«Μαζί σου μόνο φοράω το δικό μου δέρμα»
Σε κάποιες άλλες εποχές οι ποιητές ήθελαν «σαν πρόκες να καρφώνονται οι λέξεις να μην τις παίρνει ο άνεμος» ή να γίνει η τέχνη της κοινωνίας η μαμή. Κάποιοι οραματίζονταν να αλλάξουν τον κόσμο.
Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Τελικά όσοι διακρίθηκαν ήταν επειδή αυτός ο στόχος δεν υπέταξε την ψυχή τους και τους επέτρεψε να αποκαλύψουν την ομορφιά που κρύβεται κάπου στο βάθος και δύσκολα την ανακαλύπτεις.
Η γλώσσα είναι δύστροπη και συχνά αδυνατεί να αποκαλύψει τα προσωπικά βιώματα, να ερεθίσει τον αναγνώστη άλλων καιρών και να τα ζήσει σα να είναι δικά του. Να πλουτίσει τον κόσμο του. Να απαντήσει στα δικά του ερωτήματα. Μόνο οι τολμηροί ανοίγουν καινούριους δρόμους που δίδουν χαρά και ηδονή σε όσους κάποτε, ίσως και μετά από πολλά χρόνια, αναζητούν ένα φως στην πορεία τους.
Όταν πριν δύο χρόνια άνοιξα την ποιητική συλλογή της Μυρσίνης Γκανά «Τα πέρα μέρη» γοητεύτηκα από τους δυο πρώτους στίχους «Μαζί σου μόνο φοράω το δικό μου δέρμα». Φυσικά η ποίηση είναι μεταφορικός λόγος και συγκινησιακή χρήση της γλώσσας. Σημαίνει μόνο, χωρίς να εξηγεί. Αν από τους πεζογράφους μένει στη μνήμη μας ένας ήρωας ή μια ηρωίδα, από τους ποιητές διατηρούμε κάποιους στίχους.
Οι στίχοι αυτοί μου έδωσαν μια διαφορετική αίσθηση του έρωτα που ανατρέπει την τάξη του κόσμου. Μόνο σε κάποιες στιγμές μπορούμε να αφαιρούμε την προσωπίδα και το δέρμα μας να δέχεται ως ευλογία τον άλλο. Η ανάγνωση της συλλογής δημιουργούσε συνεχείς εκπλήξεις.
Η ποίηση είναι συχνά επώδυνη, αλλά και λυτρωτική διαδικασία και για τον ποιητή και για τον αναγνώστη. Το έπαθλο είναι «ένα στεφάνι από αγκάθια ή μυρτιές». «Οι λέξεις λένε συχνά αυτό που δεν ήθελες να πεις, οι αχάριστες» καταλήγει σ’ ένα ποίημα, όπου εκφράζει την αγωνία της γραφής.
«Στις μέσα τσέπες
του μυαλού
μαζεύονται σκόρπιες λέξεις
όσες δεν βρήκαν τη θέση τους
σε συζητήσεις και ποιήματα».
Αν αρετή του ποιητικού λόγου είναι η εκφραστική οικονομία η Μυρσίνη Γκανά έχει απόλυτη αίσθηση αυτής της αρετής.
Στη δεύτερή της συλλογή «Εγώ έχω κι άλλα πράγματα που αγαπώ» κατακτά ένα καινούριο βάθος και εξομολογητικό τόνο. Στην αριστερή σελίδα υπάρχει ένα ολιγόστιχο ποίημα και στη δεξιά ένα χαϊ-κού. Ο έρωτας κυρίαρχος και θριαμβευτής οδηγεί σε μια αποκάλυψη του κόσμου.
Να με βαφτίζεις
με νέα ονόματα
για να υπάρχω
**
Ζεστό πρωινό
φοράω τα φιλιά σου
γίνομαι άλλη
Στο ποίημα που δίνει τον τίτλο της συλλογής καταλήγει:
«Κι όλα αυτά, που πάντα μου δίνουνε χαρά
πετάγονται απ’ τα κουτάκια τους
και τρέχουν στο αίμα μου ξέφρενα όποτε χωρίς
λόγο μ’ ακουμπάς».
Ο κόσμος και η ομορφιά του νοηματοδοτούνται από την παρουσία του αγαπημένου. Στη διαδρομή μιας σχέσης η μνήμη αποταμιεύει σταγόνες φωτός. Από τις αποταμιεύσεις της Μυρσίνης Γκανά αναβιώνουν στον αναγνώστη λυτρωτικές αναμνήσεις που αναπαύουν την ψυχή.
Και οι δυο συλλογές κυκλοφορούν απ’ τον εκδοτικό οίκο ΜΕΛΑΝΙ που τα βιβλία του διακρίνονται και για την καλαίσθητη εμφάνιση και για το περιεχόμενό τους.
Όσο κι αν η Μυρσίνη Γκανά θεωρεί το ποίημα ένα μικρό κεράκι που κινδυνεύει να σβήσει απ’ την πνοή μας, στις δύο της συλλογές φαίνεται καθαρά ότι η ποιητική της φλόγα όχι μόνο δεν κινδυνεύει να σβήσει, αλλά αντέχει και σε δύσκολους καιρούς δοκιμασίας, ιδιαίτερα σ’ αυτούς, γιατί όπως έγραψε ο Οκτάβιο Παθ «όταν δυο άνθρωποι φιλιούνται αλλάζει ο κόσμος» και οι ποιητές μας μεταφέρουν αυτή την αίσθηση και αυτή την ελπίδα της αλλαγής που προσδοκούμε καθένας με τις δικές του αγάπες.
Η τέχνη και η επιστήμη είναι παγκόσμιες γλώσσες. Από τις καταθέσεις των ποιητών μας κάνουμε συχνά αναλήψεις ζωής και συνθέτουμε το δικό μας όραμα υπερβαίνοντας το παράλογο της ύπαρξης που συχνά είναι τραγική και αδιέξοδη.
*Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος