Η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών διοργανώνει αφιέρωμα και εκδήλωση για τον Γάλλο αρχαιολόγο και ιστορικό Olivier Picard (Ολιβιέ Πικάρ).
Η εκδήλωση θα γίνει σήμερα Πέμπτη 29 Φεβρουαρίου στο κτήριο της Σχολής στην Αθήνα και στο πλαίσιό της θα γίνει και παρουσίαση της έκδοσης του βιβλίου του στα γαλλικά: «Η Θάσος και το νόμισμά της» (“Thasos et sa monnaie”). Ο Ολιβιέ Πικάρ απεβίωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο νησί της Θάσου. Ήταν 83 ετών.
Ο αείμνηστος Ολιβιέ ανήκει στην μεγάλη οικογένεια των Πικάρ από το Παρίσι στην οποία ανήκουν επίσης και άλλοι διακεκριμένοι αρχαιολόγοι και ιστορικοί και θερμοί φιλέλληνες που έχουν προσφέρει εξαιρετικό έργο και υπηρεσίες στην αποκάλυψη, μελέτη και ανάδειξη πολλών σπουδαίων αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας και της Κρήτης και που η αγάπη τους και η σχέση τους με την χώρα μας και τον πολιτισμό της είναι μεγάλες και ανεκτίμητες. Συμβολικός είναι ο θάνατος του Ολιβιέ Πικάρ.
Πέθανε σε ηλικία 83 ετών πάνω στην προσπάθειά του για την αποκάλυψη και μελέτη του αρχαιολογικού πλούτου της αγαπημένης του Θάσου.
Είχα την καλή τύχη να συνδεθώ με δεσμούς φιλίας και πνευματικής συγγένειας με τον Ολιβιέ Πικάρ και την οικογένειά του και θα ‘θελα με την αφορμή της εκδήλωσης που οργανώνει η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών να αναφέρω λίγα πράγματα για το έργο και την προσφορά των Πικάρ στην Ελλάδα και τον πολιτισμό της και για την ωραία συνέχειά τους στις μέρες μας.
CHARLES PICARD/ Σαρλ Πικάρ
Γεννήθηκε το 1883 στο Παρίσι. Κατά την διάρκεια των σπουδών του (Ecole Normale rue d’ Ulm, lettres classiques) ανέπτυξε πάθος για την αρχαία Ελλάδα και την αρχαιολογία. Το 1908 έγινε μέλος και ύστερα στέλεχος της Γαλλικής Σχολής Αρχαιολογίας στην Αθήνα. Συμμετείχε στη μεγάλη ανασκαφή της Δήλου και το 1911 άνοιξε την ανασκαφή στην Θάσο. Αποκάλυψε πολλά αρχαία ευρήματα, ανάμεσα στα οποία και τον γιγάντιο Κούρο του 6ου αιώνα π.Χ.
Στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο ο Σαρλ στέλνεται στον γαλλικό στρατό της Θεσσαλονίκης και συμμετέχει στην εκστρατεία των Δαρδανελλίων. Το 1919 ορίζεται διευθυντής της Γαλλικής Σχολής Αρχαιολογίας στην Αθήνα, όπου μεγαλώνουν τα τρία παιδιά του. Γνωρίζει επίσης τον τότε πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο με τον οποίο έγινε φίλος.
Θα εξειδικευτεί στην Αρχαία Ελληνική Γλυπτική και θα γίνει ο αναγνωρισμένος ειδικός σε αυτόν τον τομέα. Το δίτομο βιβλίο που γράφει μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο για την αρχαία ελληνική γλυπτική ως τον Μέγα Αλέξανδρο αναγνωρίζεται ακόμη σήμερα στα πανεπιστήμια ως βιβλίο αναφοράς. Γυρίζει στη Γαλλία το 1925 όπου δίδαξε αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο της Λυών και από το 1930 στη Σορβόννη στο Παρίσι. Το 1938 εκλέγεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Η κόρη του Υβών (Yvonne), καθηγήτρια φιλοσοφίας που είχε γεννηθεί στην Αθήνα, ήταν μέλος της Γαλλικής Αντίστασης. Συνελήφθη και φυλακίστηκε στο στρατόπεδο του Auschwitz όπου πέθανε.
GILBERT PICARD (ΖΙΛΜΠΕΡ ΠΙΚΑΡ)
Ο γιός του Charles Picard ακολούθησε τον δρόμο του πατέρα του. Αφού μεγάλωσε εν μέρει στην Αθήνα στην Γαλλική Σχολή Αρχαιολογίας, έγινε αρχαιολόγος και καθηγητής πανεπιστημίου με εξειδίκευση την αρχαία Ρώμη. Ασκούσε διευθυντής του αρχαιολογικού χώρου της Καρθαγένης Τυνησίας στις αρχές του 2ου Παγκοσμίου πολέμου, όπου μεγάλωσε και τα παιδιά του. Στην συνέχεια δίδαξε στην Σορβόννη του Παρισιού.
