Τι και αν ήταν δεσποινίδες; Τι κι αν οι υποχρεώσεις τους ήταν αρκετές; Τι και αν τα ενδιαφέροντά τους θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά; Όμως οι δεσποινίδες του Ηρακλείου, προπολεμικά είχαν πολλά πράγματα στο μυαλό τους. Ήθελαν πραγματικά να προσφέρουν, να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους. Οκτώβρης του 1934…
Βάζουν σαν στόχο την ίδρυση του συλλόγου τους, ο οποίος ως σύλλογος δεσποινίδων, θέτει σαν κύριο σκοπό την ενίσχυση των λοιπών φιλανθρωπικών συλλόγων της πόλης μας. Από την αρχή υπήρξε ένας σημαντικός αριθμός μελών, πενήντα περίπου και από τους πρώτους κιόλας μήνες άρχισε να γίνεται αντιληπτό το θαυμαστό τους έργο. Ένα έργο μοναδικό και τόσο αναγκαίο για εκείνη την σκληρή και δύσκολη εποχή που έμελλε να γίνει ακόμα δυσκολότερη, αφού η σκιά του επερχόμενου πολέμου γινόταν όλο και πιο ορατή.
Ποιες όμως ήταν αυτές οι δεσποινίδες και από ποιες αποτελούνταν το συμβούλιο του συλλόγου τους; Πρόεδρος ήταν η Φωφώ Λυδάκη, αντιπρόεδρος η Κάιτη Βογιατζάκη, γραμματέας η Ελεονόρα Δημάκη, ταμίας η Τιτίκα Κασιμάτη και μέλη: Πόπη Μακράκη, Μαρίνα Χουρδάκη, Ευαγγελία Λαμπρινού. Φυσικά δεν ήταν μόνο τα μέλη του Προεδρείου αλλά και τα υπόλοιπα, όπως προαναφέραμε.
Κάθε Τρίτη και Παρασκευή συναθροίζονταν σε μια ισόγεια αίθουσα του παλαιού Νομαρχιακού καταστήματος και επιδίδονταν σε έργα χειροτεχνίας και κεντήματος και τα ολοκλήρωναν στα σπίτια τους, τις μέρες που ακολουθούσαν. Από την κυψέλη αυτή των κοριτσιών το πρώτο καλό που εξεπήδησε ήταν μια δωρεά από 250 μαξιλαροθήκες, 270 πετσέτες προσώπου και 250 φαγητού.
Όλα αυτά είναι προϊόν εργασίας του μήνα Οκτωβρίου, του μήνα που συστάθηκε ο σύλλογος και είχαν ως αποδέκτη το Πανάνειο Νοσοκομείο Ηρακλείου. Και όσο πλησίαζαν οι μέρες για τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, τόσο οι δραστηριότητες του συλλόγου μεγάλωναν. Ότι έφτιαχναν φρόντιζαν να το διανέμουν στα φιλανθρωπικά καταστήματα της πόλεως μας τα οποία ήταν: το γεροντοκομείο, βρεφοκομικός σταθμός, το ίδρυμα προστασίας του παιδιού, το βρεφοκομείο και το πατριωτικό ίδρυμα.
Ο σύλλογος επίσης δεχόταν και δωρεές από διάφορα μεγάλα καταστήματα και εταιρίες, οι οποίες πήγαιναν στους παραπάνω προορισμούς, ανάλογα με τι ανάγκες είχαν. Ο σύλλογος Δεσποινίδων βέβαια είχε πολλά έξοδα και έπρεπε να έχει στο ταμείο του κάποιο χρηματικό απόθεμα. Έτσι για τις γιορτές που πλησίαζαν, ο σύλλογος διοργάνωσε τον χορό του λαχείου και με τα έσοδα από τους λαχνούς θα έβαζε κάποιο ποσό στο ταμείο του.
