Διάσημοι επιστήμονες ερευνητές που μελετούνε τους λαούς και τον πολιτισμό τους, με εμπεριστατωμένες κρητολογικές μελέτες, αποφαίνονται κατηγορηματικά, ότι η κρητική παράδοση είναι η σημαντικότερη και πλουσιώτερη σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Τα δε μνημεία λόγου, τα ριζίτικα και οι μαντινάδες της Κρήτης, είναι τα καλύτερα δείγματα σ’ όλα τα έθνη.
Γλωσσολόγοι και Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, χαρακτηρίζουν τον 15/σύλλαβο κρητικό στίχο, ως τον τελειότερο ποιητικό λόγο. Ενώ η ιδιωματική γλώσσα της Κρήτης, η περίφημη ντοπιολαλιά, είναι η μακροβιότερη, η πιο εκφραστική και ποιητική, απ’ όλες τις τοπικές διαλέκτους στη γη.
Τρανή απόδειξη, το παγκόσμιο αριστούργημα του Βιτσέντσου Κορνάρου, ο “Ερωτόκριτος», που οι 10.000 στίχοι του, είναι 15/σύλλαβοι και γραμμένοι στην γνήσια κρητική ντοπιολαλιά.
Σύγχρονος και απόλυτος εκφραστής, των προαναφερθέντων στοιχείων, είναι ο κορυφαίος παραδοσιακός μας ποιητής Κωστής Φραγκούλης, που παρά τη φυσική του απουσία, παραμένει ο αθάνατος θρύλος της κρητικής λογοτεχνίας.
Ενα αφιέρωμα στη 19χρονη επέτειο του μισεμού του, αποτελεί το παρόν σημείωμα.
Ο ΚΩΣΤΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ, ήταν ένα σπάνιο φαινόμενο, αφού χωρίς περγαμηνές ιδιαιτέρων σπουδών, αξιώθηκε να περάσει τις πύλες του μεγαλύτερου Πνευματικού Ιδρύματος της ελληνικής Επικράτειας, της Ακαδημίας Αθηνών και να τιμηθεί, με το Α’ Βραβείο, για το δίτομο ποιητικό του δημιούργημα, τα ΔΙΦΟΡΑ, που έχει κερδίσει από τους ειδικούς επιστήμονες την επωνυμία Ευαγγέλιο του γνήσιου κρητικού λόγου.
Κι ακόμα μια σημαντική κατάκτηση:
Την απονομή ισόβιας τιμητικής σύνταξης από το Υπουργείο Πολιτισμού για την προσφορά του στα ελληνικά γράμματα. Εισηγήτρια γι αυτήν την απονομή, ήταν η αείμνηστη, ελληνόφωνη Γαλλίδα καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Τατιάνα Μιλιέξ, η οποία αναφέρει ότι όταν εδιάβαζε τα “ΔΙΦΟΡΑ” ενόμιζε πως εδιάβαζε Ερωτόκριτο.
Τα “ΔΙΦΟΡΑ” είναι το σημαντικότερο ποιητικό δημιούργημα της κρητικής λογοτεχνίας από την εποχή του Βιτσέντσου Κορνάρου.
Τον εμπνευσμένο δημιουργό τους Κωστή Φραγκούλη, όλος ο πνευματικός κόσμος της χώρας, διανοούμενοι, επιστήμονες γλωσσολόγοι αλλά και απλοί άνθρωποι του λαού τον αποκαλούν: Πατριάρχη του παραδοσιακού στίχου Πρωτομάστορα της ρίμας, ζωντανό μύθο της παράδοσης, στυλοβάτη της κρητικής διαλέκτου, αθάνατο έφηβο του πνεύματος, ζωντανό κρητικό λεξικό, σύγχρονο Κορνάρο, Δάσκαλο και άλλα.
Οταν όμως ο πρωτοκανακάρης της κρητικής παράδοσης, άκουε αυτές τις τιμητικές και απόλυτα ταιριασμένες διακρίσεις, χαμογελούσε ντροπαλά και αναφωνούσε: Ε, Παναγία μου! Απαντούσε συχνά:
“Δάσκαλο με φωνάζουνε τιμητικά οι φίλοι
μα ΄γω ‘μαι ακόμη μαθητής με πλάκα και κοντύλι”
“Μου λένε πως εγίνηκα ο δεύτερος Κορνάρος
μα εκείνος ήτα στρατηγός κι εγώ απλός φαντάρος”.
Ο αριστοτέχνης του κρητικού 15/σύλλαβου, ήταν και κορυφαίος πεζογράφος.
Πλούσιο και πολυσήμαντο το πεζογραφικό του έργο που διαπνέεται όπως και το ποιητικό, από μια απέραντη αγάπη για την Κρήτη και μια βαθιά προσήλωση στα έθιμα και τις παραδόσεις της.
Οι ρίμες και οι μαντινάδες του Κωστή Φραγκούλη, έχουν χαρακτηριστεί από τους ειδικούς αριστουργήματα της αυθεντικής κρητολαλιάς. Για την αξιοθαύμαστη ικανότητά του κορυφαίου μας ποιητή, στη σύνθεση της μαντινάδας, ο αείμνηστος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Κρήτης ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΔΕΤΟΡΑΚΗΣ γράφει: “Οι μαντινάδες του Κωστή Φραγκούλη χαρακτηρίζονται από πλούσια και ευρηματική φαντασία, λαμπρή εικονιστική δύναμη, επιγραμματική λιτότητα και ομοιοκαταληξία εκπληκτικά πλούσια”.
Επανέρχομαι στα “ΔΙΦΟΡΑ”, που αδιάβλητοι γλωσσολόγοι ερευνητές, τα έχουν χαρακτηρίσει ως το σημαντικότερο ποιητικό δημιούργημα από την εποχή του Βιτσέντζου Κορνάρου. Πράγμα που σημαίνει αναμφισβήτητα ότι είναι η συνέχεια του “Ερωτόκριτου”
Είναι επομένως βέβαιο, ότι οι Πύλες της ΟΥΝΕΣΚΟ είναι ανοιχτές για την διαιώνιση των ΔΙΦΟΡΩΝ ως παγκόσμιας κληρονομιάς, όπως συνέβη ύστερα από τόσους αιώνες με τον “Ερωτόκριτο”.