Η 22α Μαρτίου, με σχετική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 22 Δεκεμβρίου του 1992 στο Ρίο Ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας, καθιερώθηκε ως «Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό» (World Water Day).
Η σωστή διαχείριση των υδατικών πόρων από τον άνθρωπο, συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της έλλειψης του νερού, στη μείωση των πλημμυρών, της ξηρασίας και της ρύπανσης, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και συνεισφέρει στην επίτευξη των στόχων του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΟΗΕ και της UNESCO, εξαιτίας της δημογραφικής «έκρηξης», της άναρχης οικονομικής ανάπτυξης και του στρεβλού μοντέλου κατανάλωσης που έχει υιοθετήσει ο σύγχρονος άνθρωπος, η παγκόσμια ζήτηση για το νερό αναμένεται να αυξηθεί έως το 2050 κατά 20-30%.
Η ανεπάρκεια σε πόσιμο νερό και η έλλειψη υπηρεσιών καθαρισμού του νερού, κοστίζουν ακριβά σε ανθρώπινες ζωές, που αριθμούν 780.000 θανάτους ετησίως εξαιτίας της χολέρας και της δυσεντερίας. Τα ανθρώπινα αυτά θύματα είναι πολύ περισσότερα από εκείνα που οφείλονται σε φυσικές καταστροφές, επιδημίες και συγκρούσεις.
Η πρόσβαση στο νερό είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα ζωτικής σημασίας για την αξιοπρεπή διαβίωση κάθε ανθρώπου. Ωστόσο, δισεκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο εξακολουθούν, δυστυχώς, να το στερούνται έως και σήμερα. Το 2015 περίπου 850 εκατομμύρια άνθρωποι δεν είχαν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και μόνο το 39% του παγκόσμιου πληθυσμού διέθετε ασφαλείς υπηρεσίες καθαρισμού του νερού.
Στην έρευνα του ΟΗΕ επισημαίνεται ότι οι καταστάσεις που επικρατούν διαφέρουν κατά πολύ από τη μια περιοχή του κόσμου στην άλλη, αλλά εκείνοι που υποφέρουν περισσότερο είναι οι πιο φτωχοί, δηλαδή εκείνοι που υφίστανται και τις περισσότερες διακρίσεις. Στην έκθεση διαχωρίζεται η κατάσταση των φτωχών στο αστικό περιβάλλον από αυτούς στην ύπαιθρο και από εκείνων των ανθρώπων που έχουν εκτοπιστεί με τη βία.
Στις λιγότερο προηγμένες χώρες περισσότεροι από το 60% των αστών ζουν σε παραγκουπόλεις και πολύ συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες ύδρευσης ή καθαρισμού των υδάτων. Αυτοί οι άνθρωποι αναγκάζονται να αγοράζουν το νερό και να το πληρώνουν δεκάδες φορές ακριβότερα από τους πλούσιους συμπολίτες τους που διαθέτουν πόσιμο νερό στο σπίτι τους.
Για την αντιμετώπιση αυτής της αδικίας, ο ΟΗΕ προτείνει: «Οι πιο πλούσιοι που πληρώνουν πολύ λίγο για το νερό, θα πρέπει να αρχίσουν να πληρώνουν περισσότερο, ώστε η πρόσβαση σε αυτό το πολύτιμο κοινωνικό αγαθό να είναι καθολική». Πότε πρόκειται συμβεί αυτό; Τη Δευτέρα… Παρουσία!
Η φετινή επέτειος της «Παγκόσμιας Ημέρας για το Νερό» συμπίπτει με μια προσπάθεια που καταβάλλεται από την κυβέρνηση για την ιδιωτικοποίηση του νερού στη χώρα μας.
Σε πολυνομοσχέδιο της κυβέρνησης που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση με συνοπτικές διαδικασίες, λίγες μέρες μάλιστα πριν από την επίσημη προκήρυξη των βουλευτικών εκλογών, προβλέπεται η ίδρυση «Ρυθμιστικής Αρχής Υδάτων», στην οποία περνάει ο έλεγχος ύδρευσης και αποχέτευσης, παρακάμπτοντας τόσο τις επιταγές του Συντάγματος όσο και τις αλλεπάλληλες αποφάσεις του «Συμβουλίου της Επικρατείας». Η αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση έτσι ανοίγει τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση του νερού.
Μετά όμως από τις σφοδρές αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και των πολιτών κατά του νομοσχεδίου που «ξεκλειδώνει» την ιδιωτικοποίηση του νερού και μεταθέτει τις αρμοδιότητες της εποπτείας υδάτων και αποβλήτων στην «Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας» (ΡΑΕ), η κυβέρνηση έκανε ένα βήμα πίσω ως προς την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αφού αποφάσισε να θέσει σε δημόσια διαβούλευση το πολυνομοσχέδιο-μαμούθ των 263 άρθρων για διάστημα μόλις τεσσάρων ημερών, από τις οποίες οι τρεις καταλάμβαναν το τριήμερο τη Καθαρής Δευτέρας, δεν δίστασε να το καταθέσει στη Βουλή την 1η Μαρτίου – εν μέσω εθνικού πένθους – και μόλις λίγες ώρες μετά τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών, η οποία συγκλόνισε το πανελλήνιο.