Στο χορό αυτό κληρώθηκαν εκτός από έργα κεντήματος, πλεκτικής, χειροτεχνίας, ζωγραφικής, τα οποία ήταν πραγματικά αριστουργήματα και άλλα δώρα τα οποία προέρχονταν από τον Μπαλτζάκη, από τα καταστήματα Ερμής και Βύρων, τους αντιπροσώπους Παπαστράτου, Καββαλάκη, Τσιλένη και άλλους με είδη των καταστημάτων τους. Ποιες ήταν όμως αυτές οι δεσποινίδες που εκείνη την εποχή τόσα προσέφεραν και τόσο προσπάθησαν; Σχετική αναφορά γίνεται στο φύλλο της 23ης Δεκεμβρίου 1934, της εφημερίδας “Η ΔΡΑΣΙΣ”:
“Στη δουλειά του λαχείου αυτού η οποία εκτίθεται διακρίνομεν όσον αφορά τα πλεκτα την εργασία των δίδων Μίνας Μπασμπούνη (ένα γιακά και μια λιζέζ για παιδάκι), Δέσπως Βορεάδου (παιδικό κασκόλ), Μαρίνας Χουρδάκη (γυναικείο κασκόλ), Αθηνάς Λαμπρινού (γάντια), Τζουλιας Κλινάκη (ανδρικά κασκόλ), Τιτίκας Λεοντάκη (μωρουδίστικα παπουτσάκια), Αννας και Ευαγγελίας Παντελάκη (γυναικεία κασκόλ), Πιπίνας Περδικογιάννη (πλεκτό μαξιλαράκι), Φωφώς Λυδάκη (υπέροχα πλεκτά μπιμπελώ).
Στα κεντήματα διακρίνονται οι δίδες Λιβαντή (καρέ ντε ταμπλ), Αργυρούλα Κοκολάκη (τετιέρα), Καίτη Βογιατζάκη (ποδίτσες από μουλ), Τιτίκα Κασιμάτη (καιρέ ντε ταμπλ και φορεματάκια παιδιού), Ευαγγελία Καστρινάκη (παπουτσάκια), Μαρίκα και Κωνστάντζα Φοινικιανάκη (κεντιτές τσάντες), Λεβέντη Αργυρούλα (τσάντες), Δέσποινα Καστρινογιάννη (φορεματάκια παιδιών) Ευριδίκη Δημητριάδου (τσάντα), Λέλα Αποστολάκη (ποδίτσα από μουλ), Αλμπέρτα Δημητριάδου (ποδίτσα απο μουλ), Φρόσω Αλικιώτου (παιδική ποδιά κεντητή), Καλλιόπη Σεργάκη (φορεματάκια παιδιού), Μαρίκα και Κική Δημάκη(καρέ ντε ταμπλκα), Ζερβουδάκη Μαρίκα (πετσετάκια), Ελβίρα Στεφανίδου (γραφιδόμακτρα).
Στο τμήμα των χειροτεχνημάτων εξαιρετική εντύπωση κάμνουν τα έργα της δίδος Ηλέκτρας Φορτσάκη (πλεκτά μπιμπελώ), Ελεονώρας Δημάκη (κρεμαστάρια φορεμάτων με μεταξωτό μπουγιωνέ), Μαρίκας Λεοντή (είδη χαρτοπλεκτικής), Καστρινογιαννάκη, Λουλας Μουρσελά (κουτιά από τζάμι) και Μαλβίνας Ζαρειφάκη (κούκλες από ύφασμα).
Επίσης ελησμονήσαμε να αναφέρωμε την επαινετή εργασία των Δ/δων Φιφίκας Κοκκολάκη (μανδηλάκια μεταξωτά), Λουλας Αδάμη (παιδικά ασπρόρουχα), Μαργαρίτας και Ειρήνης Λυδάκη (σελιδοδείκτες) και δίδος Νένας Κασσέλου (μανδηλάκια).
Δεν υστέρησε βέβαια και το τμήμα ζωγραφικής με τα διακοσμημένα μικρά αγγεία των δεσποινίδων Άννας Ρουμελιωτάκη, Ευριδίκης Δημητριάδου και Λαγουδιανάκη”.
Αλλες εποχές, διαφορετικοί οι άνθρωποι και με ένα άλλο σκεπτικό, ένα άλλο πιστεύω προς τις έννοιες της προσφοράς, της βοήθειας, του σεβασμού και προπαντός της αγάπης προς τους συνανθρώπους μας.