ΟΛΙΒΙΕ ΠΙΚΑΡ
(Ο Ολιβιέ Πικάρ (Olivier Picard) είναι εγγονός του Charles Picard και γιός του Gilbert Picard). Γεννήθηκε το 1940 στην υπό κατοχή Νορμανδία Γαλλίας. Η μητέρα του μαζί με το παιδί της πρόλαβε το τελευταίο πλοίο της γραμμής για την Τυνησία όπου δούλευε ο άνδρας της ο Gilbert Picard, πριν να κλείσει το Γαλλικό Κράτος τις ανταλλαγές με την βόρεια Αφρική σε καιρό πολέμου.
Ο Ολιβιέ ακολούθησε το δρόμο του παππού του Charles Picard, δηλαδή ασχολήθηκε με πάθος με την αρχαία Ελλάδα. Διετέλεσε καθηγητής αρχαιολογίας και νομισματολογίας στη Σορβόννη και Διευθυντής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα και υπήρξε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και μέλος της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας.
Παθιασμένος με την αρχαία Ελλάδα, έκανε λαμπρότατες σπουδές στο Παρίσι (Ecole Normale Superieure d’ Ulm) όπου ασχολήθηκε με την Νομισματολογία, ως πηγή μελέτης της ιστορίας μιας πόλης ή κοινωνίας. Το 1967 έγινε μέλος της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών και 50 χρόνια μετά από τον παππού του, ασχολείται με ανασκαφές στην Θάσο. Την περίοδο αυτή ανασκάπτει επίσης στη Λατώ και στην Δρήρο στην Κρήτη, μετά από τις πρώτες ανασκαφές του Έβανς και Γερμανών αρχαιολόγων το 1920, καθώς και στα Μάλια. Παράλληλα ο Ολιβιέ μελετά επίσης τα νομίσματα της Χαλκίδας στην Εύβοια για το διδακτορικό του. Κατά την περίοδο αυτή, ο Ολιβιέ και η σύζυγός του Πωλ αποκτούν δύο κόρες, την Αγνή (Agnes) και την Λούση (Luce), οι οποίες μεγαλώνουν εν μέρει στην Ελλάδα και εν μέρει στις Βερσαλλίες της Γαλλίας, μαζί με τον αδελφό τους τον Clément.
Το 1971 ο Ολιβιέ εκλέγεται καθηγητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ (Nanterre) και το 1981 διευθυντής της Γαλλικής Σχολής Αρχαιολογίας στην Αθήνα. Η οικογένεια θα μείνει δώδεκα χρόνια στην Αθήνα και τα τρία παιδιά της σπουδάζουν σε ελληνο-γαλλικό σχολείο και μαθαίνουν ελληνικά. Τα χρόνια εκείνα ο Ολιβιέ ασχολείται με τις ανασκαφές της Σχολής στους Δελφούς, στη Δήλο, στα Μάλια, στο Άργος…
Όπως ανέφερα είχα την καλή τύχη να τον γνωρίσω από κοντά και να συνδεθώ με φιλία με τον μεγάλο αρχαιολόγο, ιστορικό και διανοούμενο Ολιβιέ Πικάρ. Η γνωριμία έγινε μέσω της κόρης του Luce (Λούση) και του συζύγου της Franck Sébert (Φρανκ Σεμπερτ), που είχα γνωρίσει στο πλαίσιο των σχέσεων του Δήμου Σητείας με Δήμους της Γαλλίας το 1985.
Και δεν ξεχνώ τη θερμή φιλοξενία, την ευγένεια και την οικειότητα με τις οποίες με υποδέχτηκαν πριν από πολλά χρόνια ο Ολιβιέ και η σύζυγός του Πωλ στο σπίτι τους στις Βερσαλλίες και το εκλεκτό γαλλικό γεύμα που μου πρόσφεραν – «γεύμα εργασίας» θα το έλεγα με θέμα την αρχαία Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Και ακόμη δεν ξεχνώ την ξενάγηση μου, μετά από διακριτικό αίτημα μου, από τον Ολιβιέ στην βιβλιοθήκη του. Τι πλούτος, τι ποιότητα, τι θεματικό εύρος, τι οργάνωση και ταξινόμηση των πολλών χιλιάδων βιβλίων της και τι διακριτή και περίοπτη η θέση των ελληνικών βιβλίων.
