Jean-Claude Schwendemann, ο αληθινός και πολύτιμος φίλος της Κρήτης
Με την ευκαιρία της παράδοσης ιατρικών εργαλείων στο Νοσοκομείο των Μοιρών από τον πρόεδρο του συλλόγου “Αλσατία- Κρήτη” κ. Ζαν-Κλωντ Σβέντεμαν, δεν μπορώ να μην αναφερθώ σ’αυτό, που είναι ίσως ο πιο αληθινός και πολύτιμος φίλος της Κρήτης που έχω γνωρίσει.
Ο κ. Σβέντεμαν, συνταξιούχος σήμερα, υπήρξε επί σειρά ετών, καθηγητής Φιλολογίας σε ένα λύκειο της περιοχής του Στρασβούργου. Το Στρασβούργο, εν συντομία, για όσους δεν γνωρίζουν είναι η πρωτεύουσα της περιφέρειας της Αλσατίας που βρίσκεται βορειο-ανατολικά της Γαλλίας.
Για τους υπερασπιστές των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι η έδρα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και για τους υπερασπιστές του πολυφωνικού κοινοβουλευτισμού η πρωτεύουσά του από το 1949.
Τον κ. Σβέντεμαν τον γνώρισα τη δεκαετία του 80, όταν μου είχε ανατεθεί η ευθύνη του γραφείου Τύπου της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, του πανευρωπαϊκού οργανισμού των 48 ευρωπαϊκών κρατών μελών. Εψαχνα να γνωρίσω τους Ελληνες και τους φίλους της Ελλάδας, για να δω με ποιους θα μπορούσα να συνεργαστώ και ήταν αναπόφευκτο να γνωρίσω τον κ. Σβέντεμαν.
Από το 1980 πρώτα η Κρήτη
Ως μέλος του πανγαλλικού συλλόγου ATHENA, που κάθε χρόνο οργάνωνε επισκέψεις στην κλασική Ελλάδα, ο φίλος μας είχε επισκεφθεί, πολλές φορές περιοχές της αρχαίας Ελλάδας. Το 1980 έμελλε να επισκεφθεί την Κρήτη για πρώτη φορά. Από τότε έως σήμερα η Κρήτη έγινε ο αποκλειστικός του προορισμός.
Για έναν άλλο τουρισμό
Κι ο φίλος μας καθηγητής δεν έρχεται ποτέ μόνος του. Από τότε, λόγω και της οργάνωσης των γαλλικών σχολικών διακοπών καθ’όλη τη διάρκεια του έτους, τρεις και τέσσερις και πέντε φορές τον χρόνο έρχεται επικεφαλής ομάδας καθηγητών ή στελεχών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα που επιλέγουν έναν άλλο τουρισμό. Τον τουρισμό της γνωριμίας των ανθρώπων, των ηθών και εθίμων τους, της γαστρονομίας τους, της ιστορίας τους, του πολιτισμού τους, της φύσης τους αλλά και για να περπατήσουν και να απολαύσουν τη φύση και τα προϊόντα της. Κι όπως ο κάθε ευχαριστημένος επισκέπτης θέλει να μοιραστεί ότι τον ευχαρίστησε, ο φίλος μας ο Ζαν- Κλωντ δεν μένει ποτέ χωρίς παρακλήσεις Γάλλων που του ζητούν να τους συμπεριλάβει στις εκδρομές, θεματικές κυρίως αν όχι πάντα, που οργανώνει για την Κρήτη.
