«Τί τὸ περὶ ἡμᾶς τοῦτο γέγονε μυστήριον; Πῶς παρεδόθημεν τῇ φθορᾷ καὶ συνεζεύχθημεν τῷ θανάτῳ;». Πῶς «ὁ κάλλει ὡραῖος ἄνθρωπός μας ὡς θύελλα ἐπαίρεται, ὡς κόνις ἐδαφίζεται καὶ ὡς καπνὸς διαλύεται;».
Διερωτᾶται ὁ ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας, καὶ μαζὶ μὲ αὐτὸν κάθε ἄνθρωπος : Τί εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς συμβαίνει; Γιατὶ ἡ ζωή μας συνδέεται μὲ τὸν θάνατο; Γιατὶ αὐτὸ τὸ πολὺ ὡραῖο δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ὁ κάλλει ὡραῖος ἄνθρωπος, σὲ μιὰ δεδομένη φάση τῆς ζωῆς του παραδίδεται στὴ φθορά; Γιατὶ ἡ ζωὴ συνδέεται μὲ τὸν θάνατο; Γιατὶ πεθαίνομε; Γιατὶ ἀπὸ τὴν ὕπαρξη περνοῦμε στὴν ἀνυπαρξία; Γιατὶ ἡ ἐπὶ τῆς γῆς παρουσία μας διακόπτεται ἀπὸ τὸν θάνατο, ποὺ ὁμοιάζει μὲ τὴν ἰσχυρὴ ἐκείνη θύελλα ποὺ ἀναστατώνει τὴν ἤρεμη φύση, σηκώνει σκόνη καὶ διαλύει ὅ,τι βρεῖ στὸ πέρασμά της;
Πολλά, λοιπόν, τὰ ἀναπάντητα «γιατί;». Μέγα καὶ ἀνερμήνευτο μὲ τὰ ἀνθρώπινα κριτήρια τὸ μυστήριο τοῦ θανάτου. Ὄντως μυστήριο ἀκατανόητο, γεγονὸς ὅμως ἀναπόφευκτο καὶ πικρὸν ποτήριον. Ὅπου ζωή, ἐκεῖ καὶ θάνατος. Δύο γεγονότα στενὰ ἑνωμένα. Ὅποιος γεννιέται θὰ πεθάνει κάποια ἡμέρα. Ἀλήθεια, θὰ παύσει τότε νὰ ὑπάρχει ἢ θὰ ἀρχίσει μιὰ νέα μορφὴ ζωῆς; Ἂν αὐτὸ πράγματι συμβαίνει, μήπως ὁ θάνατος ἐνεργεῖ εὐεργετικά;
Τὸ εἶπε πολὺ χαρακτηριστικὰ ὁ ἀρχαῖος ποιητὴς Εὐριπίδης μὲ ἕνα λιτὸ καὶ περιεκτικό ἀπόφθεγμα : «Τίς δ’ οἶδεν εἰ ζῆν τοῦθ’ ὃ κέκληται θανεῖν; Τὸ ζῆν δὲ θνῄσκειν ἐστί;». Καὶ τὸ ἐπανέλαβε μὲ τὸν δικό του τρόπο ὁ νεότερος ποιητής Γ. Δροσίνης : «Μήπως εἶν’ ἡ ἀλήθεια στὸ θάνατο κι ἡ ζωὴ μήπως κρύβει τὴν πλάνη; Ὅ,τι λέμε πὼς ζῆ μήπως πέθανε κι εἶν’ ἀθάνατο ὅ,τι ἔχει πεθάνει;». Καὶ ἡ Ἐκκλησία μάς ὑπενθυμίζει: «Οὐ θάνατος τοῦτο λογίζεται, κοίμησις λογίζεται».
