Ζούμε πράγματι, όπως λέει ο πρωθυπουργός, ιστορικές στιγμές. Ένας αριστερός πολιτικός που ορκίζεται με πολιτικό όρκο και ο αρχηγός της Ορθόδοξης Εκκλησίας Ελλάδας να βρίσκονται σε τόση στενή σύμπνοια και αγάπη. Είναι μοναδική ιστορική ευκαιρία να λυθεί ένα προαιώνιο πρόβλημα ο χωρισμός της Εκκλησίας και Πολιτείας. Αν είναι έτσι εγώ ο τελευταίος ορθόδοξος δάσκαλος θα πρέπει να είχα κάνει μεγάλο κακό στο έθνος μου που μια ζωή δίδασκα ότι η Ορθοδοξία και ο Ελληνισμός είναι αδέρφια που δεν χωρίζουν.
Ας ξετυλίξομε από την αρχή το κουβάρι. Θρησκεία είναι ένα κρυφό δώρο της φύσης στον άνθρωπο. Είναι μια έμφυτη μεταφυσική τάση να συνδέσει την πεπερασμένη υπόστασή του με την άπειρο δύναμη του Είναι, την βιωμένη ως θείον. Η τάση αυτή ενισχύεται και προσδιορίζεται από την Αγωγή. Η παραδοσιακή μητέρα μάς κρατούσε από το χέρι και μας οδηγούσε με κατάνυξη μπροστά στην εικόνα της Παναγίας για την πρώτη μας επικοινωνία με την άπειρον δύναμη.
Η θρησκεία αποτελεί αντανάκλαση της υπαρξιακής αναζήτησης και ανακούφιση στο βάρος της υπαρξιακής αγωνίας. Δεν είναι το όπιον που δηλητηριάζει τον λαό όπως λένε οι σταλινικοί αριστεροί, αλλά είναι το άλας που εμποδίζει τη σήψη του λαού. Είναι απαραίτητο θεμέλιο της κοινωνίας. Oι Έλληνες δεν ζήσαμε ποτέ χωρίς Θεό. Τον αναζητήσαμε παντού, στα άγρια ζώα, στα ψηλά βουνά, στα βάθη της γης, στον ουρανό, στον κεραυνό στη θύελλα και τον βρήκαμε μέσα μας βασιλιά της καρδιάς μας όχι ως φόβο αλλά ως αγάπη ζωοδόχο. Ιδιαίτερα η Ορθοδοξία εκπροσωπεί αιώνιες και πανανθρώπινες αξίες.
Ο Χριστιανισμός γρήγορα διασπάστηκε. Οι καθολικοί πήγαν στη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και εγκαταστάθηκαν στη Ρώμη. Ξεχώρισαν από το ρωμαϊκό κράτος και σχημάτισαν το Βατικανό. Κράτος [εν κράτει] με εξουσία στρατό και δική του οικονομία. Εφάρμοσαν τα συγχωροχάρτια και την ιερά εξέταση. Διασπάστηκαν σε αιρέσεις. Η Ορθοδοξία έμεινε στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που έγινε Βυζάντιο δηλαδή Ελληνισμός.
Μέσα στον Ελληνισμό που έμεινε η Ορθοδοξία διαμόρφωσε ξεχωριστό δόγμα. Το χριστιανικό δόγμα συμπλήρωσαν και προσάρμοσαν ανάλογα οι διάφορες Οικουμενικές Σύνοδοι. Το δόγμα της ορθόδοξης λατρείας συνέταξαν διακεκριμένοι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας που όλοι έφερναν μαζί τους τον Ελληνισμό.
Πόσοι γνωρίζουν ότι στις συνόδους συμμετείχαν οι Επίσκοποι της ξεχασμένης Γόρτυνας από την Κρήτη; Το xριστιανικό δόγμα γενικά εκτός της διδασκαλίας του Χριστού είχε πάρει από τις θρησκείες της Ανατολής το μυστήριο, το οποίο με συμβολισμούς εμφανίζεται στις διάφορες τελετές. Εδώ μπορούσε να μπει εύκολα και ανώδυνα το ελληνικό στοιχείο. Έτσι το δόγμα της Oρθοδοξίας είναι μίγμα Xριστιανισμού και Ελληνισμού. Οι δυο έννοιες συγκρούστηκαν στην αρχή και γρήγορα ενώθηκαν και ο ένας βοήθησε τον άλλο. Όταν ο Χριστός είδε τον Έλληνα να τον πλησιάζει είπε το περίφημο: “Ήρθε η ώρα να δοξαστεί ο υιός του Θεού».
