Ογδόντα δύο χρόνια συμπληρώθηκαν από το σαμποτάζ της γέφυρας του Γοργοπόταμου, που κράτησε μόλις τέσσερις ώρες και τελείωσε τρεις τα ξημερώματα της 26ης Νοεμβρίου 1942.
Σχεδιάστηκε από τους Συμμάχους και έλαβε μέρος σ’ αυτό για πρώτη και ύστατη φορά όλη η Αντίσταση: ο ΕΛΑΣ με 140 μαχητές υπό τον Άρη Βελουχιώτη, ο ΕΔΕΣ με 60 υπό τον στρατηγό Ζέρβα και 12 άριστα εκπαιδευμένοι κομάντος υπό τον συνταγματάρχη Έντι Μάγιερς, αρχηγό της Βρετανικής Αποστολής.
Οι κομάντος δε θα μπορούσαν βέβαια να δράσουν χωρίς τους αντάρτες για πολλούς λόγους. Πρώτα – πρώτα γιατί δεν ήξεραν το χώρο.
Απόλυτα συντονισμένοι αιφνιδίασαν την πάνοπλη φρουρά των 110 Ιταλών κι ανατίναξαν τη μεγάλη σιδηροδρομική χαραδρογέφυρα του Γοργοπόταμου. Ο τόπος αντήχησε σκορπίζοντας την ελπίδα στους σκλάβους.
Η φήμη του γεγονότος με τη βρετανική προπαγάνδα από το BBC έφτασε στα πέρατα του Κόσμου και ανύψωσε το ηθικό των βασανισμένων ανθρώπων. Ξέχασαν βέβαια τον Άρη με τους αντάρτες του, αλλά, επειδή έγινε στο χώρο του, το σαμποτάζ μαθεύτηκε και η φήμη των ανταρτών του, αλλά και όλων των ανταρτών, ανέβηκε ψηλά. Ο Ζέρβας όμως που αναφέρθηκε από το BBC επικηρύχτηκε από τους Γερμανούς.
Τα οφέλη από το εγχείρημα δεν ήταν τόσο το σταμάτημα για σχεδόν τρεις εβδομάδες της μεταφοράς ενισχύσεων προς το μέτωπο της Αφρικής, όσο η πτώση του ηθικού των αξιωματικών και των μαχητών της Βέρμαχτ και η ανύψωση του ηθικού των υπόδουλων λαών.
Οι εμπειρότατοι Βρετανοί διάλεξαν την άριστη συγκυρία για να κάνουν το σαμποτάζ: Όταν άρχισε να φαίνεται η ήττα του Άξονα και η πλάστιγγα να γέρνει υπέρ των Συμμάχων, καθώς τελείωναν οι προμήθειες και κυρίως τα καύσιμα του Χίτλερ, ο οποίος – μέγιστος αλαζόνας όλων των εποχών – είχε σίγουρη την κατάληψη των ενεργειακών πηγών.
Τον τύφλωσε η αλαζονεία του και δεν υπολόγισε τη συστράτευση των ΗΠΑ και του παγκόσμιου πλούτου εναντίον του. Οι τεράστιες ενισχύσεις της 8ης Στρατιάς στην Βόρεια Αφρική έδειχναν τη γρήγορη ήττα του Ρόμελ. Αλλά και στο Σοβιετικό Μέτωπο, στο Στάλινγκραντ, ο Άξονας πάθαινε πανωλεθρία. Φάνηκε μετά από λίγο καιρό ακόμη πιο καθαρά η ήττα του Άξονα.
Στο να γύρει η πλάστιγγα ακόμη περισσότερο υπέρ των Συμμάχων συνετέλεσε και το σαμποτάζ του Γοργοπόταμου. Εύστοχα ο ποιητής Νικ. Καρβούνης έγραφε: «…ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα στέλνει περήφανο χαιρετισμό. Μιας Ανάστασης νέας χτυπάει η καμπάνα, μηνούν τα όπλα το λυτρωμό…».
Πάντα σκεφτόμασταν και διδάσκαμε στα σχολεία με αφορμή το σαμποτάζ του Γοργοπόταμου πως, όταν δρούσαν ενωμένες οι δυνάμεις της Αντίστασης, είχαν σπουδαία αποτελέσματα. Όμως δεν ήταν ζήτημα των ανταρτών το ότι ο Γοργοπόταμος υπήρξε η πρώτη και η τελευταία ενωτική επιχείρησή τους.