Ἡ ἀείμνηστη δασκάλα Παρασκευὴ Παλιεράκη-Τρούλη γεννήθηκε στοὺς Στόλους Μονοφατσίου. Γονεῖς της ἦταν ὁ Γεώργιος καὶ ἡ Φωτεινὴ Παλιεράκη, ἄνθρωποι ἁπλοί, ἁγνοί, φιλήσυχοι καὶ πολὺ ἀγαπητοὶ στὸ χωριό τους. Ὁ Γεώργιος, ὡς δάσκαλος ποὺ ἦταν, ἄφησε τὶς καλύτερες ἀναμνήσεις ὄχι μόνο στὸ χωριό του, ἀλλὰ καὶ στὴν εὐρύτερη περιφέρεια. Ἦταν ὁ λόγιος ἄνθρωπος καὶ ὁ σοφὸς δάσκαλος τῆς ἐποχῆς ἐκείνης.
Αὐτὸς ἦταν καὶ ὁ πρῶτος παιδαγωγὸς τῆς Παρασκευῆς, ἡ ὁποία, φιλομαθὴς καθὼς ἦταν, μετὰ τὴν ὁλοκλήρωση τῶν γυμνασιακῶν της σπουδῶν, εἰσήχθη κατόπιν εἰσαγωγικῶν ἐξετάσεων στὴν Παιδαγωγικὴ Ἀκαδημία Ἡρακλείου, τὴ μόνη λειτουργούσα τότε Ἀνωτέρα Σχολὴ στὴν Κρήτη.
Μετὰ τὴ λήψη τοῦ πτυχίου της, μὲ γνώσεις παιδαγωγικὲς καὶ μὲ ζῆλο γιὰ ἐργασία, εἰσῆλθε στὸν κόσμο τῶν ἐπαγγελμάτων. Ὑπηρέτησε ἐπὶ τριάντα καὶ πλέον ἔτη σὲ πολλὰ σχολεῖα τῆς χώρας μας, καθὼς καὶ στὰ Πρότυπα Δημοτικὰ σχολεῖα τῆς Παιδαγωγικῆς Ἀκαδημίας Ἡρακλείου.
Στὸ ὡραῖο αὐτὸ ἔργο τῆς ἀγωγῆς καὶ τῆς ἐκπαίδευσης τῶν παιδιῶν εὐτύχησε νὰ ἔχει ἕνα πιστὸ συνεργό, σύμμαχο καὶ βοηθό, τὸν σύζυγό της Γεώργιο Τρούλη, Καθηγητὴ τῆς Παιδαγωγικῆς στὸ Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Γιὰ τὴν προσφορά της στὴν Ἐκπαίδευση πολλὰ θὰ μποροῦσαν νὰ διηγηθοῦν οἱ μαθητές της, οἱ ὥριμοι σήμερα πολίτες, οἱ ὁποῖοι γεύθηκαν τοὺς γλυκεῖς χυμοὺς τῆς παιδαγωγικῆς της δράσης. Ἀλήθεια, πόσα θὰ μᾶς ἔλεγαν γιὰ τὴν εὐσυνείδητη καὶ ἀγαπητὴ δασκάλα τους! Θὰ ἔλεγαν ὅτι ἔσπειρε μὲ πολλὴ τέχνη καὶ χάρη πολλὰ ἀγαθὰ σπέρματα στὶς ψυχές τους· ὅτι ὡς ἐπιδέξιος κηπουρὸς πότισε μὲ «ὕδωρ πνευματικό» τὶς διψασμένες παιδικὲς ψυχές τους. Θὰ ὁμιλοῦσαν γιὰ μιὰ πορεία ἀγάπης, γιὰ ἀγῶνες καὶ γιὰ μεγάλες προσπάθειες πνευματικῆς καλλιέργειας τῶν παιδιῶν τὴν ἀγωγὴ καὶ ἐκπαίδευση τῶν ὁποίων τῆς ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεὸς καὶ ἡ Πολιτεία. Πολλὰ θὰ ἱστοροῦσαν οἱ ἀθῶες ἐκεῖνες παιδικὲς ὑπάρξεις, ποὺ φωτίσθηκαν ἀπὸ τοὺς ἰσχυροὺς προβολεῖς τῆς καρδιᾶς ποὺ ἔπαυσε πλέον νὰ κτυπᾶ.
