Πολλοί είχαν επισημάνει και είχαν εκτιμήσει την ομορφιά των Μοιρών εκείνης της εποχής! Μια ομορφιά μπορώ να πω διαχρονική που την καθορίζουμε και την αναδεικνύουμε εμείς οι ίδιοι, αρκεί να πιστέψουμε και να αγαπήσουμε αυτόν τον τόπο.
Να ενδιαφερθούμε για την ανάπτυξή του και την πορεία του, μια πορεία που όντως υπήρξε θαυμαστή και αλματώδης θα έλεγα. Ένας περιηγητής εκείνης της περιόδου παρουσιάζει τη μεγάλη πρόοδο αυτού του εμπορικού κόμβου, αποκαλώντας τις Μοίρες «η νύφη της Μεσσαράς», ο οποίος συνεχίζει την γεμάτη λυρισμό και ζωντάνια περιγραφή του:
«Μέσα από τις ελιές, τις λεμονιές και τις πορτοκαλιές, στους πρόποδες και στα πλάγια των λόφων του βόρειου μ’έρους της Μεσαράς, ξεπροβάλλει η ωραιότατη κωμόπολις Μοίρες. Το μάτι του επισκέπτη αντιλαμβάνεται αμέσως τον οργασμό της προόδου που συντελείται στην κωμόπολη αυτή».
Πραγματικά είναι εμφανής η ανάπτυξη των Μοιρών από εκείνο τον καιρό. Φυσικά μεγάλη ώθηση είχε δώσει το Σαββατιάτικο παζάρι, γνωστό σε όλο το Πανελλήνιο.
Επίσης, στις Μοίρες εδρεύουν εκείνη την εποχή Υποδιοίκηση Χωροφυλακής με διοικητή τον Βασίλειο Σπιτά, σταθμός Χωροφυλακής, Ταχυδρομείο με προϊσταμένο τον Ιωάννη Κλάδο, Ειρηνοδικείο με ειρηνοδίκη τον Παπαβασιλείου και εκτάκτως και Πλημμελειοδικείο, Εφορία με έφορο τον Κωνσταντίνο Σακελλαρίδη, ταμείο με διευθυντή τον Απόστολο Μπόλαρη, παράρτημα Αγροτικής Τραπέζης με διευθυντή τον Γεώργιο Τσαγκρουνάκη και διτάξιον Δημοτικό σχολείο με διευθυντή το Νικόλαο Παπαδάκη ή Τσαγκαράκη.
(Οι τρεις τελευταίοι συγκαταλέγονται στους εθνομάρτυρες των Μοιρών). Επίσης, οι Μοίρες είχαν συμβολαιογραφείο με συμβολαιογράφο τον Κωνσταντίνο Τζεϊρανάκη, δικηγορικά γραφεία των: Φραγκάκη, Χατζηδάκη, Μανιδάκη, Τρυπάκη και Σταυριανάκη.
Στις Μοίρες επίσης εγκατεστημένος μόνιμος γιατρός, ο Χρήστος Καμαριανάκης, άλλοι τρεις έκτακτοι γιατροί, επιστήμονα μαία και επρόκειτο να αποκτήσουν και κλινική υπό τον έξοχο επιστήμονα ιατρόν Μ. Μιχελινάκη. Ο ιατρός Χρήστος Καμαριανάκης έμελλε να γίνει και ο πρώτος δήμαρχος των Μοιρών, όταν οι Μοίρες από κοινότητα έγιναν Δήμος στα 1949.
Μοίρες… ένας εξελισσόμενος εμπορικός, αλλά και συγκοινωνιακός κόμβος της Μεσαράς, με μεγάλη κοινωνική κίνηση. Τον Μάιο του 1938 ιδρύεται προσκοπική ομάδα με ομαδάρχη τον δάσκαλο Αντώνη Ανυφαντάκη, έφορος ήταν ο επιθεωρητής δημοτικής εκπαίδευσης Τσαγκιάς και γυμναστής ο Αντώνης Πετράκης.
Μεγάλη ήταν η βαρύτητα που δινόταν στην αγωγή και στην εκπαίδευση των παιδιών, τόσο από τον προαναφερόμενο διευθυντή (εκτελεσθέντα το 1942 από τους Γερμανούς). Του διτάξιου Δημοτικού σχολείου Μοιρών Νιολάου Παπαδάκη ή Τσαγκαράκη, την διδασκάλισσα Κατίνα Κουκουριτάκη (το σχολείο αριθμού 134 μαθητές), όσο και από τον δάσκαλο του μονοταξίου Δημοτικού Σχολείου του Αγίου Αντωνίου, Αντώνιο Ανυφαντάκη που αριθμούσε 30 μαθητές.
Με πρωτοβουλίες του διευθυντή του σχολείου Παπαδάκη και της δίδος Κουρμούλη – Κουκουριτάκη ιδρύθηκε μαθητικό συσσίτιο στο οποίο έτρωγαν δωρεάν 35-40 άποροι μαθητές. Σ’ αυτά συνέβαλαν «πολλοί ευπορούντες συνηθέστατα αντί αμοιβής προς παρηγορίαν των απόρων». Υπήρχε συγκεκριμένη επιτροπή στην οποία προήδρευε ο Φίλιππος Κουκουριτάκης και αποτελούταν από τα παρακάτω μέλη.
