Κι είναι μέρες Άνοιξης, Μεγάλης Εβδομάδας, Πάσχα, Αγάπης και Ανάστασης…
Κι είναι μέρες που θες να βγεις στην εξοχή, να χορτάσεις την ομορφιά, να μυρίσεις, να γευτείς, να απολαύσεις το χρώμα, τη αναγέννηση, την ομορφιά του κόσμου όλου.
Σήμερα, Μεγάλη Παρασκευή πήρα το ποδήλατο για μια βόλτα εκτός των τειχών σε μια άλλη αγαπημένη διαδρομή που είναι γεμάτη επίσης Ιστορία, Πολιτισμό και θρύλους…
Την λεωφόρο Κνωσού πήρα ν’ ανεβαίνω ίσαμε το παλάτι του Μίνωα και λίγο πιο πέρα που η Φύση έχει στήσει γλέντι τρικούβερτο με τα χρώματα, τα φυτά και τα ζουζούνια της εποχής. Χορός λεβέντικος Πηδηχτός και άλλες φορές Πεντοζάλης.
Κι εκεί πάνω στον αμαξωτό, λίγο πριν και λίγο μετά τη Βλυχιά σταμάτησα πολλές φορές, ψάχνοντας, φωτογραφίζοντας, προσπαθώντας να βρω ένα σημάδι, ένα και μόνο για να πιστέψω κι εγώ εκείνο το παραμύθι που θέλει να΄ναι κάπου εκεί ο τάφος του Καϊάφα.
Ο θρύλος ξεκινά από τα χρόνια εκείνα τα πολύ παλιά λίγο μετά το 36 μ. Χ…
Μια φορά κι ένα καιρό, λοιπόν ήταν ο Ιωσήφ που όλοι τον ήξεραν σαν Καϊάφα. Τι σήμαινε τούτο τ΄όνομα; Κάποιον που υποτάσσεται κι άλλοι λέγαν πως σήμαινε «Βράχος». Ήταν ο αρχιερέας των Εβραίων που όπως μας παραδόθηκε από τις Γραφές καταδίκασε τον Χριστό σε θάνατο με σταύρωση. «Από τον Άννα στον Καιάφα» έχει μείνει η φράση κι αξίζει ίσως να αναφερθεί πως ήταν παντρεμένος με την κόρη του Άννα. Καταδίωξε επίσης και τους Αποστόλους και μαζί με τον Πόντιο Πιλάτο κλήθηκαν λίγα χρόνια μετά από τον Τιβέριο, αυτοκράτορα της Ρώμη, να απολογηθούν για πολλές αδικοπραγίες που είχαν κάνει. Μπήκαν σε ένα καράβι και το ταξίδι τους στη Μεσόγειο τους έφερε στην Κρήτη. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα….
Άλλοι πάλι λένε πως το πλοίο έφτασε ίσαμε το Λιμάνι της Κνωσού, στο Ηράκλειο και οι ναύτες προσπάθησαν να μεταφέρουν τη σορό του στη ξηρά. Τότε «ο Χριστιανικός λαός της Κρήτης ηθέλησε να τοποθετήση τον Καϊάφα εις την θέσιν του εις το βάθος του Λαβυρίνθου υπάρχοντος τάφου, δια να αντικαταστήση τον «αιμοβόρον», ως αποκαλείται, Μινώταυρον με τον Καϊάφαν»*.
Ωστόσο επειδή μάλλον αυτό ήταν αδύνατον να συμβεί σκέφτηκαν να τον θάψουν λίγο παραέξω, προσπαθώντας μάταια να τον τοποθετήσουν στο χώμα. Επτά φορές «ξεβράστηκε» το νεκρικό σώμα. Στάθηκε αδύνατον να «δεχθεί η Κρητική γη» τούτο το «μίασμα» και πλέον με πολλές πέτρες δημιουργήσαν τον «Τάφο του Καϊάφα»** και ησύχασε ο τόπος. Κοντά εκεί ιδρύθηκε κι ένας μικρός οικισμός ή Χωρίον που σώζεται σε πάρα πολλά έγγραφα η ύπαρξη του μέχρι και τους δυο προηγούμενους αιώνες.
