Την 19.7.22 ανακοινώθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) τα προσωρινά αποτελέσματα της Απογραφής του 2021 για τοΝ μόνιμο πληθυσμό στους Δήμους, τους Νομούς, τις Περιφέρειες και στο Σύνολο Χώρας.
Μόνιμοι κάτοικοι ενός Νομού είναι όσοι στην Απογραφή δήλωσαν ότι μένουν μόνιμα στο συγκεκριμένο Νομό, ανεξαρτήτως του αν βρέθηκαν σ’ αυτόν ή σε άλλους Νομούς της χώρας και ανεξάρτητα αν είναι Έλληνες Ή αλλοδαποί.
Η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώσει τα οριστικά αποτελέσματα για τον μόνιμο πληθυσμό ης Απογραφής του 2021 τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Ίσως τότε να ανακοινώσει και τον νόμιμο πληθυσμό των Νομών, δηλαδή τον αριθμό των μόνιμων κατοίκων τους που έχουν ελληνική υπηκοότητα.
Στο Μέρος Ι του άρθρου αυτού θα εξετάσουμε τις μεταβολές του μόνιμου πληθυσμού των Περιφερειών της χώρας με βάση την Απογραφή του 2021 σε σχέση με την Απογραφή του 2011, στο Μέρος ΙΙ των Νομών της Κρήτης σε σχέση με τους άλλους Νομούς και στο Μέρος ΙΙΙ των Δήμων της Κρήτης.
Στην 1η στήλη του Πίνακα 1 δίνεται ο μόνιμος πληθυσμός των 13 Περιφερειών και του Συνόλου Χώρας με βάση την Απογραφή το 2011, στην 2η με βάση την Απογραφή του 2021 και στην 3η η ποσοστιαία μεταβολή (αύξηση ή μείωσή του) το 2021 σε σχέση με το 2011. Από την 3η στήλη του Πίνακα 1 φαίνεται ότι το 2021 σε σχέση με το 2011 ο μόνιμος πληθυσμός αυξήθηκε μόνο στο Νότιο Αιγαίο (Νομοί Κυκλάδων και Δωδεκανήσου) ενώ μειώθηκε σε όλες τις άλλες. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στη Δυτική Μακεδονία και ακολουθούν η Στερεά Ελλάδα και η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη, και η μικρότερη στην Κρήτη και στην Αττική.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τόσο το Νότιο Αιγαίο όσο και η Κρήτη και η Αττική είναι οι Περιφέρειες της χώρας που υποδέχονται τον μεγαλύτερο αριθμό τουριστών και στον τομέα αυτό απασχολείται ένα μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού της.
Στον Πίνακα 2 δίνεται ο μόνιμος πληθυσμός της Κρήτης και των Νομών της. Ο Πίνακας 2 ανάλογος του Πίνακα 1.
Από την 3η στήλη του Πίνακα 2 φαίνεται ότι το 2021 σε σχέση με το 2011 ο μόνος Νομός στον οποίο σημειώθηκε (μικρή) αύξηση του μόνιμου πληθυσμού ήταν ο Νομός Λασιθίου. Στους Νομούς Ηρακλείου και Χανίων η μείωσή του ήταν μικρή, ενώ εκείνη στον Νομό Ρεθύμνης πολύ πιο μεγάλη.
Από τους 51 Νομούς της χώρας το 2021 σε σύγκριση με το 2011 ο μόνιμος πληθυσμός σε:
– 48 μειώθηκε (η Αττική, εκτός από Περιφέρεια, είναι και Νομός). Η μείωση του κυμάνθηκε από 16,1% στον Νομό Γρεβενών μέχρι 0,6% στον Νομό Ζακύνθου.
– Η μείωση στο Νομό Ρεθύμνης ήταν η 40η σε ύψος, στον Νομό Ηρακλείου η 44η και στον Νομό Χανίων η 46η.
– 3 αυξήθηκε (0,3% στο Νομό Κυκλάδων και 0,7% στον Νομό Λασιθίου και 8% στον Νομό Δωδεκανήσου).
