Η επαναλειτουργία του Κουμπέ έφερε στη μνήμη μου το παράπονο της μάνας μου. Εκείνη έμεινε χήρα με τέσσερα παιδιά, αφού ο πατέρας μου έφυγε από την ζωή, όταν ήμουν έξι μηνών. Τα τρία μεγαλύτερα αδέλφια μαζί με τη μητέρα ανέλαβαν την ευθύνη της καλλιέργειας των χωραφιών που ήταν πολλά, ενώ παράλληλα είχαν και κοπάδι με «μαρτάρικα».
Φυσικά δεν επαρκούσαν μόνοι τους σε όλα. Η μητέρα διατηρούσε και καφενείο. Αναγκαστικά πήραν ένα φαμέγιο, αλλά δεν γνωρίζω ποιο ήταν το όνομά του. Μόνο το πατσούκλι του έμεινε στη μνήμη μου. Λεγόταν Αχεριώνας. Τίμιος, πιστός και εργατικός. Ήταν όλοι ευχαριστημένοι.
Ήρθε η Κατοχή και οι Γερμανοί. Εγκαταστάθηκε απλώς ένα φυλάκιο έξω από το Αρκαλοχώρι. Οι Γερμανοί ζητούσαν κατά καιρούς κανένα αβγό ή άλλα τρόφιμα. Επέβλεπαν την αγγαρεία για το αεροδρόμιο Καστελλίου και φυσικά αξιοποιούσαν τις πληροφορίες που τους έδιναν γνωστοί-πρόθυμοι για πιθανές αντάρτικες ομάδες.
Στη μνήμη μου μένει μόνο ο Αντσης, όπως τον έλεγαν οι χωριανοί. Ήταν γλυκομίλητος. Πιθανόν είχε ιατρικές γνώσεις και κάποιες θαυματουργές αλοιφές ή άλλα φάρμακα, όταν χρειάζονταν. Μου έδιδε και σοκολάτα. Hans θα ήταν τ’ όνομά του στα γερμανικά.
Από το χωριό μου, τη Ζίντα, περνούσαν αντάρτικες ομάδες για ανεφοδιασμό. Δεν έγινε, όμως, ποτέ κανένα σοβαρό επεισόδιο. Ο Αχεριώνας έβλεπε το κοπάδι, συμμετείχε στο θέρος. Καλόκαρδος και πρόθυμος.
Όταν αποχωρούσαν οι Γερμανοί από την περιοχή, ζήτησε τα μεροκάματά του και βγήκε στο βουνό με μια αντάρτικη ομάδα. Ελευθερώθηκε η πατρίδα και, όταν ήρθα με την μητέρα στο Ηράκλειο, περάσαμε από τον Κουμπέ. Μας υποδέχτηκε ο καφετζής με χαρά και μας κέρασε τον καφέ και το λουκούμι. Ήταν ο Αχεριώνας.
Ως ανταμοιβή για την αντάρτικη δράση του, του δόθηκε για εκμετάλλευση ο Κουμπές. Στα αρχεία του Δήμου ίσως υπάρχει το όνομά του. Δεν έψαξα ποτέ. Άλλωστε, στην παλίψμη στη πόλη μας πολλά μυστικά θα μείνουν θαμμένα για πάντα.
Πώς αποκτήθηκαν οι ιδιοκτησίες;
Πώς κατασκευάστηκαν ψεύτικα συμβόλαια με τους Τούρκους που έφυγαν το ’22;
Πώς καταπατήθηκαν τα ρέματα και οι δημόσιοι χώροι;
Πώς σήμερα υπάρχουν χτίσματα και ιδιοκτησίες πάνω στα βυζαντινά και στα ενετικά τείχη.
Πολλοί φίλοι, που ασχολούνται με την τοπική ιστορία, λαμπροί επιστήμονες, ανακαλύπτουν συνεχώς νέα στοιχεία. Πολλά μνημεία επιμένουν να μας μιλούν με τη γλώσσα της σιωπής, παρά την βουλιμία ορισμένων. Η πραγματικότητα είναι ότι όλοι εμείς οι τελευταίοι κατακτητές που εγκατασταθήκαμε στο Ηράκλειο ειρηνικά ως επιστήμονες, επιχειρηματίες ή έμποροι έχουμε χρέος να σεβαστούμε και να αναδείξουμε όσα σώζονται. Να αγαπήσουμε τον τόπο αυτό και να μην καταχραστούμε την φιλοξενία.
Σχετικά με το παράπονο της μάνας, ότι εκείνη έμεινε στο χωριό με τα φτωχά χωράφια, ενώ ο Αχεριώνας έγινε καταστηματάρχης και Ηρακλειώτης, όσο και αν είναι δικαιολογημένο, απλώς αξίζει να καταγραφεί. Στις ανώμαλες ώρες άλλοι χάνουν και άλλοι κερδίζουν. Καλό είναι να ερευνούμε το παρελθόν και τις ρίζες μας.
Η γνώση της Ιστορίας σπάνια διδάσκει, οπωσδήποτε όμως δεν βλάπτει. Καλύτερο είναι να οραματιζόμαστε και να σχεδιάζομε το μέλλον. Άριστο, όμως, είναι να απολαμβάνομε αυτό το ελάχιστο τώρα. Η απόλαυση του ελάχιστου παρόντος είναι η μοίρα μας. Carpe diem, συμβούλευε ο Οράτιος. Γι όσους διαφωνούν, υπάρχει μια ενδιαφέρουσα πρόταση σ’ ένα τραγούδι γίντις:
Μπορεί στον ουρανό ν’ ανεβείς
Και να ρωτήσεις τον Θεό
Αν έχουν δικαίωμα τα πράματα
Να ‘ναι έτσι”.