρα θα πρέπει να διαφυλάξουμε και στο μέλλον για τον ιστορικό χώρο του «Πολυτεχνείου», που αποτελεί ευλογημένο τόπο και «ορόσημο» αγώνα για την μεταπολιτευτική δημοκρατική Ελλάδα.
Ο Νοέμβρης του ’73 χάραξε έναν δρόμο μακρύ και ατέλειωτο και του έδωσε το όνομά του. «Οδός Νοέμβρη» λέγεται και κάθε χρόνο αυτές τις μέρες εκεί μας οδηγούν τα βήματά μας. Εκεί, όπου η πορεία της ζωής μας συναντιέται με την ιστορία του αγώνα της σύγχρονης Ελλάδας. Δεν είναι μνημόσυνο, είναι «συνάντηση». Είναι «συνομιλία» με τους αυθεντικούς αγωνιστές μιας άλλης εποχής που μας έδειξαν τον δρόμο…
Εκεί, στην Οδό Νοέμβρη και στον αριθμό 17, δίνουμε κάθε χρόνο τέτοια εποχή το ραντεβού μας με την ιστορία. Εκεί κάνουμε μια στάση για να τιμήσουμε τους νεκρούς μας. Να αφήσουμε ένα κατακόκκινο τριαντάφυλλο στη μνήμη εκείνων που αψήφησαν, που ρίσκαραν, που τόλμησαν, που νίκησαν…
https://moschonas.wordpress.com