Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και φέτος. Και δίνουν αφορμές για ενδοσκοπήσεις και για προβληματισμό. Σε όλους μας. Για ό,τι μας περιτριγυρίζει καθημερινά.
Και κάθε Χριστούγεννα, περισσότερο απ’ οποτεδήποτε άλλοτε, φέρνω στη σκέψη μου τον εκ μητρός παππού μου, τον Παναγιώτη, του οποίου οι συμβουλές παραμένουν ανεξίτηλα χαραγμένες εντός μου. Έτσι, τούτες τις γιορτινές ημέρες, ξαναθυμήθηκα ένα από τα αγαπημένα του λογοπαίγνια, τη διάκριση του κενού από τον καινό άνθρωπο.
Κενός, μού έλεγε ο παππούλης μου, είναι ο άνθρωπος που ζει και πορεύεται χωρίς αρχές και αξίες, δίχως ιδέες. Οδηγό και πυξίδα του έχει μονάχα το εφήμερο συμφέρον του…
Ο κενός άνθρωπος δεν αγαπά τη γνώση, έτσι έλεγε ο παππούς Παναγιώτης, και την αλήθεια για όλα όσα τον περιβάλλουν. Αγαπά το ψέμα, το χρησιμοποιεί κάθε στιγμή και συνάμα αρκείται στο να μάθει όσα εξυπηρετούν τα συγκεκριμένα συμφέροντά του μια δεδομένη στιγμή, όλα τα υπόλοιπα, εφόσον δεν του χρησιμεύουν, δεν του χρειάζονται…
Ο κενός άνθρωπος, λοιπόν, είναι εκείνος που, όσα κι αν του δίνεις, ποτέ δεν χορταίνει. Μοιάζει με ένα ποτήρι χωρίς πάτο. Όσο νερό κι αν το γεμίζεις, πάντοτε άδειο μένει. Συνεχώς, αχόρταγος και λαίμαργος, ζητά κι άλλα και είναι ικανός να κάνει καθετί για να τ’ αποχτήσει, να προδώσει φίλους και αξίες και πατρίδα ακόμα ..
Ο κενός άνθρωπος, σύμφωνα με όσα με ορμήνευε ο παππούς, αποφεύγει τον αυτοέλεγχο και ταυτόχρονα δεν έχει συναισθήματα στα σωθικά του για τους άλλους συνανθρώπους του. Αποφεύγει την αυτοκριτική, γιατί δε θέλει ν’ αντικρίσει κατάματα την κενότητα του ιδεολογικού του “οπλοστασίου” και τη ρηχότητα του ψυχικού του κόσμου. Δεν περιβάλλει τους άλλους ανθρώπους με αγάπη, με σεβασμό και κατανόηση, αλλά με ζήλια, κακία, ιδιοτέλεια, αλαζονεία, δόλο και αναξιοπρεπείς τρόπους προσπαθεί να τους επιβάλλεται.
Στον αντίποδα, ο καινός άνθρωπος, όπως με δίδαξε ο παππούς Παναγιώτης, είναι όποιος, με τη βοήθεια του Θεού, ξαναγεννιέται κάθε στιγμή, δηλαδή αυτός που ανανεώνει, με την αυτογνωσία, διαρκώς τον ψυχικό του κόσμο μετατρέποντάς τον σε φωλιά για την καλοσύνη, την αγάπη και το σεβασμό προς τους άλλους και αποβάλλει από μέσα του κάθε νοσηρό πάθος, με το οποίο προς ίδιον συμφέρον θα έβλαφτε τον κοινωνικό του περίγυρο.
Ο καινός άνθρωπος, έλεγε ο παππούς μου, δεν νοιάζεται για τα υλικά αγαθά. Πιο πολύ τον νοιάζει να δίνει παρά να παίρνει. Αγαπά να μαθαίνει και να μοιράζεται όσα μαθαίνει. Διδάσκεται από τα λάθη του και αγωνίζεται κάθε στιγμή να γίνεται καλύτερος. Πιστεύει ότι η αγάπη, η γνώση και η αλήθεια είναι τα άτρωτα όπλα του στον καθημερινό αγώνα και η συνέπεια στις αρχές, τις αξίες και τις ιδέες του είναι που τον βοηθούν να συμβάλλει στην κοινωνική προκοπή και δι’ αυτής στην ατομική του ευημερία…
Αλήθεια, εσείς για όλα τούτα τι έχετε να πείτε; Ειρηνικά και γεμάτα αγάπη Χριστούγεννα σε όλους και στις οικογένειές μας!
* Ο Γεώργιος Η. Ορφανός είναι υποψήφιος διδάκτωρ στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ., φιλόλογος, Msc Διαχ/σης Πολιτιστικής Κληρονομιάς & Διαχ/σης Πληροφ/κων συστημάτων