Η απάντηση στο ερώτημα απαιτεί πρώτα απάντηση σε ορισμένα βασικά ερωτήματα ως παρακάτω:
- Υπάρχει νερό: Το πρώτο ερώτημα είναι αν υπάρχει νερό! Η απάντηση είναι και βέβαια υπάρχει και μάλιστα σε τεράστιες ποσότητες. Παράδειγμα στο οροπέδιο Λασιθίου βρέχει κατά μέσον όρο 500 εκατ. κυβικά ετησίως αλλά από αυτά ο Αποσελέμης εκμεταλλεύεται μόνο τα 10 εκατ.
- Γιατί δεν έχουμε νερό αρκετό για χρήση; Έχουμε έλλειμα σε υποδομές που έχουν μεγάλο κόστος. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία!
- Φθηνό νερό για ισότητα στην κατανάλωση. Φθηνό νερό στην κατανάλωση σημαίνει ότι πλύνει το μπαλκόνι του και ο φτωχός και όχι μόνο ο πλούσιος.
- Κόστος έργων και κόστος λειτουργίας. Χρειάζεται διάκριση ανάμεσα στο κόστος της κατασκευής υποδομών και στο κόστος λειτουργίας. Ένα έργο που θα λειτουργήσει πάνω από 100 χρόνια, το κόστος της αρχικής εγκατάστασης αποσβένεται σε 10 ή 20 χρόνια. Τον καταναλωτή αφορά κυρίως το κόστος λειτουργίας της εγκατάστασης που καθορίζει την τιμή του νερού στην κατανάλωση.
- Έλεγχος κόστους νερού ύδρευσης στον καταναλωτή. Φθηνό νερό έχουμε όταν προσθέσουμε όλα τα κόστη αφαλάτωσης, αντλήσεων και σωληνώσεων για να φθάσει το νερό στην κατανάλωση και όχι μόνο στην έξοδο του νερού από τη βάνα, είτε του φράγματος είτε της αφαλάτωσης.
- Το μεγάλο κόστος κατασκευής, έχει επίδραση στην τιμή νερού στην κατανάλωση; Η δαπάνη της κατασκευής των μεγάλων έργων και τις απαλλοτριώσεις το πληρώνει το Ταμείο Ανάκαμψης δηλαδή η Τράπεζα της Φρανκφούρτης της Ε.Ε. και οι Δημόσιες Επενδύσεις. Δεν χρεώνεται η αξία του έργου στην τιμή του νερού.
- Γιατί το νερό από φράγματα είναι φθηνό; Τα φράγματα δεν έχουν δαπάνες άντλησης νερού και αφαλάτωσης.. Το νερό φθάνει στη βρύση του καταναλωτή με βαρύτητα, (χωρίς άντληση), διότι ξεκινά από μεγάλα υψόμετρα και κατηφορίζει στις πόλεις, που κατά βάση είναι στην παραλία, σε χαμηλά υψόμετρα.
- Προπαγάνδα υπέρ της αφαλάτωσης. Παρατηρείται ότι όσοι προτείνουν αφαλάτωση για το Ηράκλειο αποκρύπτουν ότι δεν πρόκειται για ύδρευση ενός ξενοδοχείου με άντληση από τη θάλασσα μέχρι την ταράτσα του ξενοδοχείου, αλλά για μεγάλο έργο, όπου προστίθεται στο κόστος της αφαλάτωσης οι αγωγοί μεγάλης διαμέτρου και η άντληση πάνω από 12 ατμόσφαιρες για να φθάσει το νερό στις δεξαμενές φορτίου, ώστε να μπορεί να διανεμηθεί στη συνέχεια στις 40.000 οικοδομές της πόλης.
- Πότε τα φράγματα ξεμένουν από νερό; Σε συνεχόμενες ξηρικές χρονιές, 3 ή και 4 χρόνια, τα φράγματα αδειάζουν. Η Αθήνα έλυσε το πρόβλημα με κατασκευή πολλών φραγμάτων με δυνατότητα αποταμίευσης νερού 1.590 εκατ. κυβικά. Οι ετήσιες ανάγκες κατανάλωσης νερού της Αθήνας είναι 350 εκατ. κυβικά. Οι ταμιευτήρες, όταν γεμίσουν στην καλή χρονιά που θα βρέξει πολύ, αποθηκεύουν νερό ως κάτωθι:
- Φράγματα Μαραθώνα 41 εκατ. κυβικά
- Λίμνη Υλίκη 647 εκατ. κυβικά
- Φράγμα Μόρνου 764 εκατ. κυβικά
- Φράγμα Εύηνου 138 εκατ. κυβικά
Σύνολο 1.590 εκατ. κυβικά.
Επομένως η Αθήνα όταν βρέξει μια καλή χρονιά και γεμίσουν και τα 4 φράγματα, αντέχει να διανείμει νερό, ακόμα και αν δεν βρέξει καθόλου επί 4 χρόνια.
