Δεν ήταν και μικρό πράγμα… Ύστερα από έναν πόλεμο πολλά ήταν τα προβλήματα που είχαν συσσωρευτεί στο βομβαρδισμένο Ηράκλειο.
Τα σπίτια του με πολλές ζημιές, τα κτήρια κατεδαφισμένα, τα τεχνικά προβλήματα αρκετά, τα έσοδα μηδαμινά, προκειμένου όλα αυτά να αποκατασταθούν. Παρόλα αυτά όμως η πόλη μας και η ζωή της έπρεπε να βρουν τον δρόμο τους, την χαμένη αίγλη τους.
Στις Δημοτικές εκλογές για πρώτη φορά εκλέγονται δύο εκπρόσωποι του ωραίου φύλου στο Δήμο Ηρακλείου, μάλιστα με ανδρικές ψήφους, αφού μέχρι τότε οι γυναίκες είχαν μόνο το δικαίωμα στο να εκλέγουν και όχι να εκλέγονται.
Πρόκειται για τις κυρίες Άννα Κατσουλογιώργη και Τζούλια Φαμελιάδου. Εκείνη την περίοδο για πρώτη φορά μπαίνει η ιδέα της δημιουργίας φράγματος του Αποσελέμη για την ύδρευση της πόλης μας.
Δήμαρχος είναι ο Γεώργιος Γεωργιάδης, ένας οραματιστής, προερχόμενος από το Παρίσι. Ο ίδιος είχε επηρεαστεί από την παραμονή του στη Γαλλία και έκανε τα πάντα να αποκτήσει πράσινο η πόλη του Ηρακλείου. Επί των ημερών του γίνεται το πάρκο του Γεωργιάδη, αλλά και το πάρκο Θεοτοκόπουλου.
Διαμορφώνονται κάποιες πλατείες και γίνονται και οι ανάλογες κυκλοφοριακές παρεμβάσεις. Πρώτη και καλύτερη φυσικά η πλατεία Ελευθερίας. Γίνονται έργα εξωραϊσμού στην οδό Μποφώρ, στη Χρυσοπηγή, στην πλατεία Κύπρου και στην Ανάληψη. Η πολιτεία του Μεγάλου κάστρου, σιγά σιγά αλλάζει μορφή, αλλάζει σελίδα και μπαίνει σε μια άλλη νέα εποχή!
Φλεβάρης του 1950 και συγκεκριμένα, 13η του μηνός… Το Διοικητικό συμβούλιο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητήριου Ηρακλείου συνεδριάζει υπό την προεδρία του Ανδρέα Καστελλάκη.
Το πρακτικό έχει αύξοντα αριθμό 35 και στο τέλος φέρει την υπογραφή, τόσο του προέδρου, όσο και του γενικού γραμματέα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, Κωνσταντίνου Μπεκατώρου.
Σύντομα σας αναφέρω το περιεχόμενό του που έλεγε ότι πρέπει να συγκροτηθεί τεχνική σχολή, η οποία θα έπρεπε να συστεγασθεί με την σχολή υπομηχανικών Ηρακλείου.
Για την επίτευξη αυτής της πρότασης ήταν απαραίτητη η εξεύρεση ποσού 150.000.000 δραχμών και φυσικά έπρεπε να ανεβούν στην Αθήνα το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής που ήταν ο Ιωσήφ Μηλιαράκης μαζί με τον Επιθεωρητή Εργασίας, Κωνσταντίνο Μπεκατώρο. Βέβαια από πριν είχε προταθεί η συγκρότηση εννεαμελούς επιτροπής, αποτελούμενης:
- από τον πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Ηρακλείου ως προέδρου
- από τρία μέλη του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου που που έπρεπε να τα υποδείξει το Διοικητικό του Συμβούλιο
- από έναν αντιπρόσωπο της Νομαρχίας, που θα ορίζεται από το Νομάρχη
- από έναν αντιπρόσωπο του Δήμου Ηρακλείου τον οποίο θα υποδείκνυε ο Δήμαρχος
- από έναν αντιπρόσωπο της Επιθεωρήσεως Εργασίας κατόπιν υπόδειξης του προϊσταμένου της και τέλος από δύο αντιπροσώπους προερχόμενους από το Επαγγελματικό και Βιοτεχνικό Επιμελητηριο Ηρακλείου αφενός και αφετέρου από εργατοϋπαλληλικό κέντρο Ηρακλείου.
