Μάης! Ένας πολυσύνθετος μήνας, ένας μήνας με χαρές, με λύπες, με μνήμες, με ελπίδες, με ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία του εργατικού κινήματος, αλλά και της εργατικής τάξης. Αλλά κι ο μήνας της Άνοιξης, των λουλουδιών και της νιότης. Αντίστοιχη γιορτή με αυτή της Πρωτομαγιάς για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο ήταν τα Ληναία. Κατά τη γιορτή αυτή, όλοι ευθυμούντες σχημάτιζαν πομπή, ηγουμένου του βασιλέως και έψελναν ωδές, περιφερόμενοι τους δρόμους της πόλης, προς τον Διόνυσο.
Όλα αυτά εξελίχθηκαν σ’ ένα πανηγύρι ανθέων, με πρωταγωνιστές τους νέους και τις νέες, τα νιάτα γενικά, τα γεμάτα ζωή και έρωτα, να πρωταγωνιστούν. Μια ευχάριστη και μοναδική εικόνα, με χαρωπά τραγούδια, με φωνές χαρούμενες, με τρυφερά γέλια, με ξένοιαστες φωνές να γεμίζουν τον αέρα με πολύχρωμα λουλούδια, στολίζοντας τα μαλλιά των κοριτσιών, αλλά και τα χέρια των νέων.
Ηράκλειο… πριν από έναν αιώνα! Κατά τον αρθρογράφο της στήλης “Σύντομα”, όλα παίρνουν ένα διαφορετικό χρώμα και γενικά μια ασυνήθιστη κίνηση. Πιο συγκεκριμένα στην προαναφερόμενη στήλη, η καθημερινή εφημερίδα της πόλης μας, αναφέρει:
“Με μίαν ωραιοτάτην ημέραν εισήλθεν χθες ο Μάιος. Πλήθη άφθονα χύθηκαν από τα χαράματα στις εξοχές για να μαζέψουν τον πατροπαράδοτο “Μάη”. Λίγες παπαρούνες, μερικά άλλα αγριολούλουδα, κανένα τριαντάφυλλο και ο “Μάης” είναι στην εντέλεια. Οι βραδιές αυτές γεμάτες από μια υπέροχη ρομάντζα. Οι κανταδόροι μας άρχισαν πάλι τις περιοδείες των ανά συνοικίας. Προχθές βράδυ στο λιμάνι κάποιος ναύτης αργοσκορπούσε τους μυστικοπαθείς τόνους της κιθάρας του μαζί με τα ολόγλυκα παθητικά τραγούδια του γεμάτα νοσταλγία.
Στο δειλινό την γλυκιά “μενεξεδένια ώρα” πλήθη νεανικού κόσμου, δροσίζουν και δροσίζονται στο Μπεντενάκι. Αξιο τελείως της φήμης του το νέο εξοχικό κέντρο “Λόντον” που λειτουργεί υπό την διεύθυνση του Γ. Αθανασάκη.
Ο κάθε περιπατητής οποιαδήποτε ώρα της νύκτας θα βρει μεζέδες όλα τα είδη, οίνους πάσης ποιότητας, μπύρα αρίστη και φρεσκοτάτη με 4 δραχμές τι φιάλη, περιποίηση, καθαριότητα και λογικές τιμές, διακρίνει ο καθένας στο νέο αυτό εξοχικό κέντρο. Όσοι πηγαίνουν μένουν καθόλα ευχαριστημένοι από την περιποίηση, την λογικότητα των τιμών και την έξοχο ρομαντικότητα της θέας.
Επίσης άλλο κέντρο είναι η Αίγλη της Ακ Τάμπιας (η σημερινή συνοικία της Ανάληψης). Στο κέντρο αυτό παιανίζει η μουσική μπάντα και ο έξοχος μάγειρας ετοιμάζει εκλεκτούς μεζέδες για τους πελάτες του. Η κουζίνα του, εξαιρετική και πλουσιωτάτη, καταμαγεύει τους πελάτες του, οι οποίοι προτιμούν ένα δείπνο εις την Αίγλη, από οποιοδήποτε άλλο γλέντι. Αρχιμάγειρας της Αίγλης είναι ο δαιμόνιος Κοκκίνης και ιδιοκτήτης του καταστήματος Γ. Θαλασσινός που ξέρει από επιχειρήσεις και δεν φείδεται δαπανών.
