Οι νόμοι ψηφίζονται για να εφαρμόζονται όσο σκληροί κι’ αν είναι. Παλιά γνώση, όλων, και κυρίως από αρχαιοτάτων χρόνων. Είναι η σταθερή βάση πάνω στην οποία αναπτύσσεται το οικοδόμημα της δημοκρατίας, διαχρονικά, σε μια χώρα που πρεσβεύει και διατυμπανίζει τις αρετές της. Οι σύγχρονες κοινωνίες ανέπτυξαν σωρεία τέτοιων νομικών απόψεων, νόμων και παρεμβάσεων σχεδόν για κάθε διαδικασία της σύγχρονης καθημερινότητας.
Αλλά οι νόμοι οφείλουν να εφαρμόζονται και μάλιστα απ’ όλους, ειδάλλως, δε θα υπήρχε ανάγκη δημιουργίας τους. Όλοι γνωρίζουμε, επίσης, ότι οι νομικοί της χώρας και οι δικαστές, έχουν πληθώρα σκληρών βαρέων τόμων με ακόμα μεγαλύτερη ποικιλία νόμων και σχετικών διατάξεων.
Εάν μεταφέρουμε όλα αυτά στη σύγχρονη πραγματικότητα, θα παρατηρήσουμε έκπληκτοι, αρχικά βέβαια, ότι μάλλον ελάχιστοι απ’ αυτούς βρίσκονται στην ημερησία διάταξη. Το χειρότερο απ’ όλα είναι, όπως δείχνει άλλωστε και η πείρα, ότι ελάχιστοι πολίτες πιστεύουν ότι θα βρουν σε σύντομο χρονικό διάστημα το δίκιό τους, γνωστού όντος ότι ο αριθμός των υποθέσεων είναι υψηλότατος, όπως και ο αριθμός, όμως, των δικηγόρων στη χώρα μας.
Συχνά-πυκνά ακούγεται πως η νομική υπόθεση κάποιου θα εξετασθεί μετά από παρέλευση πολλών ετών. Ρωτώντας ή συζητώντας στους δρόμους με απλούς πολίτες ακούς περίεργα και καθόλου κολακευτικά λόγια για την όλη υπηρεσία, με αποτέλεσμα να αναφύεται για άλλη μια φορά αμείλικτο το ερώτημα τί ευθύνεται για την μη εύρυθμη λειτουργία της δικαιοσύνης.
Η εξήγηση για μερικούς είναι απλή. Νόμοι βεβαίως υπάρχουν πολλοί, και κάθε λίγο και λιγάκι ακούμε ότι στη Βουλή ψηφίστηκε το ένα ή το άλλο νομοσχέδιο, το οποίο πολλάκις αντικαθιστά ή πιο σωστά διορθώνει κάποιες διατάξεις ενός προηγούμενου, ακόμη ευρισκόμενου εν ισχύ. Όμως, αυτό αρκεί;
Φυσικά όχι! Η όποια ψήφιση και δημοσίευση ενός νόμου πρέπει να εφαρμόζεται απ’ όλους.
Στην πραγματικότητα πολλοί μέσα στο χώρο της δημόσιας διοίκησης αποφεύγουν να εφαρμόσουν τις σχετικές διατάξεις, άλλοι από ευθυνοφοβία και ανικανότητα, άλλοι για το όποιο πολιτικό κόστος της κυβερνώσας παράταξης, ειδικά αν οι υπεύθυνοι πρόσκεινται ή διάκεινται φιλικά προς αυτή, ενώ άλλοι εξαντλούν την όποια δυνατότητα τους παρέχει ο νόμος σε απλή επίπληξη, και αναφέρομαι βεβαίως σε σοβαρές υποθέσεις, ενώ οι περισσότεροι επαναπαύονται στην περιβόητη δημιουργία της ένορκης διοικητικής εξέτασης (ΕΔΕ) η οποία γνωρίζουμε καλά όλοι που καταλήγει.
Φυσικά θα χάσουμε το δάσος εάν εστιαστούμε στις ήσσονος σημασίας περιπτώσεις των διαφόρων δημόσιων υπηρεσιών της χώρας και δεν κατευθύνουμε το ενδιαφέρον μας στις κεντρικές υπηρεσίες κάθε υπουργείου. Εκεί τα παραπάνω αναγραφόμενα ισχύουν εις το πολλαπλάσιο και ακόμα περισσότερο.
Η έλλειψη πολιτικής βούλησης διαπιστώνεται, δυστυχώς, απ’ όλους καθημερινά.
Μια από τις πολλές αιτίες, για να συνεχίσουμε, είναι η πολυνομία και η μερική αλληλοεπικάλυψη του ενός νόμου από κάποιον άλλο, η ασάφεια του περιεχομένου τους, τα ερωτηματικά και οι αμφισβητήσεις όσον αφορά την αρμοδιότητα δύο ή περισσότερων υπηρεσιών, η απουσία σοβαρής γραμματειακής υποστήριξης των υπηρεσιών που θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε ψηφιοποίηση του μεγάλου όγκου των κειμένων και των αρχείων τους, και το χειρότερο απ’ όλα οι συνεχείς αναβολές και καθυστερήσεις στις δίκες που έχουν προγραμματισθεί με το αιτιολογικό μερικά νομικά τερτίπια και ασθένειες κατηγορουμένων, μαρτύρων κλπ.
Μέσα σε όλα αυτά, αν προσθέσουμε και την συχνή αλλαγή των νόμων δεδομένου ότι ο κάθε υπουργός επιθυμεί να αφήσει το στίγμα του, ή καλύτερα και σωστότερα το όνομά του σε έναν νόμο, τότε κατανοούμε το μέγεθος του προβλήματος.
Φυσικά το θέμα δεν εξαντλείται σε μερικές γραμμές και από μη ειδικούς, αλλά απασχολεί όχι μόνο την κοινωνία, αλλά και το ίδιο το κράτος. Πόσα αλήθεια χάνει κάθε χρόνο το τελευταίο με την καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης από ξένες επενδύσεις;
Να τονίσουμε ξανά την ανάγκη ορθολογισμού όλων αυτών από μια νεοεκλεγείσα κυβέρνηση μάλλον είναι περιττό και γραφικό μετά από κάποιες φορές, αλλά απαραίτητο για τη χώρα που προσδοκά απελπισμένα καλύτερες μέρες!
* Ο Γιώργος Σχορετσανίτης είναι χειρουργός και διευθυντής του Χειρουργικού τομέα στο ΠΑΓΝΗ