Ο Ελληνισμός έδωσε τη γλώσσα, τις αξίες, τη στήριξη και το αίμα για την εξάπλωση της Ορθοδοξίας. Η Ορθοδοξία ανταπέδωσε. Προφύλαξε το ελληνικό έθνος σφιχτά στην αγκαλιά της σαν σπίθα μέσα στη χόβολη επί 400 χρόνια από τον πιο σκληρό κατακτητή. Όλοι οι πολιτισμένοι λαοί της Μικράς Ασίας αφανίστηκαν. Είναι ουτοπία να προσπαθούν μερικοί να χωρίσουν τις δυο έννοιες.
Η Ορθοδοξία είναι μέσα στον Ελληνισμό και ο Ελληνισμός μέσα στην Ορθοδοξία. Ας ζητήσομε συγγνώμη από τους ιερωμένους. Να μπούμε στο έδαφός τους, να εξετάσομε τη λειτουργία της Κυριακής να δούμε αν χωρίζεται. Η όλη διαδικασία περιλαμβάνει χριστιανικά και ρλληνικά στοιχεία. Τα καθαρά χριστιανικά στοιχεία είναι το μυστήριο του θείου δράματος. Για να μπορέσει ο κοινός πιστός να το πλησιάσει πρέπει να δώσομε υλική υπόσταση στη θεική οντότητα.
Έτσι έρχεται η συμβολική τελετή που μας θυμίζει μια καθαρή παράσταση αρχαίου ελληνικού δράματος. Η χορωδία των ψαλτών σε βυζαντινή μουσική, η λάμψη των ιερέων με ανάλογες στολές, το λιβάνι εξιλεώνουν τον πιστό αν πιστεύει αληθινά και δεν ενεργεί μηχανικά. Με τον συμβολισμό ο πιστός περιορίζεται στη συναισθηματική βίωση του θείου που ξεπερνά τις γνωστικές δυνατότητες και γεννά τη συνείδηση ότι στο βάθος του. Είναι δεν υπάρχει το χάος αλλά κάτι το υπέροχο.
Η γριούλα που της κόψανε τη σύνταξη φεύγει αισιόδοξη κάθε Κυριακή, γεμάτη όρεξη για ζωή, ξαλαφρωμένη από το βάρος της υπαρξιακής αγωνίας. Εάν φύγουν τα ελληνικά στοιχεία θα μείνει το μυστήριο του θείου δράματος απλησίαστο. Από τη μεριά του Ελληνισμού. Οι μεγάλες θρησκευτικές γιορτές της Ορθοδοξίας, Χριστούγεννα, Πάσχα, Ευαγγελισμός, Δεκαπενταύγουστος, είναι συνυφασμένες με τα ήθη και έθιμα, την οικογενειακή και κοινωνική ζωή, τη νοοτροπία και τον χαρακτήρα του Έλληνα.
Τα ζεστά κύματα που εκπέμπονται από τους Ναούς και οι βυζαντινές ακολουθίες αποτελούν στοιχεία αδιάσπαστα της ελληνικής ζωής. Για αυτό δεν χωρίζουν εύκολα η Εκκλησία και η Πολιτεία. Ο αγνός ορθόδοξος πολίτης ανησυχεί. Βλέπει τριγύρω του να αυξάνονται και να αποθρασύνονται τα ξένα θρησκευτικά δόγματα και οι αιρέσεις και να μηΝ μπορεί να μιλήσει να μην χαρακτηριστεί ρατσιστής.
Ο Αρχιεπίσκοπος ενδιαφέρεται για την απομάκρυνση της Ορθοδοξίας από την ελληνική Πολιτεία και για την εκκλησιαστική περιουσία. Ας καταλάβει ότι δεν θα γίνει ποτέ Βατικανό και ότι η Ορθοδοξία αποκτά αξία και λάμψη δίπλα στο Βυζάντιο που τη γέννησε. Η κρητική Εκκλησία που την αγνοεί αντιστάθηκε σκληρά στη Βενετοκρατία για να αποφύγει το Βατικανό και να παραμείνει μέχρι σήμερα δίπλα στο Βυζάντιο και τον Οικουμενικό Πατριάρχη.