- Ποιοτικό νερό από την αφαλάτωση. Οι προτείνοντες αφαλάτωση αποκρύπτουν ότι η αφαλάτωση δεν δίδει εγγυημένα ποιοτικό νερό. Όλα τα νερά που προορίζονται για ύδρευση πρέπει να περνούν από διυλιστήριο, ώστε να παίρνονται δείγματα καθημερινά και να ελέγχονται από πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο με έμπειρους επιστήμονες Χημικούς και 35 όργανα (ακτίνων Χ, ζυγαριά 5 δεκαδικών ψηφίων, κλίβανο, συσκευή υπερκάθαρου νερού κ.λπ.). Η Αθήνα διαθέτει 4 διυλιστήρια και ειδικό αυτοκίνητο που παίρνει πάνω από 90 δείγματα νερού ημερησίως από διάφορα σημεία. Γι’ αυτό στην Αθήνα κανείς δεν αγοράζει εμφιαλωμένο νερό, γιατί το νερό από το σύστημα υδροδότησης είναι εγγυημένα καθαρό και σύμφωνο με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία πόσιμου νερού.
Πλεονεκτήματα επιλογής φράγματος στον Γιόφυρο
- Κόστος άντλησης. Η βόρεια παραλία στην Κρήτη από Λινοπεράματα μέχρι Άγιο Νικόλαο έχει κατανάλωση λίγο πάνω από 30 εκατ. κυβικά και το φράγμα του Αποσελέμη έχει ταμιευτήρα 25,15 εκατ. κυβικά. Αν λοιπόν βρέξει μια χρονιά και γεμίσει το φράγμα δεν επαρκεί να υδροδοτήσει και αναγκαστικά χρησιμοποιούνται και οι γεωτρήσεις με το χρέος στη ΔΕΗ να έχει φθάσει στα ύψη. Το 2022 το φράγμα ξεχείλισε, αλλά σήμερα έχει σχεδόν αδειάσει. Εάν είχαμε κατασκευάσει και στον Γιόφυρο φράγμα που έχει απορροές ετήσιες, διπλάσιες από τον Αποσελέμη, θα είχε γεμίσει το 2022 και σήμερα θα διαθέταμε ακόμα τουλάχιστον 20 εκατ. κυβικά νερό για διάθεση στην κατανάλωση. Το νερό του Γιόφυρου δεν θα αντλείται, αλλά θα φθάνει στις βρύσες μας με βαρύτητα, δηλαδή νερό τζάμπα, χωρίς να χρεώνεται ο καταναλωτής.
- Τα φράγματα είναι και μόνιμα αντιπλημμυρικά έργα. Έχουμε πληρώσει πάνω από 30 εκατ. ευρώ σε αντιπλημμυρικά έργα στην πεδινή κοίτη του Γιόφυρου τα τελευταία 30 χρόνια και όλοι οι κάτοικοι στην πεδινή κοίτη του Γιόφυρου από Δρακουλιάρη, Μαλάδες, Φοινικιά μέχρι τη θάλασσα τρέμουν μην γίνει πλημμύρα και μετρούν ζημιές ξανά και ξανά. Εάν γίνει φράγμα στον Γιόφυρο θα γλυτώσουν άπαξ δια παντός και θα σταματήσουμε να πετάμε λεφτά σε αντιπλημμυρικά έργα.
- Επέκταση Σχεδίου Πόλης στην πεδινή κοίτη του Γιόφυρου. Η πεδινή κοίτη του Γιόφυρου έχει έκταση 10.000 στρέμματα και είναι μισοχτισμένη και με πάρα πολλά αυθαίρετα. Μόνη λύση η κατασκευή φράγματος στον Γιόφυρο, ώστε να επεκταθεί το Σχέδιο Πόλης στην περιοχή και να λυθεί το πρόβλημα της αστικοποίησης του πληθυσμού και της τεράστιας αύξησης των κατοίκων της πόλης.
- Διανομή νερού από Λινοπεράματα έως Άγιο Νικόλαο.
Ο αγωγός Ηράκλειο – Άγιος Νικόλαος μήκους 60 χιλιομέτρων δεν φθάνει μέχρι τα Λινοπεράματα. Η μελέτη του μελετητού Παυλάκη των διακλαδώσεων του αγωγού μέχρι Σείσι – Μίλατο – Ελούντα – Λακώνια – Κριτσά – Νεάπολη που υπάρχει από το έτος 2000 δεν υλοποιήθηκε. Μόλις τώρα ανατέθηκε για κατασκευή η επέκταση του Αγωγού από την Ολαφ Πάλμε (Δεξαμενή Δ4) έως το ΠΑΓΝΗ (Δεξαμενή Δ1). Εάν γίνει το φράγμα στον Γιόφυρο, θα υπάρχει επάρκεια νερού για να μπορεί ο αγωγός να επεκταθεί και στην Ελούντα Σείσι – Μίλατο – Κριτσά και μέχρι τα Λινοπεράματα, για όλη την παραλία Δυτικά της πόλης του Ηρακλείου.
Στόχος να γλυτώσουν οι ΔΕΥΑ Ηρακλείου και Μαλεβιζίου από το χρέος στη ΔΕΗ (πάνω από 30 εκατ. ευρώ) για νερό ασφαλές και φτηνό στην κατανάλωση.
Ο Κωνσταντίνος Μπριλάκις είναι διπλ. πολιτικός μηχανικός