Ο Μανώλης είναι ένας καλός διαδικτυακός φίλος. Μοιράζει το χρόνο του, ανάμεσα σε Ιεράπετρα, τόπο της καταγωγής του και Χανιά, όπου κατοικεί. Το 2013 διάβασε το άρθρο του Περιπατητή «Νότιο Κρητικό Πέλαγος», βρήκε ότι συμφωνούσε, ενεργοποιήθηκε και άρχισε μια δυναμική αλληλογραφία με Υπουργεία, Γενικούς Γραμματείς … και φαρισαίους!
Δημιούργησε, επίσης και την ομώνυμη σελίδα, στο F/B. Ευχόμαστε, όλοι, η προσπάθειά του να τελεσφορήσει. Τελικά, ανακάλυψε και πήρε την επαφή και με το συντάκτη του άρθρου. Παραθέτουμε αποσπάσματα από το άρθρο εκείνο, του Περιπατητή, που η αξία του έγκειται στο ότι είναι σήμερα, πιο επίκαιρο από ποτέ:
Ταβέρνα «ΤΟ ΛΙΒΥΚΟΝ». Έτσι έγραφε η καλαίσθητη αλλά μάλλον απλοϊκή επιγραφή πάνω από την πόρτα. Απ’ έξω η κρεβατίνα με τα πυκνά – πλατειά της φύλλα, έριχνε τη δροσερή σκιά της πάνω στα τραπεζάκια που ήταν αραδιασμένα μπροστά στην είσοδο.
Καλοκαίρι και τραπεζάκια έξω είναι τα προαπαιτούμενα για να ξεκινήσει η διαδικασία των ορεκτικών, που είναι μια βάση για ένα καλό γεύμα. Και φυσικά, αν όλα πάνε καλά… μέχρι και το λογαριασμό, τίθενται αισιόδοξες προϋποθέσεις για ένα ευχάριστο -έστω και σύντομο-παραθεριστικό Σαββατοκύριακο.
Ο θείος μου (Θεός σχωρέσ΄τον), ρέκτης του καλού φαγητού και ας πούμε… «μπον – βιβέρ», για την εποχή του, θυμάμαι πως έλεγε, σκορπώντας συμβουλές από την πλούσια γαστριμαργική εμπειρία του: Όταν ψάχνεις ταβέρνα να κοιτάζεις… Αν υπάρχει γυναίκα στην κουζίνα, τότε, κάθισε. Είναι ταβέρνα με… νοικοκυρά!
Και πράγματι, στην ταβέρνα «ΤΟ ΛΙΒΥΚΟΝ», στην παραλιακή κωμόπολη στα νότια της Κρήτης, η νοικοκυρά του μαγαζιού μπαινόβγαινε συνεχώς, σερβίροντας, καθαρίζοντας τα τραπεζάκια και υποδεχόμενη την πολυπόθητη πελατεία της. Έκαμα τους υποσυνείδητους συνειρμούς και η οθόνη στο πίσω μέρος του μυαλού μου έγραψε ένα ξεγυρισμένο «ΟΚ», με κεφαλαία γράμματα.
Η νοικοκυρά της ταβέρνας ήρθε πρόσχαρη, απλή και χαμογελαστή. Μας είπε τι υπάρχει, δηλ. τα γνωστά για μια τοπική ψαροταβέρνα. Διαλέξαμε σαρδέλα και γόπες, αφρόψαρα που είναι τα πρώτα σε γεύση και σε ω-3 λιπαρά. Βγάλαμε από το μυαλό μας και την όχι αναμενόμενη, αλλά πάντα πιθανή περίπτωση του να μας σερβίρουν κατεψυγμένο.
Από την άλλη, το μπαρμπούνι, όπως ανακατεύει την άμμο με τα περίφημα μουστάκια του, μαζεύει όλα τα βαρέα μέταλλα και τον υδράργυρο, όπου αυτά μπορεί να υπάρχουν. Φυσικά, χωριάτικη σαλάτα και πατάτες τηγανιτές. Οι τελευταίες, αν και ακούγεται απλοϊκό, σύμφωνα με τη συμβουλή των καλύτερων σεφ, είναι το βαρόμετρο μιας καλής κουζίνας. Δηλ. καθόλου εύκολο να σου σερβίρουν σωστά τηγανισμένες πατάτες.
Προσωπικά, τέτοιες τρώγω μόνο στης Μαρίας του φίλου μου του Νίκου, χωρίς να αποφεύγω τη σύγκριση με τις πατάτες της παιδική μου ηλικίας, στα μπάνια του Πόρου, όταν λειτουργούσαν. Ίσως να έφταιγε η ηλικία, τα πενιχρά μαθητικά οικονομικά μας να τις παραγγείλουμε τότε, το μπόλικο αλάτι που έριχνε η χοντρή κυρία που τις μαγείρευε για να καλύψει την αλμυρή γεύσης της θάλασσας;;; Ίσως και όλα μαζί.
Ήρθαν τα εδέσματα. Όλα εκλεκτά, νόστιμα, απλά, χωρίς τις υπερβολές στο σερβίρισμα που βλέπουμε στη μικρή οθόνη. Όπου δηλ. η διάταξη στο πιάτο ακολουθεί την κατακόρυφο και το όλο πρόβλημα είναι το πώς ο … σερβίρων μάγειρας, θα επιτύχει την απαιτούμενη ισορροπία, ώστε τα συστατικά να παραμείνουν σε σχήμα πύργου!