Ήταν επιλογή των Συμμάχων, κυρίως των Βρετανών. Το Νοέμβριο του 1942 άρχισε μόλις να κλίνει η ζυγαριά προς τους Συμμάχους. Τότε λοιπόν είχαν περισσότερο παρά ποτέ ανάγκη όλες τις αντιστασιακές δυνάμεις. Όταν όμως ηττήθηκε ο Άξονας στην Αφρική και στη Ρωσία και δεν είχαν πια ανάγκη την Αντίσταση, άρχισε η καταδίωξη του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και η προετοιμασία του Εμφυλίου Πολέμου, για να δρομολογηθούν τα μεταπολεμικά σχέδια των Μεγάλων.
Αυτό φαίνεται καθαρά στη μυστική συνθήκη της Λισαβόνας μεταξύ Βρετανίας και Γερμανίας, άγνωστη στους υπόλοιπους Συμμάχους. Για να παραδοθεί η Ελλάδα κατευθείαν στους Βρετανούς από τους Γερμανούς και οι τελευταίοι να φύγουν σώοι και αβλαβείς, ύστερα από τις τόσες εκατόμβες ωμής βαρβαρότητας στην Ελλάδα.
Ο Εμφύλιος Πόλεμος, που ερήμωσε και οπισθοδρόμησε τη χώρα, θα γινόταν οπωσδήποτε. Γιατί έπρεπε να ξεριζωθεί η πίστη και η ελπίδα σε μια κοινωνία δικαιότερη. Αυτήν την πίστη την βλέπει κανείς στα καταστατικά όλων των Αντιστασιακών Οργανώσεων, ακόμη και στον ΕΔΕΣ, για το ΕΑΜ βέβαια ήταν αυτό ο βασικότερος στόχος.
Ήταν ανάγκη για τις μεταπολεμικές βλέψεις των Μεγάλων να ξεριζωθεί το όραμα που καλλιέργησε στις καταπιεσμένες μάζες του Μεσοπολέμου ο συνδικαλισμός που θέριεψε η ανελευθερία, η οικονομική κρίση, η εξαθλίωση και η πείνα, αλλά και η βαρβαρότητα και η οικονομική δυστυχία της ναζιστικής κατοχής.
Οι Έλληνες μετά την Κατοχή ξαναθυμήθηκαν το Μακρυγιάννη : «…και δε θα μπούμε εύκολα στ’ αυγού το τσόφλι, τί γίναμε πουλιά και πίσω δεν γυρνούμε…». Οι άπειρες πολιτικά ηγεσίες του λαϊκού κινήματος διαχειρίστηκαν στις γνωστές διαδοχικές συμφωνίες ζητήματα σοβαρότατα, συνομιλώντας με τους Βρετανούς, σοφούς διπλωμάτες που έφεραν μέσα τους την πείρα των αιώνων της αποικιοκρατίας, που ακόμη και σήμερα εμπνέει τα αντιλαϊκότερα μέτρα.
Ο Γοργοπόταμος μας κάνει να σκεφτούμε τα πιθανά επιτεύγματα, αν δεν είχαν παρέμβει οι Μεγάλες Δυνάμεις! Επίσης να δούμε το συνταγματάρχη Έντι Μάγιερς (αρχηγό των κομάντος στο Γοργοπόταμο) στις αρχές του 1943 να προχωρεί μεθοδικά στη διαίρεση της Ελληνικής Αντίστασης και στην εξόντωση του ΕΛΑΣ με τη βοήθεια του ΕΔΕΣ, εκτελώντας, φυσικά, τις διαταγές των Βρετανών.
Αλλά και τη μοίρα του Άρη Βελουχιώτη τον Ιούνιο του 1945, καθώς και του στρατηγού Ζέρβα, που υπηρέτησε ως υπουργός στο μετεμφυλιακό Ελληνικό Κράτος.
Σκεφτόμαστε τη πορεία των λαών διαχρονικά, την επικράτηση του Δικαίου της πυγμής. Όμως ο λαός μας, άσχετος με τα μεταπολεμικά σχέδια και τις συμφωνίες, έδινε το αίμα του για την ελευθερία της Πατρίδας του, δείχνοντας το μονόδρομο της αξιοπρέπειας. Το μονόδρομο ενός μικρού και «ανάδελφου» λαού που πρέπει να διαφυλάξει την ύπαρξη του, την ιστορία του και τον πολιτισμό του.
Χρειάζεται γι’ αυτό βοηθούς και συμπαραστάτες του τους πνευματικούς ανθρώπους, όπως έγινε στην Κατοχή. Για να μη χαθεί αυτός ο φιλότιμος και ιστορικός λαός από το πρόσωπο της Γης.