Έχουν συμπληρωθεί ήδη σαρανταεπτά χρόνια από την έναρξη καταγραφής, εκ μέρους μας, των απομνημονευμάτων-μαρτυριών, σχετικά με τη Μάχη της Κρήτης και την Εθνική Αντίσταση. Ένας αριθμός που συμποσούται σε τριανταπέντε μαρτυρίες, εκτός από τις δεκαέξι αντίστοιχες στο video-αρχείο της Αντίστασης που δημιουργήσαμε στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου.
Το σύνολο των 35 μαρτυριών είναι ήδη ψηφιοποιημένο ηλεκτρονικά, προσφορά του φίλου και δημοσιογράφου Ντίνου Κωνσταντόπουλου και της συναδέλφου και φίλης Αθανασίας Ψαρουλάκη. Παράλληλα με τις μαγνητοφωνήσεις-καταγραφές ή βιντεοσκοπήσεις, στα ενδιαφέροντά μας θεωρούσαμε ότι είναι και η διάσωση των προσωπικών ενθυμημάτων, κυρίως πρωταγωνιστών, ώστε να είναι πλήρης η διάσωση, μαζί με το φωτογραφικό υλικό, δημοσιευμένο, εντός των βιβλίων.
Στον τομέα των προσωπικών ενθυμημάτων, η προσπάθεια δεν ευοδώθηκε πλήρως, όχι μόνο γιατί ήταν μόνο ενός προσώπου εγχείρημα και όχι κάποιου φορέα, ως έπρεπε, και που απουσιάζει, αλλά και λόγω αντικειμενικών, αρνητικών ενεργειών προσώπων και φορέων. Ήδη από το 1981 διεσώθη, εκ μέρους μας, το προσωπικό πολεμικό όπλο – τουφέκι και η παραδοσιακή στολή του καπετάν Αδάμη Κρασανάκη, Αρχηγού Λασιθίου.
Προσφέρθηκαν δωρεάν στο τότε Μουσείο Αγίου Γεωργίου Οροπεδίου, ο υπεύθυνος αδιαφόρησε, θεωρώντας τα στοιχεία… του βοσκού και έκτοτε εξαφανίστηκαν. Το ίδιο συνέβη με την παραδοσιακή στολή και το γερμανικό -προσωπικό λούγκερ- πιστόλι του καπετάν Σήφη Νάνη, Αρχηγού του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ Σητείας, τα οποία μου παραχωρήθηκαν από την οικογένειά του.
Δόθηκαν δωρεάν στο Μουσείο Μάχης Κρήτης του Δήμου Ηρακλείου στην οδό Μποφώρ, από όπου το γερμανικό όπλο, όπως μου ειπώθηκε, κλάπηκε και η στολή καταστράφηκε από πλημμύρα στο… υπόγειο Μουσείο!! Επίσης, από τον καπετάν Μπαντουβά μού δόθηκε το σύνολο του οπλισμού του, προ του θανάτου του. Ένα γερμανικό τουφέκι το προσέφερα δωρεάν στο Μουσείο Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης Κρήτης που ίδρυσε ο ίδιος στις Πατέλες.
Επίσης, από τον ίδιο Αρχηγό μού δόθηκε το “Αρχείο του Βουνού”, το αρχείο, δηλαδή, του Ενωμένου ΕΑΜ Μπαντουβά, βενιζελικών και κομμουνιστών, της περιόδου 1942-1943. Έγινε η ταξινόμησή του, δόθηκε συνέντευξη Τύπου και δημοσιεύθηκαν πέντε δισέλιδα αφιερώματα με υλικό του Αρχείου στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ” της Αθήνας, σε συνεργασία με τον δημοσιογράφο Μανώλη Παντινάκη.
Οι διάδοχοι στο Μουσείο, ως διαφωνούντες με το ενωμένο ΕΑΜ (1942-1943), με αρχηγό τον καπετάν Μανώλη Μπαντουβά, το παρέδωσαν σε άλλον, ο οποίος το δημοσίευσε χωρίς καμία αναφορά στην Αριστερά και το ΕΑΜ. Κατόπιν των ανωτέρω, αποφασίσαμε, προ δεκαπενταετίας, τα προσωπικά ενθυμήματα των πρωταγωνιστών να κατατίθενται, δωρεάν, στο Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας, όπου και βρίσκονται τοποθετημένα σε ειδική προθήκη, μεταξύ των προσωπικών ενθυμημάτων του στρατηγού Σαράφη του ΕΛΑΣ και του Ναπολέοντα Ζέρβα του ΕΔΕΣ.
Τελευταία, τον Οκτώβριο μήνα τρέχοντος έτους, παρεδόθη, προσωπικά, επίσης δωρεάν, μια πολεμική αραβίδα για την υπάρχουσα προθήκη του Μουσείου. Διαχρονικά, επίσης, έχουν κατατεθεί στο Πολεμικό Μουσείο, δωρεάν, και το σύνολο σχεδόν των βιβλίων μου – μαρτυριών των πρωταγωνιστών της Μάχης Κρήτης και Αντίστασης.
Βιβλία των εκδόσεων “Κνωσός” του μακαριστού Στέλιου Χαλκιαδάκη και των εκδόσεων “Ταξιδευτής” του φίλου Κώστα Παπαδόπουλου, για τις ανάγκες και τον εμπλουτισμό της Βιβλιοθήκης του Πολεμικού Μουσείου.
Η προσφορά, συνεπώς, τιμητικού διπλώματος από τη Διεύθυνση του Πολεμικού Μουσείου, για τη δωρεάν παραχώρηση, εκ μέρους μας, του συνόλου των βιβλίων – μαρτυριών της Εθνικής Αντίστασης και ενθυμημάτων των πρωταγωνιστών της, είναι ευγενική και ιδιαιτέρως τιμητική.
Ως εκ τούτου, εκφράζω τις θερμές ευχαριστίες μου στη Διεύθυνση και το Δ.Σ. του Μουσείου και, ιδιαιτέρως, στον Ταγματάρχη κ. Νικόλαο Ρούσσο, Γενικό Διαχειριστή Υλικού για το προσωπικό του ενδιαφέρον και την εισήγησή του για την αποδοχή και αυτής της δωρεάς.