Ο φόβος της απόρριψης δε σας επιτρέπει να χαλαρώσετε και να απολαύσετε τη ζωή, γιατί διαρκώς ανησυχείτε αν είστε αποδεκτός, τι θα πουν για σας, αν τα κάνετε όλα σωστά. Πηγάζει από χαμηλή αυτοεκτίμηση και από την αντίληψη ότι δεν είστε αρκετά καλός. Μπορεί να οφείλεται σε υπερβολική κριτική ή σύγκριση με άλλους και εμπειρίες απόρριψης κατά τα τρυφερά χρόνια, με αποτέλεσμα να σας δημιουργηθεί η αντίληψη ότι δεν είστε αρκετά καλός.
Όταν φοβάστε την απόρριψη, θεωρείτε ότι οι άλλοι είναι ανώτεροι από εσάς και προσπαθείτε να τους ευχαριστήσετε φορώντας διάφορα προσωπεία για να γίνετε αρεστοί. Δυσκολεύεστε να εκφράσετε τον αληθινό εαυτό σας από φόβο μήπως σας κρίνουν.
Δε μιλάτε για τα προβλήματα σας, γιατί πιστεύετε ότι οι άλλοι δε θα ασχοληθούν μαζί σας ή ότι θα εκτεθείτε, με αποτέλεσμα να εσωτερικεύετε το θυμό και τη λύπη σας. Ακόμα, βάζετε σε δεύτερη μοίρα τις ανάγκες σας γιατί πιστεύετε ότι οι άλλοι δε θα ανταποκριθούν ή δε θα τις θεωρήσουν σημαντικές.
Όταν σας απορρίπτουν νιώθετε ενοχές και πιστεύετε ότι ευθύνεστε για την κακή συμπεριφορά των άλλων. Ασκείτε υπερβολική αυτοκριτική και είστε σκληροί με τον εαυτό σας σε κάθε αποτυχία, ενώ γενικεύετε τα συμπεράσματά σας πιστεύοντας ότι ποτέ δε θα τα καταφέρετε ή ότι δεν είστε ενδιαφέροντες ή αξιόλογοι για τους άλλους.
Επίσης, ο φόβος της απόρριψης αυξάνει το άγχος και οδηγεί σε σωματικά συμπτώματα, όπως εφίδρωση ή πονοκέφαλο πριν από κάποια κοινωνική περίσταση που θεωρείτε σημαντική.
Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να επιτρέπετε στους άλλους να καθορίζουν τη συναισθηματική σας κατάσταση, εφόσον η ευτυχία σας εξαρτάται από την αποδοχή τους. Έτσι, μπορεί να σας χειριστούν ή να σας θεωρήσουν δεδομένους.
Ακόμα, προκαλείτε προβλήματα στις σχέσεις σας, επειδή δυσκολεύεστε να εκφράσετε ευθέως τα παράπονά σας και προτιμάτε να κρατάτε μούτρα ή να απομακρυνθείτε αντί να συζητήσετε.
Για να ξεπεράσετε το φόβο της απόρριψης συμφιλιωθείτε με την ιδέα ότι αποτελεί κομμάτι της ζωής και μια εμπειρία που όλοι βιώνουν. Αξιοποιήστε τη για να γίνετε καλύτεροι μαθαίνοντας από τα λάθη σας και μην αφήνετε μια αποτυχία να καθορίσει την αυτοεκτίμησή σας.
Τολμήστε σταδιακά αυτό που φοβάστε, κάνοντας ένα μικρό βήμα κάθε φορά. Πείτε στον εαυτό σας «Φοβάμαι, αλλά αποδέχομαι το φόβο μου και προχωράω». Έτσι θα διαπιστώσετε ότι η αυτοέκφραση δεν έχει τα αρνητικά αποτελέσματα που νομίζατε, αντίθετα σας κάνει περισσότερο συμπαθή. Στην πραγματικότητα ο ίδιος ο φόβος προκαλεί αυτό που φοβάστε καθώς δυσκολεύει τις σχέσεις με τους άλλους.
Όταν σας απορρίπτουν δε σημαίνει ότι το φταίξιμο είναι δικό σας. Μπορεί να σχετίζεται με το άλλο άτομο που πιθανόν να γίνεται απορριπτικό επειδή φοβάται όσο κι εσείς.
Αν ζητάτε συνεχώς επιβεβαίωση δε θα είστε ποτέ ευχαριστημένοι. Επιλέξτε να αγαπήσετε εσείς τον εαυτό σας και να μην έχετε ανάγκη την επιδοκιμασία των άλλων.
Συμπληρώστε μια λίστα από λόγους για τους οποίους είστε περήφανοι για να ενισχύσετε την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας.
Η διαχείριση του φόβου της απόρριψης βασίζεται στο χτίσιμο της αυτοεκτίμησής σας. Αναπτύξτε κοινωνικές δεξιότητες και την ικανότητα να εκφράζετε τις ανάγκες σας και να υπερασπίζεστε τον εαυτό σας. Όσο μεγαλύτερη εμπιστοσύνη έχετε στον εαυτό σας τόσο περισσότερο και οι άλλοι θα σας υπολογίζουν.
* Η Γιάννα Χουρδάκη είναι ψυχολόγος