Έρωτας για την Κρήτη
Ο Ζαν- Κλωντ δεν είναι γραφείο ταξιδίων. Το αρνείται μετά βδελυγμίας. “Η αμοιβή μου” λέει “είναι να βλέπω συμπατριώτες μου να μοιράζονται την αγάπη μου για την Κρήτη”. Μια αγάπη που γεννήθηκε, φούντωσε και ρίζωσε όσο πιο πολύ γνώριζε την Κρήτη και τους κρητικούς. “Καμιά περιοχή του κόσμου, απ’ όσες ξέρω” μου είχε πει σε μια συνέντευξη που του είχα πάρει πριν από λίγα χρόνια, “δεν έχυσε τόσο αίμα όσο οι Κρητικοί για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια δια μέσου των αιώνων”. “Αλλά τι και πόσο φως σ’ αυτόν το τόπο. Φως στα πρόσωπα, στις καρδιές και στις συμπεριφορές των ανθρώπων”, μού έλεγε τελευταία. “Τους προσφέρεις ένα και σου ανταποδίδουν πέντε. Εχεις ένα πρόβλημα, θα φροντίσουν πάντα να σου το λύσουν και να σε εξυπηρετήσουν. Πώς να μην τους αγαπάς και να θέλεις να μοιραστείς αυτή την αγάπη σου με τους άλλους;”.
Μια πρεσβεία από μόνος του
Εχω εργαστεί σε ελληνική πρεσβεία και γνωρίζω ποια είναι η αποστολή των συμβούλων Τύπου, πολιτισμού, εμπορίου κτλ. Μπορώ να γράψω χωρίς κανένα ενδοιασμό πως είναι μια ελληνική πρεσβεία από μόνος του. Κάθε φορά που γράφτηκε κάτι για την Κρήτη αλλά και την Ελλάδα που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα, ο φίλος μας ο Ζαν – Κλωντ έπαιρνε τηλέφωνο ή έστελνε μια επιστολή διαμαρτυρίας με την απαίτηση της διόρθωσης. Οταν ένας Γάλλος ζητούσε μια πληροφορία από την Κρήτη ή τη βοήθεια για να οργανώσει μια σχολική εκδρομή ή μια αδελφοποίηση με κάποιο δήμο της Κρήτης, ο φίλος δεν έλεγε ποτέ όχι. Επιλεκτικά θα αναφέρω: Ενα γαλλικό τεχνικό λύεκιο που πραγματοποίησε την εκδρομή “Η Κρήτη με ποδήλατο απ’ άκρου εις άκρον”. Νομαρχίες και Δήμοι της διαδρομής, όπως και ο τότε Αρκαλοχωρίου και Αρχανών πρόσφεραν μια θαυμάσια υποδοχή.
Εναν γειτονικό Δήμο του Στρασβούργου που συνεργάστηκε και πραγματοποίησε ανταλλαγές νέων με το Καβούσι με την περίφημη ελιά των άνω των 5.000 ετών. Κι απ’ ό,τι πληροφορούμαι η συνεργασία αυτή θα αναζωογονηθεί με την άφιξη στα δρώμενα του Καβουσίου νέων, μορφωμένων και με όρεξη ανθρώπων. Μια συνεργασία που είχε παγώσει τις γόνιμες προτάσεις των Γάλλων, εξαιτίας της αδυναμίας ορισμένων ηλικιωμένων να κατανοήσουν τα αυτονόητα. Η πρόσκληση και μεταβίβαση στο Στρασβούργο μιας ομάδας που τραγουδά και μελετά τα “Ριζίτικα” από τα Χανιά, όπου συμμετείχε σε ένα διεθνές φεστιβάλ μεσογειακού πολιτισμού.
Η συνεργασία του Δήμου Ρεθύμνου, της κωμόπολης Μαργαρίτες και του αγγειοπλάστη Κωνσταντίνου Γαλλιού και άλλων αγγειοπλαστών με τον Δήμο του Στρασβούργου και τον γνωστό Γάλλο καλλιτέχνη από το Στρασβούργο Raymond – Emile Wayderlich.
Αδελφοποίηση Μουσείου Νίκου Καζαντάκη-Μουσείου Αμπερτ Σβαϊτσερ, του Γάλλου φιλοσόφου, μουσικολόγου, ιατρού και ιεραπόστολου, βραβευμένου με Νόμπελ, φίλου του Νίκου Καζαντζάκη… Και “ουκ έστιν αριθμός”.