Δεν ξεχνώ την έκπληξη και την υπερηφάνεια που ένιωσα, την επόμενη μέρα που με ξενάγησε στην περίφημη Σορβόννη, και ξαφνικά στον προθάλαμο του ιστορικού και ονομαστού σε όλο τον κόσμο Πανεπιστημίου αντίκρισα σε τοιχογραφίες τις μορφές των αρχαίων Ελλήνων φιλόσοφων, του Πλάτωνος, του Σωκράτη, του Αριστοτέλη….
Και φυσικά δεν ξεχνώ την συναρπαστική ξενάγηση που μας έκαμε στην σύζυγό του Πωλ, στην κόρη του Λούση, το σύζυγό της Φρανκ, τον εγγονό του Τίτο κι εμένα πριν από λίγα χρόνια, ένα ανοιξιάτικο μεσημέρι του Απρίλη 2017 στην αρχαία Λατώ, όπου πριν πολλά χρόνια είχε διενεργήσει σημαντικές ανασκαφές και είχε συμβάλει ιδιαίτερα στην αποκάλυψη και ανάδειξη της πολύ αξιόλογης αρχαίας πόλης.
Θυμάμαι την ευχάριστη διάθεση του, την βαρύτητα που έδωσε στην γεωγραφική θέση, το γεωστρατηγικό ενδιαφέρον της πόλης για την εποχή της και στους χώρους συνάθροισης και διαβούλευσης των πολιτών.
Και μια σημαντική λεπτομέρεια: φτάνοντας στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου βρήκαμε τις πόρτες ανοιχτές! Πώς έγινε; Η προϊσταμένη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας κυρία Σοφιανού είχε μάθει για την επικείμενη επίσκεψη του παλαιού αρχαιολόγου-ανασκαφέα και είχε δώσει τις κατάλληλες οδηγίες:
Ακολούθησε ένα ωραίο παραδοσιακό γεύμα στην Κριτσά και ένας μαγικός περίπατος στον παραλιακό δρόμο του Αγίου Νικολάου. Ήταν η τελευταία φορά που ο τόσο πολύ ελκόμενος αρχαιολόγος από τα χώματα της Κρήτης περπάτησε πάνω τους.
Δεν ξεχνώ ακόμη την ξενάγηση που μου έκαμε ο Ολιβιέ Πικάρ στην Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή στην Αθήνα τον Οκτώβρη του 2017. Θυμάμαι ζωηρά την αγάπη και το πάθος, το όραμα και τα σχέδιά του για τον σκοπό και το έργο της Σχολής τα οποία και προώθησε αποτελεσματικά. Επιβάλλεται τέλος να σημειώσομε ότι το έργο της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα είναι ιδιαίτερα μακροχρόνιο και ιδιαίτερα σημαντικό και ότι χρηματοδοτείται από το Γαλλικό Κράτος.
Την μεγάλη και λαμπρή πολιτιστική και φιλελληνική παράδοση της οικογένειας συνεχίζουν επάξια τα παιδιά της: η εξαίρετη καθηγήτρια και υποδειγματική μητέρα Λούση και ο σύζυγός της Φρανκ, ανώτατος υπηρεσιακός παράγων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μέλος της Λεγεώνας της Αρετής του Γαλλικού Κράτους καθώς και τα εγγόνια της, παιδιά της Λούση και του Φρανκ: Τζουλιέν-Στυλιανός, Τιμοτέ-Νικόλαος, Συρίλ-Ιωάννης, Γκρέγκορυ-Τίτος. Με τις λαμπρές σπουδές και επιδόσεις τους στις επιστήμες και τα γράμματα, το ανθρωπιστικό έργο που προσφέρουν σʾ ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και σε χώρες του τρίτου κόσμου, με το αυθόρμητο βάπτισμά τους στην Ελληνική γλώσσα και Κουλτούρα, ακόμη και στις παραδοσιακές τέχνες – χορούς, μουσική, τραγούδια – με την συχνή όσο και δημιουργική παρουσία τους στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Κρήτη, στη Θάσο και άλλα πολλά.
Η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή στην Αθήνα διοργανώνει εκδήλωση για το διακεκριμένο μέλος της, Ολιβιέ Πικάρ, με το σπουδαίο έργο του στην χώρα μας, που φωτίζει και αναδεικνύει τον πολιτισμό μας, τον εμπνευσμένο εργάτη των οικουμενικών αξιών, της Παιδείας, της Γνώσης, του Πολιτισμού και της Συνεργασίας χωρίς σύνορα που έφυγε από την ζωή. Εκφράζω την βεβαιότητα ότι και η χώρα μας, οι αρμόδιοι φορείς θα πράξουν ανάλογα.