Ο Κωστής Φραγκούλης μου προκαλούσε πάντα δέος.
Σήμερα 20 χρόνια, μετά το μισεμό του, το ίδιο δέος αισθάνομαι, για τον κορυφαίο δημιουργό της Κρητικής Λογοτεχνίας που σύμφωνα με τους διασημότερους γλωσσολόγους Έλληνες και ξένους, αποτελεί ένα σπάνιο και εκπληκτικό φαινόμενο, αφού μέχρι τα 98 του χρόνια, συνέχισε να δημιουργεί!…
Αλλά ο Κωστής Φραγκούλης υπήρξε σπάνιο φαινόμενο και γιατί, χωρίς περγαμηνές ιδιαιτέρων σπουδών, κατόρθωσε να κατακτήσει την ψηλότερη κορφή της Κρητικής Λογοτεχνίας, Κάστρο άπαρτο, από την εποχή του Βιτσέντζου Κορνάρου μέχρι σήμερα.
Μόνο με τα γράμματα του Δημ. Σχολείου και τρίμηνη φοίτηση στο Γυμνάσιο πέτυχε να περάσει στις Πύλες, του μεγαλύτερου Πνευματικού Ιδρύματος της χώρας της Ακαδημίας Αθηνών, και να τιμηθεί με την κορυφαία διάκρισή της. Το Α΄ Βραβείο μετά μεγάλου χρηματικού επάθλου για το δίτομο ποιητικό του δημιούργημα, τα «Δίφορα».
Μια άλλη σημαντική κατάκτηση και ενδεικτική του πνευματικού του αναστήματος, η απονομή ισόβιας τιμητικής σύνταξης, από το Υπουργείο Πολιτισμού, για την προσφορά του στα ελληνικά γράμματα.
Εισηγήτρια μάλιστα γι’ αυτήν την απονομή, ήταν η ελληνόφωνη Γαλλίδα Τατιάνα Μιλιέξ, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου, η οποία στο σκεπτικό της εισήγησής της, αναφέρει ότι, όταν εδιάβαζε τα «Δίφορα» ενόμιζε πως διάβαζε «Ερωτόκριτο».
Τα «Δίφορα» είναι το σημαντικότερο ποιητικό δημιούργημα της Κρητικής Λογοτεχνίας, από την εποχή του Βιτσέντζου Κορνάρου. Έχουν δε χαρακτηριστεί απ’ όλους τους γλωσσολόγους και παγκόσμιους μελετητές «Ευαγγέλιο του γνήσιου κρητικού λόγου».
Το έργο του κορυφαίου παραδοσιακού μας ποιητή Κωστή Φραγκούλη, εκπέμπει τέτοια ακτινοβολία, που προσδίδει στην Κρήτη ξεχωριστή αίγλη και πάντα θα γοητεύει, θα συναρπάζει και θα συγκινεί. Θα είναι ο αιώνιος πρεσβευτής της κρητικής ντοπιολαλιάς, που τη χειρίζεται αβίαστα, πηγαία και απροσποίητα.
Η γλώσσα του ρέουσα, πλούσια και χυμώδης, ο λόγος άλλοτε λόγιος, άλλοτε λαϊκός, αλλά πάντα τέλειος και συναρπαστικός. Γνώριζε να τον καλλωπίζει και να τον διανθίζει με ποικίλα εκφραστικά μέσα, και μοναδική ευχέρεια.
Ο αριστοτέχνης του κρητικού 15/σύλλαβου Κωστής Φραγκούλης είναι και κορυφαίος πεζογράφος. Τρεις συλλογές συγκλονιστικών διηγημάτων και το τελευταίο του μυθιστόρημα, στο οποίο είναι κατασταλαγμένη όλη η σοφία της μακράς και γόνιμης ζωής του.
Ένας πεζογραφικός θησαυρός, ακόμα ένα στοιχείο, της μοναδικότητας του θεϊκού του ταλέντου. Οι ρίμες και οι χιλιάδες μαντινάδες του Κωστή Φραγκούλη, έχουν αριστουργήματα, του αυθεντικού κρητικού λόγου.
Για την αξιοθαύμαστη ικανότητα και άνεση, στη σύνθεση της μαντινάδας, του Μεγάλου μας ποιητή, ο αείμνηστος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Θεοχάρης Δετοράκης γράφει:
«Οι μαντινάδες του Κωστή Φραγκούλη, χαρακτηρίζονται από πλούσια και ευρηματική φαντασία, λαμπρή εικονιστική δύναμη, επιγραμματική λιτότητα και ομοιοκαταληξία εκπληκτικά πλούσια».
Όλος ο πνευματικός κόσμος διανοούμενοι, λογοτέχνες, ειδικοί επιστήμονες και κριτικοί, αλλά και απλοί άνθρωποι του λαού αποκαλούν τον Κωστή Φραγκούλη: Πατριάρχη του Κρητικού 15/σύλλαβου, πρωτομάστορα της ρίμας και της μαντινάδας, μύθος της κρητικής παράδοσης και λογοτεχνίας, στυλοβάτη της γνήσιας κρητικής διαλέκτου, ζωντανό λεξικό της Κρήτης, αιώνιο έφηβο του πνεύματος και σύγχρονο Βιτσέντζο Κορνάρο.
Και πραγματικά είναι ο δεύτερος Κορνάρος, αφού ανάμεσα στον Κορνάρο και τον Φραγκούλη, δεν υπάρχει ενδιάμεσος σταθμός στην Κρητική Λογοτεχνία.
Εκείνος όταν τ’ άκουε αυτοσαρκαζόμενος χωρίς καμιά προσποίηση, απαντούσε ντροπαλά:
«Μου λένε πως εγίνηκα ο δεύτερος Κορνάρος
μα εκείνος ήταν Στρατηγός κι εγώ απλός φαντάρος».
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω, την επί σειρά των συνεργασία του Κωστή Φραγκούλη με την εμβληματική εφημερίδα «Πατρίς», την παρούσα εφημερίδα όπου έγραφε το καθημερινό χρονογράφημα.
Μικρά αριστουργηματικά κείμενα, διανθισμένα με το σπινθηροβόλο πνεύμα του, που καταγοήτευαν το ανταγωνιστικό κοινό.
Επί σειρά ετών επίσης κι ενώ πλησίαζε τα 100 χρόνια! Έκανε καθημερινές υπέροχες εκπομπές στο «Ράδιο Κρήτη» με αμέτρητους ακροατές που ξεπερνούσαν τα ελληνικά όρια. Μάλιστα ο ηχολήπτης του σταθμού, πήγαινε στο ησυχαστήριο του Φραγκούλη στην Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, για να τις γράψει.
Όσα έχω καταγράψει δεν είναι παρά ψυχία από την λαμπρή εκατόχρονη πορεία του κορυφαίου και ανεπανάληπτου παραδοσιακού μας ποιητή.
Σεβόμενη όμως το χώρο της εφημερίδος… Τον αποχαιρετώ:
Αθάνατε Κωστή Φραγκούλη
«Πάντα στση Κρήτης το μπαξέ το έργο σου θ’ ανθίζει
Παγκόσμια κληρονομιά να το διαιωνίζει».
Υ.Γ. Εκδήλωση στη μνήμη του θα πραγματοποιηθεί, από το στειακό Σύλλογο «Βιτσέντζος Κορνάρος», στις 13-2-25 στο Πολιτιστικό Κέντρο.