Τελικά, η συγκρότηση αυτής της Επιτροπής έγινε με απόφαση της Νομαρχίας Ηρακλείκου και την αποτελούσαν:
Εκ του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Ηρακλείου οι κ.κ. Νικολ. Λιαναντωνάκης, Μύρων Γαλενιανός και Ιωσήφ Μηλιαράκης
Εκ της Νομαρχίας Ηρακλείου, ο Τμηματάρχης κ. Ευστάθιος Τασιαδάμ
Εκ του Δήμου Ηρακλείου, προσωπικώς, ο Δήμαρχος κ. Δημήτριος Χαλκιαδάκης μέχρις υποδείξεως του οριστικού αντιπροσώπου του Δήμου.
Εκ της Επιθεωρήσεως Εργασίας Ηρακλείου, ο Προϊστάμενος αυτής κ. Κων. Μπεκατώρος
Εκ του Επαγγελματικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Ηρακλείου ο κ. Νικολ. Χαραλαμπάκης και
Εκ του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ηρακλείου, ο κ. Ιωάννης Πευκιανάκης.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανδρέας Καστελλάκης, ο αντιπρόεδρος Ιωσήφ Μηλιαράκης, ο ταμίας Νικόλαος Χαραλαμπάκης, ο γενικός γραμματέας Κωνσταντίνος Μπεκατώρος, μαζί και το μέλος, Μύρων Γαλενιανός, ορίζονται όπως επιδιώξουν την ταχύτερη εκπόνηση των σχεδίων, αλλά και της μελέτης για τη δημιουργία επαγγελματοτεχνικής σχολής στην οποία να καταρτίζονται ειδικευμένοι οικοδόμοι, ξυλουργοί, μεταλλοτεχνίτες, ηλεκτροτεχνίτες αλλά και άλλες ειδικότητες εργαζομένων.
Η προσφορά αυτής της σχολής, έμελλε να είναι ανεκτίμητη, αφού έδωσε τη δυνατότητα επαγγελματικής διεξόδου σε γενιές και γενιές νέων. Εγινε ευρέως γνωστή ως ”Σχολές Νιταδώρου”.
Πέραν της μεγάλης συμβολής που είχε ο Ιωσήφ Αντωνίου Μηλιαράκης, που από τη θέση του αντιπροέδρου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, υπήρξε πρωτεργάτης της βιομηχανικής στελέχωσης και ανάπτυξης της Κρήτης, ήταν ένας εξ αυτών που συνειδητοποίησαν την έλλειψη δυνατοτήτων εκπαίδευσης και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία της προαναφερόμενης σχολής.
“Συναπαντήματα” ως προς τα πρώτα βήματα ιδρεύσεως της συγκεκριμένης τεχνικής Σχολής των “σχολών Νιταδώρου”, αλλά και συναπαντήματα με την ακριβή έννοια του όρου, αφού τέτοιες μέρες περίπου και συγκεκριμένα τον Γενάρη του 1995 και τον Γενάρη του 2020 “έφυγαν” δύο άνθρωποι που υπηρέτησαν και έθεσαν τον εαυτό τους στην υπηρεσία αυτών των σχολών.
Ο πρώτος, ο Ελευθέριος Νιταδώρος, ο άνθρωπος που εργάστηκε σεμνά, αθόρυβα και είχε την καθολική αναγνώριση όλων. “Σχολές Νιταδώρου”! Δεν ήταν τυχαίο κάτι τέτοιο. Χημικός μηχανικός ο ίδιος. “Μέθοδος Νιταδώρου” ονομάστηκε μία από τις μεθόδους επεξεργασίας αποβλήτων των ελαιουργείων. Εκπόνησε πλήθος μελετών και ευρεσιτεχνιών, ένας εκ των βασικών συντελεστών της βιομηχανικής ανάπτυξης της Κρήτης.
