Οι γενιές που είχαν γεννηθεί στο τέλος της Κατοχής ή την περίοδο του Εμφυλίου είχαν γονείς που ήταν οργανωμένοι στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Μερικοί από τις γενιές αυτές είχαν την ατυχία ο πατέρας τους να σκοτωθεί ή να δολοφονηθεί από παρακρατικούς.
Τη θύμηση του πατέρα, στα νανουρίσματα, κρατούσαν οι μανάδες μας, οργανωμένες στο ΕΑΜ, με τα τραγούδια της Αντίστασης, όπως το ακόλουθο, που έφερναν και το όραμα της τότε Ρωσίας, Σοβιετικής Ένωσης, ουτοπικό ή όχι.
Κατεβαίνει η Ρωσία
μ’ όλα της τα μεγαλεία
κατεβαίνει το Ρωσάκι
με το κόκκινο σκουφάκι
ντάβλα μπε
Κατεβαίνει, κατεβαίνει
και στο Βερολίνο μπαίνει.
Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, όμως, άλλαξε η παγκόσμια γεωπολιτική. Εκείνο που συγκινούσε πάντα ως “ξανθό γένος” ή ως “ρώσικη Αρκούδα”, από το 1770 ως και την περίοδο της Αντίστασης, στο πλαίσιο του μεταμοντέρνου κοσμοπολιτισμού και την αυταπάτη του “παγκόσμιου χωριού”.
Στον δυτικό κόσμο ο αποδομισμός βασανίζει τις δυτικές κοινωνίες, ανάμεσά τους και την ελληνική, μέσα σ’ ένα παγκόσμιο σύστημα πολυ-πολικό. Ειδικά στη χώρα μας, όχι μόνο οι εκπρόσωποι της αναθεωρητικής Ιστορίας, αλλά και άλλοι, αφελώς, εξακολουθούν να ταυτίζουν, ιδεολογικά, τη σημερινή Ρωσική Ομοσπονδία με την πρώην Σοβιετική Ένωση. Η άποψη αυτή ξεκινά από την, θα λέγαμε, ανανεωτική ευρωπαϊκή Αριστερά που στηρίζει τις δύο “Δημοκρατίες” του Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, μαζί με το ιταλικό ροκ συγκρότημα BANDA BASSOTTI και το γερμανικό κόμμα Die Linke.
Στη σημερινή, όμως, Ρωσία, το καθεστώς Πούτιν εφαρμόζει φασιστικές μεθόδους, δυσφημίζοντας και την κοινοβουλευτική Δημοκρατία δυτικού τύπου.
Βεβαίως και οι Δυτικοί έχουν κάνει τα λάθη τους. Γιατί έχουν στη σφαίρα επιρροής τους κράτη της πρώην ΕΣΣΔ, που είναι, βέβαια, και επιλογή των λαών τους. Από την πλευρά της, όμως, και η Ρωσία εξαναγκάζει περιοχές της Ευρασίας να είναι στην Ομοσπονδία της. Τοιουτοτρόπως, δημιουργήθηκε ο καινούργιος διπολισμός στη θέση του πρώην “ψυχρού πολέμου”.
Η Ρωσία, κατ’ αυτάς, επιστράτευσε την επεκτατική πολιτική της, εισβάλλοντας στην Ουκρανία, με την αποστολή, δήθεν, ειρηνικής δύναμης. Σκοπός του Πούτιν, σύμφωνα με το μακροσκελές διάγγελμά του, είναι να επαναφέρει τη Ρωσία στο μεγαλείο της τσαρικής, παραθεωρώντας τα μεγάλα εσωτερικά προβλήματα, σε αντίθεση και με τους ολιγάρχες, το δημογραφικό πρόβλημα και τις διώξεις των πολιτικώς αντιφρονούντων (Νοβάρνυ).