Είναι αυτό που λέγεται: γευστική ισορροπία!!! Ακολούθησε ρακόμελο με τα συνοδευτικά του, προσφορά και σφραγίδα φιλοξενίας από τους οικοδεσπότες, καθιερωμένη πρακτική απανταχού της Κρήτης… Ήρθε και ο λογαριασμός. Λογικός, αναλυτικός και –προ πάντων- με απόδειξη, παρακαλώ. Μπράβο τους….
Εμείς είχαμε μπροστά μας μια άλλη εικόνα, μια θέα του Λιβυκού με τα ήρεμα νερά του, τα αλμυρίκια της ακτής, που στόλιζαν το φόντο πίσω από τα πολύχρωμα λουλούδια και τις πολλές γλάστρες της ταβέρνας. Κάποτε εμφανίστηκε και ο άνδρας της επιχείρησης!!!
Το επίσημο αφεντικό… για να μαζέψει τα πιάτα. Ο άνθρωπος ήταν ψαράς. Το μαρτυρούσε το παρουσιαστικό του, πέρα από την πληροφόρηση που είχαμε από την κυρία στην αρχή, με σκοπό να μας διαβεβαιώσει για τη φρεσκάδα των αλιευμάτων στην ταβέρνα.
Ότι δηλ. ο άνδρας της ψαρεύει κι εκείνη μαγειρεύει τα φρέσκα ψάρια. Γνωστός και αποτελεσματικός συνδυασμός… Σ’ αυτές τις περιπτώσεις και στην αμηχανία της στιγμής, όπου δεν έχεις να πεις κάτι το ιδιαίτερο, έπεσε η τυχαία ερώτηση: -Έχει αρκετό ψάρι το Λιβυκό πέλαγος; … και ο σεμνός ψαράς σταμάτησε να σκουπίζει το τραπέζι, γύρισε, κοίταξε τη θάλασσα και μετά με καλοσύνη μας απάντησε: -Γιατί το λέτε Λιβυκό πέλαγος; Εμείς εδώ το λέμε… Νότιο Κρητικό!
Πολύ σωστή απάντηση. Όλοι εμείς που μεγαλώσαμε βλέποντας στην τάξη το χάρτη της Ελλάδας, μας έχει μείνει η εικόνα του Λιβυκού πελάγους και το όνομα, κυρίως ως αντιδιαστολή από το Αιγαίο πέλαγος. Με τη Λιβύη δεν είχαμε ποτέ πρόβλημα, εξάλλου.
Οι σχέσεις μας ήταν αγαθές και στα αρχαία χρόνια υπήρχε επικοινωνία και εμπόριο ανάμεσα στη Λιβύη και στην Κρήτη. Και στα πρόσφατα χρόνια δεν είχαμε κανένα πρόβλημα, ούτε και με το φίλο των Ανδρέα και Γιώργου Παπανδρέου. Ασχέτως ότι η τελευταία επίσκεψη του Γιώργου στη Λιβύη δεν έφερε γούρι στο δικτάτορα. Το τέλος του Καντάφι γνωστό.
Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα με την ονομασία της θάλασσας, που έχει σχέση με την ανακάλυψη κοιτασμάτων πετρελαίου και υδρογονανθράκων. Κοιτάσματα φαίνεται να υπάρχουν, εκτός από άλλα μέρη και στην περιοχή νοτίως της Κρήτης. Οι προοπτικές φαίνεται να είναι άριστες και η αισιοδοξία υπέρμετρη. Δεν είναι απίθανο, σε λίγα χρόνια η Ελλάδα να είναι ένας υπολογίσιμος παίκτης στο τραπέζι των πετρελαιοπαραγωγών χωρών και σημαντικός ενεργειακός εταίρος.
Και μακάρι… Θα ήταν, όμως, άδικο και παράλογο για κάθε μη Έλληνα, που δεν γνωρίζει την ιστορία και τη γεωγραφία μας, να βλέπει ή να ακούει στις ειδήσεις ότι η Ελλάδα αντλεί πετρέλαιο από… το Λιβυκό Πέλαγος. Δηλ. από το «πέλαγος της Λιβύης»… σαν να το αντλούμε στα κλεφτά, από… ξένα χωράφια! Και όλοι γνωρίζουμε ότι σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι εύκολο για τους πονηρά σκεπτόμενους να δημιουργήσουν θέμα, στηριζόμενοι σε ένα γεωγραφικό όρο.
Κατόπιν τούτου, η στήλη είχε προτείνει στο Υπουργείο Εξωτερικών και στο Υπουργείο Παιδείας να γίνει επίσημη αλλαγή του ονόματος του πρώην Λιβυκού πελάγους σε Νότιο Κρητικό Πέλαγος, μέχρι τα νοητά θαλάσσια όρια που μας χωρίζουν από τη Λιβύη !!!
Τόσο σε διεθνές επίπεδο, όσο και στα σχολικά βιβλία και στους χάρτες. Και μάλιστα τώρα που είναι ακόμη νωρίς. Τώρα που δεν έχει αρχίσει ακόμα η άντληση πετρελαίου και η παραγωγή υδρογονανθράκων και δεν έχει εγερθεί κανένα πρόβλημα. Η ιστορία πρέπει να διδάσκει. Το Μακεδονικό δεν μας αρκεί;