“Τέλειωσα τη σχολή Νιταδώρου” μου είπε ένας γείτονάς μου πρόσφατα. “Μάθαινες πολλά πράγματα αν είχες όρεξη”. Είχα την τύχη τελευταία να επικοινωνήσω τηλεφωνικά με τον γιο του τον Γιάννη Νιταδώρο και μου είπε χαρακτηριστικά: “Πηγαίναμε σε διάφορα χωριά και ο πατέρας μου προέτρεπε τους γονείς των παιδιών να στέλνουν τα παιδιά τους για να μάθουν, αποκτώντας εφόδια για την επαγγελματική τους αποκατάσταση”.
Και έτσι ήταν. Αυτός ήταν ο Ελευθέριος Νιταδώρος, βαθιά πιστός στις αρχές της Δημοκρατίας, αφού τον χαρακτήριζε ο μόνιμος προοδευτικός προσανατολισμός. Ο δεύτερος, ο Σταύρος Καρκαβάτσος, που διετέλεσε προϊστάμενος των διοικητικών και οικονομικών υπηρεσιών στις τεχνικές σχολές, καθώς και διευθυντής μέχρι το κλείσιμό τους.
Δεν παρέλειψε βέβαια να διδάξει και ως και ως καθηγητής στη σχολή Δομικών Έργων. Αφιέρωσε και αυτός ολόκληρη τη ζωή του στην ευημερία και την ανάπτυξη των τεχνικών σχολών. Ένα ενδιαφέρον ανιδιοτελές, μόνιμο και συνεχές για την διαφύλαξη των συμφερόντων τους. Είχαν επίσης την τύχη αυτές οι σχολές να φιλοξενούν άριστους εκπαιδευτικούς όπως τους: Μενέλαο Παρλαμά, Ιωάννη Παπανικολάου, Ελένη Τζώρτζη, Ιωάννη Κληρονόμο, Θεόφιλο Κοκκινίδη, Γεώργιο Παπαματθαιάκη, Εριφύλη Μαθιουδάκη, Ευστράτιο Τσακίρη, Θωμά Φανουράκη, Ξενοφώντα Λήμνιο, Δημοσθένη Ρπατόπουλο, Νικόλαο Κοπιδάκη, Μάρκο Καλύβα, Ελευθέριο Ταμιωλάκη, Μιχαήλ Αμανάκη και τόσους άλλους, κάθε ειδικότητας της εκπαίδευσης, μαζί φυσικά με τους Ελευθέριο Νιταδώρο και Σταύρο Καρκαβάτσο. Ας είναι αυτή η αναφορά μια τιμή στα πρόσωπα των ζώντων, αλλά και ένα μεγάλο ευχαριστώ για την υπέρμετρη προσφορά τους.
Ακόμα αυτές οι λίγες γραμμές ας αποτελέσουν ένα μνημόσυνο και μια υπόκλιση σεβασμού στη μνήμη εκείνων που “έφυγαν” για το μεγάλο τους ταξίδι. “Σχολές Νιταδώρου”! Ένα κομμάτι της ιστορίας αυτής της πόλης. Ένα ευεργέτημα παράλληλα, σε τόσους και τόσους μαθητές αυτών των σχολών, που απέκτησαν επαγγελματικές γνώσεις και βοήθησαν τους εαυτούς τους, τις οικογένειές τους, τον τόπο μας, αφού τους οδήγησαν αυτές οι γνώσεις σε μια άρτια επαγγελματική αποκατάσταση. “Σχολές Νιταδώρου”. Μια μεγάλη συμβολή στην βιομηχανική στελέχωση αλλά και ανάπτυξη της πόλης μας και φυσικά του νησιού μας!