Το μυθιστόρημα είναι ένα ευρύχωρο λογοτεχνικό είδος με πολλές απαιτήσεις. Αν η ποίηση μπορεί να είναι ένα απλό επιφώνημα, το μυθιστόρημα απαιτεί και ταλέντο και πολλή δουλειά για να είναι διαχρονικό. Ο Άρης Μαραγκόπουλος είναι ένας πνευματικός δημιουργός που έχει αναβαθμίσει την κριτική και την απαιτητική λογοτεχνική γραφή.
Στη μελέτη του για τον «Οδυσσέα» του Τζέημς Τζόυς, που παραμένει αξεπέραστη, οφείλω την κατανόηση του έργου, που θεωρείται ότι άνοιξε νέους ορίζοντες στα γράμματα. Εκτοτε συζητήσαμε αρκετές φορές στο ραδιόφωνο και, παρά το ότι δεν γνωριζόμαστε προσωπικά, τον θεωρώ καλό φίλο. Κάθε φορά που συνομιλούμε έχω την αίσθηση ότι ανοίγουν νέοι ορίζοντες στη σκέψη μου.
Πρόσφατα από τις εκδόσεις ΤΟΠΟΣ κυκλοφόρησε μια ανθολογία κριτικών κειμένων του με επιλογή και επιμέλεια της Άννας Κατσιγιάννη και της Κατερίνας Κωστίου. Με λεπτό τρόπο και παραμένοντας πάντα πιστός στα κείμενα αποκαλύπτει τα κρυμμένα μυστικά τους και φωτίζει τον αναγνώστη χωρίς δογματισμούς και στείρες θεωρίες.
Η προσέγγισή του στο μυθιστόρημα «Έξι νύχτες στην Ακρόπολη» του Γιώργου Σεφέρη είναι υποδειγματική καθώς και όλες οι άλλες μελέτες που εντάσσονται στο βιβλίο. Χάρηκα, όμως και το τελευταίο του μυθιστόρημα από τις εκδόσεις ΤΟΠΟΣ με τον περίεργο τίτλο «φλλσστ, φλλσστ, φλλλσσστ» που αποδίδει τον φλοίσβο των κυμάτων.
Οι ήρωές του γεννημένοι λίγο πριν ή λίγο μετά τον εμφύλιο είναι χειμερινοί κολυμβητές, απόμαχοι σχεδόν της ζωής που κουβαλούν τις διαφορετικές εμπειρίες τους. Καθένας έχει τη δική του διαδρομή και τις δικές του πολιτικές επιλογές. Έχουν κάνει αρκετούς συμβιβασμούς και αγωνίζονται να κρύψουν τα τραύματά τους πίνοντας και συζητώντας τα καθημερινά θέματα της πολιτικής και του ποδοσφαίρου.
Στην παρέα θα προστεθούν δυο ναυαγοί, ο λοστρόμος Νώντας και η σύντροφός του Ινέθ μια γυναίκα που μετείχε στον εμφύλιο της πατρίδας της, το Μεξικό, ως νοσοκόμα. Έχει μια αύρα ερωτική που ξυπνά τους απόμαχους της ζωής και τους μεταδίδει ένα νεανικό σφρίγος.
Με μαστοριά και τέχνη ο συγγραφέας πλέκει το μύθο του επιφυλάσσοντας αρκετές εκπλήξεις. Υπάρχουν υπέροχες λογοτεχνικές σελίδες, όπως ο ξέφρενος διονυσιακός χορός στην αμμουδιά, όπου ανθίζει η ερωτική επιθυμία και αναθάλλουν τα γερασμένα σώματα. Μετά την τραγωδία που συμβαίνει έχουμε μια μαγευτική, αποκαλυπτική, φανταστική πορεία του Νώντα στην Αθήνα, όταν προσπαθεί να λυτρωθεί από την απουσία της αγαπημένης του.
Είναι ένα όνειρο ή ένας εφιάλτης που αγγίζει τα όρια της μεγάλης τέχνης. Ο θάνατος και η θάλασσα θα γίνουν καταλύτες, ώστε η παρέα να συνδεθεί και σκάβοντας μέσα στην ψυχή του καθένας να αποκαλύψει τα τραύματά του. Το έργο είναι από τα καλύτερα που έχουν γραφεί για να κατανοήσουμε τα δύσκολα μετεμφυλιακά και μεταδικτατορικά χρόνια μέχρι την κρίση του 2010 και τη βία των χρυσαυγιτών. Επίσης, να δούμε πώς γεννιέται και οικοδομείται μια αληθινή φιλία.
Δεν ξέρω αν διδάσκει η ιστορία και τι ακριβώς διδάσκει. Η λογοτεχνία πάντως κατορθώνει να μετατρέψει τα γεγονότα σε δικά μας βιώματα και να κατανοήσουμε την ανθρώπινη ψυχή. Η καθημερινοί ήρωες του μυθιστορήματος λυτρώνονται από τα παθήματά τους και οι αναγνώστες με έλεος και φόβο κατανοούν το ανθρώπινο δράμα.
Στο μυθιστόρημά του αυτό ο Άρης Μαραγκόπουλος δείχνει ότι η πεζογραφία μας μπορεί να σταθεί ισάξια με τα μεγάλα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Μια μικρή συντροφιά εξακτινώνεται, σπάει το πλαίσιο της ελληνικής περιφέρειας και δείχνει ότι κάποτε η τραυματισμένη μας ζωή υπερβαίνοντας πιεστικές συνθήκες δικαιώνεται και εξαγνίζεται, ώστε να λυτρωθούμε και να αντικρύσουμε έναν κόσμο ελπίδας πέραν του καλού και του κακού.
Μια παρουσίαση είναι απλώς μια προτροπή για να χαρούν οι αναγνώστες το ίδιο το έργο. Είμαι βέβαιος ότι μετά την ανάγνωσή του ένα μικρό φωτάκι θα τους βοηθήσει να δουν την ομορφιά που αποτελεί πάντοτε ελπίδα σωτηρίας.