Εξαιτίας των διαφορών στη μεταβολή του μόνιμου πληθυσμού των Νομών, σημειώθηκαν μεταβολές στην κατάταξή τους με βάση το ύψος του. Σε ό,τι αφορά τους Νομούς της Κρήτης:
– Ο Νομός Ηρακλείου το 2011 κατείχε την 4η θέση μετά τους Νομούς Αττικής, Θεσσαλονίκης και Αχαΐας, ενώ το 2021 ανέβηκε στην 3η ξεπερνώντας κατά 178 κατοίκους το Νομό Αχαΐας (ο μόνιμος πληθυσμός του Νομού Αχαΐας από 309.738 το 2011 μειώθηκε στις 302,272 το 2021).
– Ο Νομός Χανίων από τη 15η θέση το 2011 ανέβηκε στην 11η το 2021,
– Ο νομός Ρεθύμνης από την 36η στην 35η ,και
– Ο Νομός Λασιθίου από την 38η στην 37η.
Στον Πίνακα 3 δίνεται ο μόνιμος πληθυσμός των Δήμων της Κρήτης. Στο αριστερό τμήμα του Πίνακα δίνεται ο μόνιμος πληθυσμός των Δήμων των Νομών Ηρακλείου και Λασιθίου και στο δεξιό των Νομών Ρεθύμνης και Χανίων. Ο Πίνακας 3 είναι ανάλογος των Πινάκων 1 και 2.
Από την 3η και 6η στήλη του Πίνακα 1 φαίνεται ότι το 2021 σε σχέση με το 2011 από τους 24 Δήμους της Κρήτης ο μόνιμος πληθυσμός σε:
– 16 μειώθηκε. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στο Δήμο Βιάννου, ο οποίος έχασε σχεδόν το ένα τέταρτο των μόνιμων κατοίκων του, και ακολουθούν οι Δήμοι Μίνωα Πεδιάδος, Γόρτυνας και Μυλοποτάμου.
– 8 αυξήθηκε. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στο Δήμο Σφακίων και ακολουθούν οι Δήμοι Μαλεβιζίου και Σητείας, και η μικρότερη στο Δήμο Ρεθύμνης. Ανάμεσα στους 8 νομούς είναι οι πρωτεύουσες των νομών Ηρακλείου, Χανίων και Ρεθύμνης. Στην περίπτωση του Νομού Λασιθίου, αύξηση σημειώθηκε στο Δήμο Ιεράπετρας ενώ στο Δήμο Αγίου Νικολάου μείωση.
– Μικρές είναι οι αλλαγές σε ό,τι αφορά την κατάταξη των Δήμων ανάλογα με τον αριθμό των μόνιμων κατοίκων τους. Τις τρεις πρώτες θέσεις τόσο το 2021 όσο και το 2021 κατέχουν οι Δήμοι Ηρακλείου, Χανίων και Ρεθύμνης, ενώ την 4η θέση το 2021 κατέλαβε ο Δήμος Χερσονήσου, εκτοπίζοντας το Δήμο Αγίου Νικολάου, ο οποίος «κατέβηκε» στην 5η θέση. Τις τρεις τελευταίες θέσεις, με το μικρότερο αριθμό μόνιμων κατοίκων, κατέχουν οι Δήμοι Ανωγείων, Σφακίων και Γαύδου.
Από τα όσα προαναφέρθηκαν φαίνεται ότι, όπως στην περίπτωση των Νομών, αύξηση του πληθυσμού παρατηρείται κυρίως στους Δήμους που προσελκύουν μεγάλο αριθμό τουριστών.
ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
Η ανάλυση που έγινε στο άρθρο αυτό στηρίζεται στα προσωρινά στοιχεία της Απογραφής του 2021 για το μόνιμο πληθυσμό της χώρας. Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε αν θα υπάρξουν αλλαγές στα στοιχεία αυτά το Δεκέμβριο που θα ανακοινωθούν τα οριστικά.
Στα στοιχεία που θα ανακοινωθούν τον Δεκέμβριο, κατά πάσα πιθανότητα, θα περιλαμβάνονται και εκείνα για τον νόμιμο πληθυσμό των Νομών (τον πληθυσμό τους με ελληνική υπηκοότητα). Ανάλογα με τις μεταβολές που θα δείξουν στον πληθυσμό αυτό, υπάρχει πιθανότητα να σημειωθούν μεταβολές στον αριθμό των Βουλευτών που εκλέγονται στους Νομούς, αν οι εκλογές διεξαχθούν στο τέλος της τετραετίας, δεδομένου ότι αναθεώρηση των εκλογικών καταλόγων γίνεται τον μήνα Μάρτιο.
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: Αντιπρόεδρος της Βουλής, Υπουργός και Καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.