Στις δε εκδηλώσεις που οργανώνονταν και οργανώνονται στο Στρασβούργο ή την περιοχή για την Ελλάδα ο Ζαν- Κλωντ ούτε αδιαφορούσε, ούτε έλλειπε και συνεχίζει απ’ ό,τι μαθαίνω. Για δε τις εκδηλώσεις που διοργανώνει για την προβολή της Κρήτης και της Ελλάδας στο Στρασβούργο και όλο τον χρόνο, λόγω χώρου δεν είναι εφικτό να αναφερθούν. Θα χρειαζόταν βιβλίο.
Αλσατία-Κρήτη
Το τέλος του 1994 που είχα επιστρέψει στο γραφείο Τύπου απ’ όπου είχα φύγει με αίτησή μου το 1990, βλέποντας να συνεχίζονται οι θυμάσιες σε ποιότητα και ποσότητα δραστηριότητες του φίλου μας Ζαν-Κλωντ, του πρότεινα να δημιουργήσομε έναν σύλλογο που να λέγεται “Αλσατία-Κρήτη”. Γιατί φίλε Ζαν-Κλωντ-Μπάρμπα Γιάννη πια τίτλος -που του αρέσει κιόλας- αντί να πηγαίνεις στην Ελλάδα ως ένας οποιοσδήποτε τουρίστας, δεν δημιουργούμε ένα σύλλογο να πηγαίνεις ως εκπρόσωπος ενός συλλόγου. Ηταν και είναι τόσο αλτρουϊστής που δεν δέχθηκε αμέσως. Πείστηκε όμως τελικά και ίδρυσε τον σύλλογο που σήμερα αριθμεί πάνω από χίλια μέλη, 1300 Γάλλους και 50 Κρητικούς. Κι όπως οι Αλσατοί έχουν την οργανωτική ικανότητα και την αυστηρότητα των Γερμανών και την ευαισθησία, την ευελιξία, και τη διπλωματικότητα των Γάλλων, καλύτερο οργανωτή και πρόεδρο ούτε είδα ούτε θα δω.
“Εμπορικός ακόλουθος” Κρήτης
Κάθε χειμώνα ο φίλος πρόεδρος και το Διοικητικό Συμβούλιο στέλνουν έναν κατάλογο προϊόντων της Κρήτης στα μέλη με τις τιμές και την παράκληση να δηλώσουν, όσοι το επιθυμούν, ποια προϊόντα και σε πόσες ποσότητες θα ήθελαν να παραγγείλουν και σε ποια πόλη της ευρύτερης περιοχής θα ήθελαν να τα παραλάβουν. Τα προϊόντα είναι επιλεγμένα και δοκιμασμένα από τον κ. Σβέντεμαν γι’αυτό η επιτυχία της παραγγελίας είναι επιτυχημένη κάθε χρόνο. Φέτος υπήρξαν 700 παραγγελίες. Ετσι, ένα φορτηγό μετέφερε φέτος στο Στρασβούργο 15 τόνους κρητικών προϊόντων, κυρίως λάδι, ελιές, μέλι, βότανα, παξιμάδι, κ.ά. Η διαδικασία αυτή είναι επίπονη και καθόλου απλή. “Ομως η αγάπη για την Κρήτη και τους Κρητικούς και η επιθυμία να τη μοιραστεί με τα μέλη του σωματείου “Αλσατία-Κρήτη είναι υπεράνω κάθε κούρασης και οποιασδήποτε αγγαρίας”.
