Εκατό ολόκληρα χρόνια πέρασαν από τότε… Κάποιοι εξουσιοδοτημένοι ιερείς, αφού είχαν την έγγραφη διαβεβαίωση και εξουσιοδότηση των συλλειτουργών τους, από 35 άτομα συγκεκριμένα και εκ των επαρχιών, ανταλλάσσοντας διάφορες γνώμες μεταξύ τους προέβησαν στην ίδρυση Συνδέσμου εφημερίων της Μητροπόλεως Κρήτης, καθώς και στην επιψήφιση του Καταστατικού με το οποίο προέβησαν στην εκλογή προσωρινού Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου τους, ο οποίος τελούσε υπό την προεδρείαν του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κρήτης, του σημερινού Αρχιεπισκόπου όπως θα λέγαμε, Μητροπολίτης Κρήτης αυτή την περίοδο είναι ο Τίτος Ζωγραφίδης, ένας φλογερός Πατριώτης και αγωνιστής.

Το προσωρινό εκείνο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου το αποτελούσαν οι παρακάτω αιδεσιμώτατοι σύμφωνα με το καταστικό του εν Ηρακλείου Κρήτης ανεγνωρισμένου σωματείου του Συνδέσμου των εφημερίων της Μητροπόλεως Κρήτης. Το συγκεκριμένο καταστατικό είχε τυπωθεί στο καλλιτεχνικμό τυπογραφείο Ν. Αλικιώτη και την επιμέλειά του είχε ο ιερέας του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Μηνά π. Γρηγόριος Μαυροειδής.

Ανάμεσα στους σκοπούς του συνδέσμου είναι: Η πνευματική ηθική και οικονομική προαγωγή του Ιερού κλήρου, η συμμετοχή του σε κάθε προσπάθεια να βελτιώνει τις θέσεις του και στην εκπλήρωση της αποστολής του. Επίσης σκοπός του η περίθαλψη των πασχόντων και γενικά των συνανθρώπων του δεν είναι ικανοί για εργασία, όπως και των απορφανισμένων οικογενειών.

Τέλος, ανάμεσα στα παραπάνω είναι και η διαπαιδαγώγηση του λαού αφενός και αφετέρου η ενάσκηση της φιλανθρωπίας. Οι ιδρυτές του συνδέσμου εξέλεξαν προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο αποτελούνταν από τους:

Τίτο Φακιολάκη, εφημέριο Αγίου Μηνά, Στέφανο Προβατάκη εφημέριο Αγίου Κωνσταντίνου, Μιχαήλ Φωστιέρη ιεροδιάκονο, ταμία του συνδέσμου, Χαρ. Χατζάκη, εφημέριο Εληάς, Δημ. Παπαγρηγορίου, εφημέριο Ηρακλείου, Ν. Παπαδάκη, εφημέριο Καστελλίου, Στυλιανού Κοντάκη, εφημέριο Ηρακλείου, Εμμ. Σπυριδάκη, γραμματέα του Συνδέσμου. Υπήρχαν βέβαια και τα αναπληρωματικά μέλη όπως: Ιωάννης Δρακάκης, εφημέριος Αρχανών, Ε. Μανουσάκης, εφημέριος Χουδετσίου, Γρηγόρης Ηλιάκης, εφημέριος Χρυσοπηγής, Μηνάς Βλασάκης, εφημέριος Ηρακλείου, Ηλίας Αναγνωστάκης, εφημέριος Γουβών, Ιωάννης Μανιουδάκης, εφημέριος Ηρακλείου, Ιωάννης Σπύρτος, εφημέριος Κόξαρης και Ν. Νικηφοράκης, εφημέριος Ηρακλείου.

Αυτό το προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο θα φρόντιζε να υποβάλλει το παρόν καταστατικό στον πρόεδρο Πρωτοδικών Ηρακλείου για τα νόμιμα και μετά την επικύρωση αυτού στην σύγκληση των μελών του συνδέσμου για τακτικές αρχαιρεσίες.