Γράφει ο Στέφανος Ξανθουδίδης «περί συνθηκών υπό τας οποίας αργότερον ηφανίσθην ο τάφος, ότε δηλαδή το 1882 ελήφθη η απόφασις της κατασκευής της οδού της αγούσης από Ηρακλείου εις Αρχάνες», σε εκτενή αναφορά του και έτσι μαθαίνουμε πως καταστράφηκε ο Τάφος και πιθανόν και τα ερείπια του χωριού.
Ο Cristoforo Buondelmonti ερχόμενος στην Κρήτη στα 1415-6 περιγράφει πώς είχε επισκεφθεί τον «Τάφο του Καϊάφα» όπως και ο Άγγλος περιηγητής Richard Pococke στα 1739 γράφει ακριβώς πού ήταν τούτο το κτίσμα. Στα 1834 ο Charles Pashley στα Ταξιδιωτικά του βιβλία αναφέρει πως κι εκείνος είχε επισκεφθεί τον τάφο…
Ως προς το «Χωρίον Καϊάφα» και την θέση αυτού μάς ενημερώνει ο Νικόλαος Σταυρινίδης γράφοντας: «Εις την θέσιν όπου ευρίσκετο το χωρίον Καϊάφα ιδρύθη αμά τη ενάρξει της πολιορκίας του Μ. Κάστρου(1648) ο Τεκές των Μπεκτασίδων του Χορασανλή Αλή Μπαμπά… Ο Τεκές ούτος μετά των περιοχών του κατοικηθείς υπό Μικρασιατικών Προσφύγων μετωνομάσθη εις Αμπελόκηπους ».
Στην «Απογραφή του Καστροφύλακα», στο «Casal Caraffa» στα 1584 αναφέρεται πως κατοικείτο από 25 Άνδρες, 16 Γυναίκες, 13 παιδιά και 1 γέροντα…
Έψαξα πολύ αλλά ήταν αδύνατον να βρω οτιδήποτε θα μπορούσε να ζωντανέψει τούτες τις γραφές και τον θρύλο. Έκλεισα τα μάτια κι άφησα τους ήχους της περιοχής να πλέξουν μόνοι τους το υφάδι της δικής μου ιστορίας, της δικής μου πεποίθησης πως κάπου εκεί όλα τούτα συνέβησαν κάποτε…Όμως ποιος να ξέρει να πει με σιγουριά πως τούτος ο Τάφος που πια δεν υπάρχει, ήταν κάποτε εδώ. Πώς, μέρες που ΄ναι, μεγαλοβδομαδιάτικα, ο Καϊάφας, υπήρξε σαν ύλη νεκρή στον τόπο μας…
Άλλωστε αν όλα τούτα είναι ψέματα ή αλήθεια κανείς δεν ξέρει να το πει με σιγουριά γιατί κάπως έτσι υπάρχουν τα παραμύθια …
Πήρα το ποδήλατο και το άφησα στην είσοδο του παλατιού του Μίνωα. Εκατοντάδες τουρίστες έφταναν εκείνη την ώρα…
Χαμογέλασα πλατιά…
Ίσαμε την επόμενη φορά…
ΠΗΓΕΣ:
*N. Svoronos, Journal International d; Archeologie Numismatigue, Τομ. 4 (σ.26),1901
** Στέφανου Ξανθουδίδη,« Ο Τάφος του Καϊάφα εν Κρήτη», περ. «Αθηνά», τομ ΙΓ σς.30-616
**Χυδήρογλου Π. Ν.,Ο θρύλος περί του τάφου και του χωρίου Καϊάφα εν Κρήτη, Κρητικά Χρονικά, τόμος 11, 259 – 266