«Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας»
Μάρκος Βαμβακάρης
Είναι συγκλονιστικά ωραίο να υπερβαίνει κανείς το μέτρο. Τα όρια τίθενται ακριβώς γι’ αυτό. Αν μέναμε εντός των εντολών, ο κόσμος θα ήταν άχαρος και ανέραστος.
Τα ήξερα όλα αυτά «από ανέκαθεν», αλλά έμενε μέσα μου, εντελώς παράλογη, η φράση του Βαμβακάρη, όπου το οξύμωρο σχήμα βγάζει μάτι. Έκανα λογικές αναλύσεις. Ξανάβλεπα όλα τα σχήματα λόγου, που επιδιώκουν να ερμηνεύσουν τις υπερβολές και τις εκτροπές ή ασυνταξίες του λαϊκού ανθρώπου ή του καλλιτέχνη της γλώσσας που λέγεται Θουκυδίδης. Όπως για παράδειγμα στο στίχο «Ο κόσμος φτιάχνουν εκκλησιές, φτιάχνουν και μοναστήρια», όπου στον ενικό αριθμό το υποκείμενο και το ρήμα στον πληθυντικό! Ερμηνείες ουκ ολίγες. Μία από αυτές η ψυχολογική σύγχυση. Η περίφημη αττική σύνταξη «τα παιδία παίζει» αποτελεί άλλη μια παράβαση του κανόνα κατά τον οποίο υποκείμενο και ρήμα συμφωνούν πάντα στον αριθμό.
Φαντάστηκα το μεγάλο λυρικό και ερωτικό ποιητή Μάρκο Βαμβακάρη να προχωρεί «πριν το χάραμα μονάχος», ενθουσιασμένος και μαγεμένος από της νύχτας τα καμώματα και να πέφτει μεγαλοπρεπώς σε κάποιο ασβεστόλακκο ή τον φιλόσοφο Θαλή να αστρονομεί το σύμπαν και να γελοιοποιείται, πέφτοντας σ’ ένα πηγάδι.
Αν ο Βαμβακάρης έλεγε «εναντίον μου», θα έδινα μια τέτοια ερμηνεία, αλλά αυτό το «εναντίον μας», που προφανώς δεν είναι πληθυντικός μεγαλοπρέπειας, με οδήγησε στο λογικό συμπέρασμα ότι είχε κάποια χαριτωμένη γυναικεία ύπαρξη συντροφιά.
Ήταν γνωστός ο ερωτικός του βίος. Δεν έχετε παρά να ξανακούσετε το «Μαύρα μάτια, μαύρα φρύδια, μαύρα κατσαρά μαλλιά» ή τους καημούς του στον «εθνικό ύμνο», που λέγεται Φραγκοσυριανή!!, και φυσικά την ερωτική φλόγα που έχει «μέσα στην καρδιά», ώστε να πάρετε μια γεύση για τον άνθρωπο.
Όσοι έχουν χρόνο και δεν με πιστεύουν ας πάρουν τα βιβλία που τα εξώφυλλά τους εικονογραφούνται στο άρθρο.
Έπρεπε να πάθω για να μάθω. Και να βρεθώ με δυο φίλους διακεκριμένους θεολόγους. Ο ένας αξιωματούχος ιερωμένος, ο άλλος προσωποποίηση της φαναριώτικης διπλωματίας, για να μου δώσουν την κατά Θεόν ερμηνεία. Όταν σε κυριεύει ο διάβολος, βαδίζεις προς την ηδονή που σε αποκτηνώνει. Άρα, όλα φαίνεται να «βαίνουν καλώς», μέχρι να έρθει η ώρα της κρίσεως που θα έχεις χάσει την αιώνια ευδαιμονία. Αυτό ήταν μια καθαρά, κατά θεολόγους, ερμηνεία.
Μ’ άρεσε, αλλά τα μάτια μου άνοιξαν και κατάλαβα και τον Βαμβακάρη και τη σιδερένια λογική της φράσεως με το πλούσιο φιλοσοφικό περιεχόμενο, εντελώς ξαφνικά. Δεν θα ήθελα να πω περισσότερα σε μια στήλη εφημερίδος. Το μυστικό θα το καταλάβουν «οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ». Οι άλλοι ας πάθουν πρώτα, για να το μάθουν.
Μια στήλη εφημερίδος, δεν είναι για να σωφρονίζει, αλλά για να δίνει μια νότα χαράς στους αναγνώστες αλλά και για να ικανοποιήσει τον θεραπευτή παπουτσιών, κύριο Γρηγόρη, που ποτέ δεν μπερδεύει τα στιβάνια με τα παπούτσια.