Μέχρι το 2014, με την κατάκτηση της Κριμαίας, ο δυτικός κόσμος πίστευε πως και με τη θέληση του Πούτιν υπήρχε σεβασμός στο status quo στην ευρωπαϊκή ήπειρο, γενικά στη Δύση, παρά τη μεμονωμένη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Το λάθος όμως ήταν ότι αντί να στηρίξουν πολιτικά και οικονομικά τη Ρωσία, για να εισέλθει στον ευρωπαϊκό χώρο, προσπάθησαν να προσεταιριστούν το χώρο της πρώην ανατολικής Ευρώπης. Ακολουθήθηκαν δηλαδή οι απόψεις του Μπρεζίνσκι, που ήθελε τη Ρωσία αποκομμένη από την Ευρώπη.
Έτσι, ο Πούτιν, αντί να σκεφτεί την ανοικοδόμηση του ρωσικού έθνους, εξωθήθηκε να αποκαταστήσει την αυτοκρατορία των τσάρων. Τώρα πλέον δεν αρκείται στις όποιες παρεμβάσεις του στην Ευρασία (Αρμενία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν κ.λπ.). Άρχισε να έχει ενόπλους αναθεωρητισμούς και αλλού, όπως στην Ουκρανία, χωρίς τον σεβασμό των κρατικών συνόρων. Χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί, δηλαδή, τη διεθνή τάξη πραγμάτων, με ιμπεριαλιστικές μεθόδους.
Στη χώρα μας, την εποχή του Ψυχρού Πολέμου είχαμε ξεχάσει ότι οι λαοί δεν έχουν φίλους, έχουν μόνο συμμάχους, θεωρώντας ότι μόνο οι Δυτικοί ήταν οι κακοί. Σήμερα πάλι, επιπόλαια, πιστεύεται από ορισμένους ότι το “ξανθό γένος”, η ομόδοξη ορθόδοξη Ρωσία είναι εν δικαίω.
Τη στιγμή μάλιστα που για δεύτερη φορά, μετά το 1974 και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ευρωπαϊκό κράτος εισβάλλει σε άλλο ευρωπαϊκό. Παγκοσμίως, δηλαδή, είναι σήμερα η χειρότερη φάση μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, γιατί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σηματοδοτεί μια παρόμοια γερμανική εποχή του 1939, με τον κίνδυνο νέας ευρωπαϊκής και παγκόσμιας αποσταθεροποίησης.
Μαζί με την ενεργειακή και οικονομική κρίση που φέρνει ο μεγαλοϊδεατισμός Πούτιν, η αμφισβήτηση εκ μέρους του των συνόρων είναι σε μας αρνητική. Γιατί δίπλα μας υπάρχει ο νεο-οθωμανικός αναθεωρητισμός που καραδοκεί στην Κύπρο και την Ελλάδα. Ενδεικτική είναι η διαχρονική ουδετερότητα της τουρκικής πολιτικής και η τακτική να ζητά από τους Δυτικούς διαρκώς ανταλλάγματα. Γι’ αυτό και εκ μέρους της χώρας μας χρειάζονται κατάλληλοι πολιτικοί χειρισμοί μαζί με την ένοπλη επαγρύπνηση, τύπου Ισραήλ.
Η Δυτική Ευρώπη θα το πληρώσει, μάλιστα ακριβά. Με την κρίση που θα περάσει, θα συρθεί πίσω από τις ΗΠΑ και μοιραία θα εξαρτηθεί με πολλές μορφές. Η Γαλλία με την Ελλάδα έδειξαν ένα δρόμο, για την ανάγκη πολιτικής Ένωσης της Ευρώπης μαζί με την ενιαία αμυντική. Οι καιροί ου μενετοί. Γιατί έχει ήδη ανοίξει ο ασκός του Αιόλου.
*Ο Αντώνης Σανουδάκης – Σανούδος είναι επίτ. καθηγητής Ιστορίας-συγγραφέας