Τι τον πονεί
Τον πονεί που όλο και πιο πολύ, από τότε που έρχεται στην Κρήτη, δεν γίνεται σεβαστό το περιβάλλον της Κρήτης όσο του αξίζει. Λυπάται και διαμαρτύρεται γιατί προωθείται η καταστροφή μιας περιοχής με υψηλή παραγωγικότητα, με τόσο αρχαιολογικό και φυσικό πλούτο, όπως η Πεδιάδα, για την κατασκευή ενός αεροδρομίου, που δεν θα πλήξει μόνο τους κατοίκους της Πεδιάδας αλλά και των γειτονικών περιοχών. Το πονεί επίσης η ασυνέπεια που υπάρχει στο προγραμματισμό των ναυτοπλοϊκών γραμμών για τα γειτονικά νησιά, όπως π.χ.η Σαντορίνη ή τα Κύθηρα. Αυτό τον δυσκολεύει στον προγραμματισμό των εκδρομών και στο κόστος της συμμετοχής των συμμετεχόντων. Ετυχε να πάνε με καράβι στη Σαντορίνη και να επιστρέψουν με αεροπλάνο μέσω Αθήνας.
Κάτοικος Σίβα
Ο αείμνηστος πια Αργυράκης με τη σύζυγό του Καλλιόπη από τον Σίβα, θέλοντας να ανταποδώσουν την αγάπη και τη βοήθεια του Ζαν-Κλωντ Σβέντεμαν που τους είχε προσφέρει, του δώρησαν ένα μικρό αλλά πολύ ωραίο, για τη θέα του, χωράφι για να στήσει το αντίσκηνο ή να κτίσει ένα σπίτι αν θέλει. Μικρό για οικοδόμηση, αλλά με τη βοήθεια του γιου τους, Νίκου Αργυράκη, βρήκε ένα πολύ μεγαλύτερο χωράφι η έκταση του οποίου επέτρεπε την οικοδόμηση. Ετσι, έκτισε ένα μικρό, λιτό σπίτι, όπου μένει όταν έλθει με τη σύντροφό του, Τερέζα, η με τα παιδιά του ή με τους φίλους του ή και τα γρουπ για φεγγαροβραδιά στην ταράτσα,. Στο υπόλοιπο φύτεψε ελιές, αμπέλι και οπωροφόρα δένδρα. Το λάδι που βγάζει το μοιράζει με τη βοήθεια του Νίκου στις οικογένειες που το έχουν ανάγκη.
Δωρεά στο Νοσοκομείο των Μοιρών
Ολα αυτά τα χρόνια των “Μνημονίων” ο Ζαν-Κλωντ και ο σύλλογος “Αλσατία-Κρήτη” δεν μένουν αδιάφοροι. Στηρίζει όσο και όπου μπορεί την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό. Η περιοδική έκδοση “Πες μου” του σωματείου προβάλλει τις ομορφιές της φύσης και των ανθρώπων της Κρήτης, προβάλλει όμως και τις δυσκολίες που βιώνουν. Κατά καιρούς καλεί τα μέλη να συνδράμουν οικονομικά για την στήριξη ανθρωπιστικών δράσεων στην Κρήτη. Φέτος πριν πραγματοποιήσει την καλοκαιρινή του επίσκεψη στο νησί μας. κάλεσε τα μέλη του συλλόγου να συνδράμουν.
Στο πρώτο κάλεσμα απήντησαν 100 μέλη κι έτσι συγκεντρώθηκε ένα ποσό κοντά στα 8.000 ευρώ. Με τη συμβουλή του πιστού του φίλου Νίκου Αργυράκη επέλεξαν το Νοσομείο Μοιρών. Ούτε η Προϊσταμένη κ. Μαρία Πότση, ούτε η διευθύντρια κ. Κατερίνα Τσικαλά δέχονταν χρήματα. Προτιμούσαν εργαλεία που έχει ανάγκη το Νοσοκομείο. Ετσι, ο φίλος μας, ο “Σβεντενεμάκης” πια, με τη συμβουλή των κυριών που προαναφέραμε αγόρασε “ηλεκτρικό καρδιογράφο, παλμικό οξύμετρο, ωτοσκόπιο, πιεσόμετρα κ.ά, για να τους τα προσφέρει επίσημα σήμερα Τρίτη, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί. Αυτή η ημέρα είχε επιλεγεί επειδή αυτή την περίοδο θα βρισκόταν στην περιοχή και μια ομάδα επισκεπτών για μια εκδρομή που διοργάνωνε ο σύλλογος “Αλσατία-Κρήτη”. Η διαφάνεια, όπως και ο απολογισμός για το καθετί είναι ανυπέρβλητος κανόνας για τον φίλο πρόεδρο, Ζαν-Κλωντ Σβέντεμαν.