Στην παρούσα κατάσταση όμως πρέπει να αναφερθούν τα ονόματα των ιδρυτών, που ήταν οι εξής: Τίτος Φακιολάκης, Δημήτριος Παπαγρηγορίου, Μηνάς Βλασάκης, Στυλ. Κοντάκης, Ιωάννης Μανιουδάκης, Εμμανουήλ Σπυριδάκης, Ν. Νικηφοράκης, Μιχαήλ Φωστιέρης, Παναγιώτης Δασκαλάκης, Στέφανος Προβατάκης, Γεώργιος Καλυκάκης, Ιωάννης Σπύρτος, Σώζων Δασκαλάκης, Τιμόθεσος Σταυρουλάκης, Αμβρόσιος Λιοπυράκης, Γεώργιος Καφετζάκης, Μιχάλης Μπιτσικάκης, Δημήτριος Παναγιωτάκης, Γεώργιος Μηλιαράκης, Κων/νος Νικολακάκης, Γρηγόριος Ηλιάκης, Κων/νος Βασιλάκης, Πλούταρχος Πιπερόπουλος, Εμμανουήλ Στρατάκης, Γεώργιος Κριτσωτάκης, Γεώργιος Κριτσωτάκης, Γεώργιος Σφακιανάκης, Ευάγγελος Μανουσάκης, Βενιαμίν Κουτσέλης, Χαράλαμπος Χατζάκης, Αντώνιος Τσαγκαράκης, Ιωάννης Κωστάκης, Ηλίας Αναγνωστάκης, Μιχαήλ Κουρλετάκης, Μιλτιάδης Μαρής, Κωνσταντίνος Βουράκης, Νικόλαος Στρατάκης, Ιωάννης Δρακάκης, Παναγιώτης Κοσμαδάκης, Νικόλαος Παπαδάκης, Γεώργιος Πατεράκης, Ιωάννης Λογοθέτης, Ζαχαρίας Παγωμένος και Αντώνιος Πασχαλίδης. Το παρόν καταστατικό ενεκρίθη με την υπ. αρ. 385/197 απόφαση του Πρωτοδικείου Ηρακλείου τελικά.

Ο σύνδεσμος εφημερίων Μητροπόλεως Κρήτης, ένα αναγνωρισμένο σωματείο, απευθύνεται προς τους αιδεσιμότατους εφημερίους της Ιεράς Μητροπόλεως Κρήτης με έγγραφό του στις 12 Μαΐου 1930. Προβάλλει την οικονομική βελτίωση της θέσης του, αλλά και προσπαθεί να συμβάλλει στην πνευματική ανάπτυξη και αναμόρφωση της τάξης των εφημερίων.

Πρέπει βέβαια να τονισθεί το υπέρμετρο ενδιαφέρον το οποίο έδειξαν οι βουλευτές και οι Γερουσιαστές του Νομού μας. Η εγκύκλιος αυτή με την προαναφερόμενη ημερομηνία υπογράφεται (αφού πρόεδρος είναι ο εκάστοτε Μητροπολίτης Κρήτης – σημερινός Αρχιεπίσκοπος Κρήτης) από τους:

π. Μηνάς Βλασάκις-σκευοφύλακας

π. Μιχαήλ Φωστιέρης-διάκονος

π. Εμμανουήλ Σπυριδάκης – πρωτέδικτος καθώς και από τα μέλη:

π. Τίτος Φακιολάκις – οικονόμος

π. Δημήτριος Παπαγρηγορίου – κατηχητής

π. Στυλιανός Κοντάκις – Σακελλάριος

π. Παναγιώτης Δασκαλάκης – Σακελλίων.

Η ορθογραφία όσον αφορά τις καταλήξεις των επιθέτων των ανωτέρω ονομάτων μένει ως έχει από το έντυπο που σας έχω προαναφέρει (κατάληξη επιθέτου σε – ις).

Πριν κλείσω αυτή την ενδιαφέρουσα ίσως για μερικούς αναφορά μου θέλω να επισημάνω ότι όλοι σχεδόν οι ιερείς ήταν βαθμοφόροι και θα ήταν επιθυμητό εκ μέρους μου αυτοί οι τίτλοι να αναλυθούν απλά για λόγους ενημέρωσης του κάθε αναγνώστη: Ο οικονόμος είναι τίτλος εκκλησιαστικού αξιώματος ανάγεται στον 4ο αιώνα και σημαίνει τον υπεύθυνο της διαχείρισης. Διακριτικό γνώρισμα στον ιερέα είναι το επιγονάτιο.

Κατηγηχής είναι αυτός που προετοιμάζει και εισάγει τους Χριστιανούς στην Χριστιανική Θρησκευτική διδασκαλία. Ο πρωτέδικτος έχζει σχέση με την μουσικολογία και είναι εκκλησιαστικός τιμητικός τίτλος του πατριαρχεδίου.

Ο Σακκελίων: Ο πατριαρχικός υπάλληλος αλλά και ο ιερέας ο οποίος είχε την εποπτεία για τα μοναστήρια και για τις εκκλησίες. Τέλος ο τίτλος του Σακελλαρίου ξεκινά από τους Βυζαντινούς χρόνους και δίνεται στον υπάλληλο φυσικά και στους ιερείς από το Πατριαρχείο, οι οποίοι έχουν επιφορτιστεί με διοικητικά και οικονομικά καθήκοντα.

Κλείνοντας τη σημερινή μου αναφορά, θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον ιερέα του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Μηνά, πρωτοπροεσβύτερο πατέρα Εμμανουήλ Σταυρουλάκη για τα στοιχεία που πρόθυμα μου παραχώρησε.