Ὡς ἀξιολογητὴς τοῦ ἔργου της, ἀναφέρω ὅτι διατήρησα μαζί της μιὰ ἁγνὴ πνευματικὴ σχέση καθ’ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς της. Βεβαιώνω μετὰ πάσης εἰλικρινείας ὅτι ἡ σχέση μας ξεπερνοῦσε τὰ στενὰ ὅρια τῆς ἐπικοινωνίας καὶ ἔφθανε στὰ ὅρια μιᾶς ἔντονης ὑπαρξιακῆς ἀλληλεπίδρασης καὶ ἀγαστῆς φιλίας. Ἐκτιμοῦσα ἰδιαιτέρως τὸ ἦθος καὶ τὸ ὕφος της. Ἦταν ἕνα πρόσωπο ἐνάρετο, σεβαστό, δημιουργικό, ὑπεύθυνο, κοινωνικὸ καὶ πολὺ ἀγαπητό.
Ἡ ψυχοπαιδαγωγική της κατάρτιση, ἡ εὐφυΐα καὶ τὰ ἄλλα πνευματικά της χαρίσματα τὴν κατέστησαν δόκιμη παιδαγωγό, καλὴ σύζυγο καὶ ὑποδειγματικὴ μητέρα. Πολλοὶ ἦταν ἐκεῖνοι ποὺ γεύθηκαν τὰ πνευματικά της δῶρα, καθοδηγήθηκαν, ἐνισχύθηκαν, εὐεργετήθηκαν ἀπὸ αὐτὴν ποικιλοτρόπως. Πολλοὶ τὴν βρῆκαν δίπλα στὸν πόνο καὶ στὶς ἀνάγκες τους σύμμαχο καὶ βοηθό.
Στὸ κοινωνικό, ἐπαγγελματικὸ καὶ οἰκογενειακὸ περιβάλλον της ἀναδείχθηκε ἐξαίρετη λειτουργός, πιστὸς συνεργάτης καὶ πολύτιμος βοηθός.
Ἀλλὰ καὶ ὡς μητέρα ἦταν ὑποδειγματική. Στάθηκε μὲ ὅλες τὶς δυνάμεις της δίπλα στὸν σύζυγό της, ὥστε νὰ ἀναθρέψουν σωστά, νὰ μορφώσουν καὶ νὰ ἀναδείξουν τὰ τρία τους παιδιά, Μάρκο, Καλλιόπη καὶ Μανώλη, ἄριστους ἐπιστήμονες καὶ χρηστὰ μέλη τῆς κοινωνίας μας.
Ὅμως, ἕως ἐδῶ ἦταν ὅλα αὐτά. Ἡ ἐπίγεια παρουσία της ἔκλεισε. Τὸ νῆμα τοῦ βίου της κόπηκε. Ἡ ἀγαπημένη μας δασκάλα Βούλα Παλιεράκη-Τρούλη δὲν εἶναι πλέον κοντά μας, ἀλλ’ εὑρίσκεται στὸν κόσμο τῶν ἀθανάτων ψυχῶν.
Ἂν πρότεινε κανεὶς νὰ σταματήσουν τὰ δάκρυα καὶ νὰ περιορισθεῖ ἡ λύπη, θὰ τὸν θεωρούσαμε σκληρὸ καὶ ἀδιάφορο. Ἂν ὅμως πρότεινε τὴ θέση τους νὰ πάρουν οἱ θερμὲς προσευχὲς ὅλων μας πρὸς τὸν Κύριο τῆς ζωῆς καὶ νικητὴ τοῦ θανάτου, ἀσφαλῶς θὰ τὸν θεωρούσαμε λογικότερο.
Ἀλησμόνητη Παρασκευή, τὸν τελευταῖο ἀσπασμό μας συνοδεύουν οἱ θερμὲς προσευχές μας, ὅπως ὁ Κύριος καὶ Θεός μας κατατάξει τὴν ψυχή σου ἐκεῖ ὅπου χοροὶ τῶν δικαίων καὶ τῶν ἁγίων ἀπολαμβάνουν μακαριότητας. Αἰωνία ἡ μνήμη σου!
* O Γεώργιος Ἐ. Κρασανάκης, είναι ομότιμος καθηγητὴς Πανεπιστημίου Κρήτης