Φαίνεται πως για τον φίλο Ζαν-Κλωντ Σβέντεμαν, που είχα το προνόμοιο να γνωρίσω και να έχει κατακτήσει η Κρήτη, χάρις σε ό,τι διαθέτει, δηλαδή ανθρώπους, φύση, ιστορία, πολιτισμό κτλ, η δημοκρατία και η συμμετοχή για να ανθίζει, να καρποφορεί, να θρέφει και να θρέφεται, χρειάζεται να ποτίζονται με σεβασμό και αγάπη.
Βιβλία για την Κρήτη
Πολύ λίγος ο χώρος μιας καθημερινής εφημερίδας, ακόμη και της “ΠΑΤΡΙΣ”, για να σας μεταφέρω έστω και εν συντομία τις εντυπώσεις και τις εικόνες του φίλου μας για την Κρήτη, την φύση και τους ανθρώπους που συνάντησε κι αγάπησε και τον αγάπησαν. Βοήθησε και βοηθά πολλούς. Βοηθά όμως πάνω απ’όλα την Κρήτη. Πολλοί “οδηγοί ταξιδίων” έχουν ενημερωθεί και ενημερώνονται από το φίλο μας. Κι ό,τι τους στέλνει το δημοσιεύουν.
Είναι γνωστός και αξιόπιστος. “Ισως καμιά φορά άθελά μου κάνω και κακό. Γιατί το γραφικό εστιατόριο, τόπος κτλ για τους μερακλήδες κι όσους σέβονται το περιβάλλον, τους ανθρώπους και τον τόπο, γίνεται τόπος μαζικής επίσκεψης, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που τη συνοδεύουν” μου είπε πρόσφατα στο εστιατόριο ενός φίλου του, που αγαπά ιδιαίτερα, σε έναν όμορφο τόπο πιο πάνω από τα Βορίζα, στο βουνό, που μ’έκανε ν’ ανακαλύψω τον περασμένο μήνα.
Δεν γνωρίζω αν υπάρχει άλλος άνθρωπος στη Γη που να έχει επισκεφθεί απ’ άκρου εις άκρον την Κρήτη και να τη γνωρίζει τόσο πολύ και τόσο καλά όσο ο Ζαν-Κλωντ Σβέντεμαν. “Γιατί Μπάρμπα – Γιάννη, τον ρωτώ εδώ και λίγα χρόνια δεν γράφεις ένα βιβλίο για την Κρήτη; Ποιος γνωρίζει καλύτερα από σένα τη φύση και τους ανθρώπους της”. Οπως και με το σύλλογο, δεν έδειχνε πρόθυμος μέχρι που μ’ έκανε να διερωτώμαι μήπως η ανυστεροβουλία και ο αλτρουϊσμός είναι πότε πότε και κακό.
Φέτος μου είπε πως έχει αρχίσει να συγκεντρώνει τις σημειώσεις του.
Μεγάλη προσφορά για την Κρήτη. Υποκλίνομαι με σεβασμό και εκτίμηση σε μια τέτοια αληθινή αγάπη και φιλία για το νησί μας και τους ανθρώπους του. Αυτός ο πλούτος που μας κρατά ζωντανούς κι όταν τα τόσα πολλά και μικρά μάς πνίγουν…