Τις δεσποινίδες Σοφία Σακαλαρίδου, Ελένη Κουκουριτάκη, Μαρία Τζωρτζάκη και από τις κυρίες Καληρόη Παπαδάκη, Παπαβασιλείου, Τζεϊρανάκη, Χατζηδάκη, Καμαριανάκη, Μαρίκα Στρατιδάκη, Μέλπω Ζεϊνάκη, Ανδρομάχη Ζεϊνάκη, Ελένη Κουρμούλη. Το 1937 ιδρύθηκε ο Γεωργικός συνεταιρισμός Μοιρών, στον οποίο πρόεδρος ήταν ο προοδευτικότατος ιατρός Χρήστος Καμαριανάκης (ο πρώτος δήμαρχος του Δήμου Μοιρών) και αντιπρόεδρος ήταν ο Κουρμούλης.
Ο συνεταιρισμός Μοιρών αριθμούσε 36 μέλη τα οποία και αυξάνονταν συνεχώς.
Ο πρόεδρος Καρμαριανάκης απέβλεψε στη συνέχεια στην πραγματοποίηση της ίδρυσης της Ενώσεως Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσαράς, της οποίας και εγκρίνεται το καταστατικό της.
Ο περιηγητής της εποχής εκείνης κάνει λόγο για το παζάρι των Μοιρών στο οποίο συρρέουν παραγωγοί από 4-5 επαρχίες, όπου γίνονται σπουδαιότατες συναλλαγές. Κάνει λόγο επίσης για την ευρεία κοινωνική κίνηση των Μοιρών, αφού κατοικούν πολλοί ξένοι.
Επίσης αναφέρεται στα κονάκια, τα ερείπια δηλαδή των διοικητηρίων της Τουρκικής κυβερνήσεως. Επρόκειτο για ένα σημείο που το θέαμα της Μεσαρίτικης Πεδιάδας είναι ωραιότατο.
Οι Μοίρες και η περιοχή της Μεσαράς συνέδεσαν το όνομά τους. Από το 1908 και μέχρι τη δεκαετία του τριάντα γίνονται προσπάθειες δημιουργίας σιδηροδρόμου που θα συνδέσει τα τέσσερα σπουδαία αρχαιολογικά κέντρα την Κνωσό, τη Γόρτυνα, τη Φαιστό και την Αγία Τριάδα, δίνοντας την ευκαιρία σε πολλούς αρχαιόφιλους περιηγητές να συρρεύσουν στο νησί μας και να γνωρίσουν από κοντά τα ιστορικά της μνημεία.
Εκτός αυτού θα γίνεται και μεταφορά των προϊόντων του Μεσαρίτικου κάμπου όπως λάδι και σιτηρά κυρίως. Όμως αυτός ο σιδηρόδρομος δεν έγινε ποτέ. Έμεινε όμως κάτι σε ανάμνηση αυτού του ποθητού γεγονότος. Αυτό φαίνεται από την οικογενειακή φωτογραφία που σας παραθέτω στο κείμενό μου.
Πρόκειται για γάμο της οικογένειας Στεφανουδάκη το 1938. Την φωτογραφία αυτή μου την παραχώρησε καθώς και άλλο πολύτιμο φωτογραφικό υλικό ο καλός φίλος Γεώργιος Πατεράκης, Μοιριανός στην καταγωγή, σχολικός σύμβουλος και διδάκτορας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τον οποίο και ευχαριστώ θερμά.
Διακρίνονται στη φωτογραφία εκ δεξιών προς τα αριστερά ο Μακεδονομαχος Γεώργιος Στεφανοδυάκης ή Βροντογιώργης, παππούς του σημερινού ορθοπαιδικού Γεωργίου Στεφανουδάκη, η Αναστασία Στεφανουδάκη ή Συριανίνα, ο γαμπρός Φανούρης Δασκαλάκης, δίπλα του η συζυγος Ολυμπία Δασκαλάκη και δίπλα της ο Ιωάννης Στεφανουδάκης ή Συριανός.
Στα δεξιά του ο μικρός Σταύρος Στεφανουδάκης και η κοπέλα που ακουμπά το χέρι της είναι η Ευαγγελία, μητέρα του Γεωργίου Πατεράκη, καθώς και άλλοι στενοί συγγενείς του ζευγαριού.
Αυτή η φωτογραφία έχει τραβηχτεί μπροστά από τα γραφεία σιδηρόδρομων Μεσαράς του Σπύρου Λευθεράκη. Μπορεί οι Μοίρες, η Μεσαρά να ην ευτύχησαν να δουν αυτό το πολύπνοο έργο όμως οι παλαιότεροι σίγουρα θα θυμούνται τα γραφεία των σιδηροδρόμων Μεσαράς.
Αυτά για την ιστορία αυτού του τόπου που πραγματικά είναι πλούσια και μεγάλη και φυσικά πόσο ενδιαφέρουσα!