Ο ίδιος μ’ αυτή την επιχείρηση απέδειξε ότι είναι άνθρωπος που εγνώρισε να εκμεταλλευθεί μία από τις πλέον πλουτοφόρους επιχειρήσεις. Αλλά και το ρομαντικότατο κέντρο “Φάληρο” του Ράδου Μαλεβυζιώτου, το επίσης διακρινόμενο για την καθαριότητά του, την πεποίθησή του και την φτήνεια των φαγητών του ήταν την παραμονή της πρωτομαγιάς κατάμεστο κόσμου απολαμβάνοντας την θαλασσία αύρα. Το προαναφερόμενο κέντρο καθημερινά συγκεντρώνει αρκετό και καλό κόσμο στην ωραία παραθαλάσσια πλαζ.
Όσο για τους γλυκατζήδες υπάρχει το καφε – ζαχαροπλαστείο Ιωάννου Τζατζαδάκη με ωραιότατα παγωτά, με διαφόρων ειδών πάστες, με μεζέδες και παγωμένες μπύρες σε αφθονία. Γεμάτα βέβαια και τα οθωμανικά κέντρα του Ηρακλείου που αυτές τις μέρες, αρχές του Μάη, παρουσίαζαν ασυνήθη κίνηση, ένεκα της μεγάλης θρησκευτικής εορτής των οθωμανών”.
Οι Μουσουλμάνοι στις 5-6 Μαΐου γιορτάζουν τον Hisir Elias ο οποίος ταυτίζεται με τον Αη Γιώργη. Εξάλλου με το παλιό ημερολόγιο που πηγαίνουν αυτοί, συμπίπτουν οι ημερομηνίες αυτές με την γιορτή του Αγίου Γεωργίου.
“Τα συνοικιακά κέντρα κάθε βράδυ γεμίζουν από τους πεζοναύτες, που σκορπίζουν με ευθυμία τα τραγούδια και τη ζωηρότητά τους. Οι συνοικιακοί επίσης δρόμοι της πόλης απέκτησαν ζωηρή κίνηση χάρη στους ομίλους των πεζοναυτών αλλά και στους εφέδρους και αγυμνάστους που έχουν πλημμυρίσει το Ηράκλειο.
Και όταν η ώρα είναι οκτώ μεταμεσημβρινή καθημερινά, ενώ τα φώτα δεν έχουν ανάψει ακόμα, ο Δημοτικός κήπος (η σημερινή Όαση), είναι πλήρης από οικογένειες και παιδάκια, τα οποία παίζουν με μεγάλη ευχαρίστηση στους διαδρόμους και στα άδενδρα μέρη του κήπου. Βέβαια ενώ είναι ακόμα μέρα και ο κόσμος βρίσκει ευχαρίστηση να κάθεται ή να περιδιαβάζει στον κήπο, ο εντεταλμένος για τη φύλαξή του κηπουρός, δίνει το πρόσταγμα της αποχώρησης”.
Και καταλήγει ο αρθρογράφος της στήλης: “Επιτέλους το απόγευματα της Κυριακής ανοίχθησαν οι θύρες του πάρκου των Τριών Καμαρών, το οποίο ως γνωστό περιεφράχθη από συρματοπλέγματα και ξύλινες θύρες. Αλλά μόνο το απόγευμα. Το βράδυ ο κόσμος αναγκάζεται να χάνει τα θαυμάσια ρομάντζα του πάρκου, επειδή καμιά φορά μερικά παιδιά κόβουν λίγα λουλούδια και επειδή ο κόσμος πλημμυρίζει παγωτατζίδικα, καφενεία και εξοχικά κέντρα για να πάρει τ’ αναψυκτικά του.
Επρόβαλαν τα κεράσια μέσα σε καλαθάκια και για τους ολίγους, όπως συμβαίνει σε κάθε πρώτη εμφάνιση”. Σκληρή και δύσκολη εκείνη η εποχή, εκείνος ο Μάης του 1921, όμως πολλά πράγματα παρέμειναν απλά, όμορφα, νοσταλγικά. Εικόνες και μνήμες μοναδικές, με τους παλιούς Καστρινούς να βρίσκουν ελεύθερο χρόνο για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, να συγκεντρώνονται για βόλτα στο Μπεντενάκι, να απολαμβάνουν στο κρασάκι τους και τους μεζέδες στην”Αίγλη” της Ακ Τάμπιας και στο “Φάληρο” του Μαλεβυζιώτη!