Ωστόσο, μετά το σφοδρό κύμα των αντιδράσεων των πολιτών, αλλά και των φορέων, από την ΡΑΕ έως την ΚΕΔΕ και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, την προηγούμενη εβδομάδα ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση ότι η ψήφιση του νομοσχεδίου μετατίθεται για την προσεχή εβδομάδα.
Οι αντιδράσεις κατά του νομοσχεδίου δεν περιορίστηκαν μόνο στα «χαρακώματα» της αντιπολίτευσης, αλλά και στο «γαλάζιο» στρατόπεδο. Ο βουλευτής της ΝΔ, κ. Σταύρος Καλογιάννης εξέφρασε ανοικτά την αντίθεσή του, υποστηρίζοντας με νόημα ότι «ενέργεια και ύδατα είναι δύο αγαθά που έχουν διαφορετικές εμπορικές προσεγγίσεις και αλληλοσυγκρουόμενες στοχεύσεις».
Αλλά και οι εργαζόμενοι της ΡΑΕ, ξεκαθάρισαν ότι «δεν επαρκεί το προσωπικό της Αρχής για να αναλάβει τις πρόσθετες αρμοδιότητες των υδάτων και των αποβλήτων, αλλά τελικά το μόνο που θα επιτευχθεί είναι η απαξίωση της Αρχής και η χαλάρωση της εποπτείας και στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο».
Αλλά και το καθεστώς των περιβαλλοντικών μελετών αλλάζει και πάλι με αυτό το νομοσχέδιο. Δημιουργούνται αλλαγές στον σχεδιασμό των προστατευόμενων περιοχών, με αποτέλεσμα την επιπλέον καθυστέρηση στην υλοποίηση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και εμποδίζεται η υλοποίηση των υποχρεώσεών τους για την προστασία της φύσης.
Επίσης παρατηρείται μια προσπάθεια να αλλάξουν μορφή οι παράκτιες περιοχές που είχαν μέχρι σήμερα δασική υπόσταση και να νομιμοποιηθούν κατ’ αυτόν τον τρόπο και οι εγκαταστάσεις που θα δημιουργηθούν εντός αυτών.
Κατόπιν όλων αυτών και σε ερώτηση δημοσιογράφων «εάν τίθεται ζήτημα πλήρους απόσυρσης του νομοσχεδίου», πηγές του Υπουργείου Περιβάλλοντος επεσήμαναν ότι «αποφασίστηκε να δοθεί περισσότερος χρόνος για διευκρινίσεις, χωρίς να αποκλείεται και το ενδεχόμενο κάποιων διορθώσεων».
Ωστόσο, τα περιθώρια διορθώσεων και βελτιώσεων είναι μικρά, δεδομένου ότι η κοινοβουλευτική διαδικασία έχει ήδη προχωρήσει αρκετά από τις επιτροπές και απομένει πλέον η συζήτηση στην ολομέλεια και η ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου.
Κύκλοι της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν ότι η κυβερνητική αυτή πρωτοβουλία και επιλογή θα αφαιρέσει περιουσία και αρμοδιότητες από τους δήμους, θα περιορίσει την πρόσβαση όλων σε ακόμα ένα βασικό αγαθό και θα μεταφέρει στους πολίτες και τις επιχειρήσεις υψηλό κόστος, για να έχουν υπερκέρδη οι λίγοι και… εκλεκτοί.
Οι ΔΕΥΑ της Κρήτης απάντησαν κι εκείνες με στάσεις εργασίας την προηγούμενη εβδομάδα, αντιδρώντας στην επικείμενη ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης. Η διαχείριση του νερού, επί του παρόντος γίνεται με γνώμονα το κοινωνικό συμφέρον μέσω της ΔΕΥΑ, ως κοινωφελούς ανταποδοτικής δημοτικής επιχείρησης. Με την εφαρμογή του εν λόγω νομοσχεδίου θα αφαιρεθεί από τους Δήμους αυτή η διαχείριση, και θα επικρατήσει κι εδώ το καθεστώς της ελεύθερης αγοράς, με μοναδικό κριτήριο πλέον το κέρδος του κάθε ιδιώτη.
Ένα είναι σίγουρο. Εάν εγκριθεί αυτό το νομοσχέδιο, τότε οι κρατικές αρμοδιότητες ρύθμισης και ελέγχου όλων αυτών των φορέων παροχής της δημόσιας υπηρεσίας ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας, αφαιρούνται από το αρμόδιο υπουργείο και ανατίθενται στην ανεξάρτητη «Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας» (ΡΑΕ), που μετονομάζεται σε «Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων» (ΡΑΑΕΥ).
Μια λαϊκή παροιμία λέει: «Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό». Επειδή αυτός ο μήνας αλλά και ο επόμενος έχουν «ρο», δεν βλέπω «να ρίχνει νερό στο κρασί της» σύντομα η κυβέρνηση, στο ζήτημα που αφορά την ιδιωτικοποίηση του νερού στη χώρα μας.
Ας ελπίσουμε όμως πως αυτό μπορεί να συμβεί κατά τον Μάη ή τους… θερινούς μήνες.