Την 26.10.23 η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) έδωσε στη δημοσιότητα τα οριστικά στοιχεία για τη φυσική κίνηση του πληθυσμού (γεννήσεις, θάνατοι, γάμοι και διαζύγια) το έτος 2022. Με βάση τα στοιχεία αυτά και εκείνα από τη βάση δεδομένων της ΕΛΣΤΑ, θα εξετάσουμε στο άρθρο αυτό τις επιπτώσεις των Μνημονίων και της πανδημίας του κορωνοϊού στις γεννήσεις, τους θανάτους και τη φυσική μεταβολή του πληθυσμού (γεννήσεις μείον θάνατοι) πρώτα στους τέσσερις νομούς και στη συνέχεια στην Κρήτη σε σύγκριση με το Σύνολο Χώρας.
Στους δύο Πίνακες συγκρίνουμε το μέσο όρο των γεννήσεων και των θανάτων το χρόνο την περίοδο 2004-2010 (δηλαδή τα έτη πριν αρχίσουν οι επιπτώσεις των σκληρών μέτρων των Μνημονίων) με το μέσο όρο το χρόνο την περίοδο 2011-2022 στα οποία τα μέτρα των Μνημονίων και η πανδημία είχαν βαριές επιπτώσεις τόσο στις γεννήσεις όσο και στους θανάτους.
Επιλέξαμε την περίοδο 2004-2010 διότι τα έτη αυτά, όπως έχουμε δείξει σε παλαιότερα άρθρα μας στην εφημερίδα «Πατρίς», οι γεννήσεις από αλλοδαπές όλα τα έτη της περιόδου αυτής βοήθησαν ώστε το σύνολο των γεννήσεων να ξεπερνά το σύνολο των θανάτων. Δυστυχώς, παρά τις γεννήσεις από αλλοδαπές, όλα τα έτη της περιόδου 2011-2022, το σύνολο των θανάτων ξερνούσε το σύνολο των γεννήσεων εξαιτίας του ότι οι θάνατοι των Ελλήνων ήταν πολύ περισσότεροι από τις γεννήσεις από Ελληνίδες.
Ι. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Στο δεύτερο μέρος του Πίνακα 1 δίνονται τα αντίστοιχα στοιχεία για το νομό Ηρακλείου, στο τρίτο για το νομό Χανίων και στο τέταρτο για το νομό Λασιθίου. Τοποθετήσαμε στον Πίνακα τους νομούς μ’ αυτή τη σειρά με βάση το ποσοστό μείωσης της υπεροχής των γεννήσεων έναντι των θανάτων στους νομούς Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Χανίων και το ποσοστό αύξησης της υπεροχής των θανάτων έναντι των γεννήσεων στο νομό Λασιθίου.
Όπως φαίνεται από τον Πίνακα 1 ο μέσος αριθμός το χρόνο των γεννήσεων την δεύτερη περίοδο 2011-2022 ήταν μικρότερος από εκείνο της πρώτης περιόδου και των θανάτων μεγαλύτερος, αλλά –όπως φαίνεται από την 3η γραμμή των τεσσάρων νομών– υπάρχουν μεγάλες διαφορές στους ρυθμούς μείωσης των γεννήσεων και αύξησης των θανάτων. Πιο συγκεκριμένα:
– Η μεγαλύτερη μείωση των γεννήσεων σημειώθηκε στους νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου και η μικρότερη στο νομό Χανίων.
– Η μεγαλύτερη αύξηση των θανάτων σημειώθηκε στο νομό Ηρακλείου και η μικρότερη στο νομό Ρεθύμνης.
Στους νομούς Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Χανίων σημειώθηκε φυσική αύξηση του πληθυσμού, δηλαδή οι γεννήσεις ξεπέρασαν τους θανάτους και τις δύο περιόδους. Τη δεύτερη, όμως, περίοδο η φυσική αύξηση ήταν πολύ μικρότερη. Η μικρότερη μείωση της φυσικής αύξησης (βλέπε την 3η στήλη της τελευταίας σειράς στο κάθε νομό) σημειώθηκε στο νομό Ρεθύμνης και μεγαλύτερη στο νομό Χανίων.
Στη χειρότερη θέση βρίσκεται ο νομός Λασιθίου δεδομένου ότι όλα τα χρόνια της πρώτης και της δεύτερης περιόδου σημειώθηκε φυσική μείωση του πληθυσμού (οι θάνατοι ξεπερνούσαν τις γεννήσεις) αλλά τη δεύτερη περίοδο η διαφορά ήταν πάνω από 5 φορές μεγαλύτερη από την πρώτη.
ΙΙ. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ
Ο Πίνακας 2 είναι όμοιος με τον Πίνακα 1. Στο πρώτο μέρος του δίνονται τα στοιχεία για την Κρήτη και στο δεύτερο εκείνα για το Σύνολο Χώρας.
Από τη σύγκριση της 3ης γραμμής των στοιχείων της Κρήτης με εκείνη του Συνόλου Χώρας φαίνεται ότι η μείωση των γεννήσεων και η αύξηση των θανάτων στην Κρήτη ήταν μικρότερη από εκείνη στο Σύνολο Χώρας, με αποτέλεσμα στη μεν Κρήτη να υπάρχει φυσική αύξηση και τις δύο περιόδους (τη δεύτερη, όμως, περίοδο ήταν 9 φορές μικρότερη από την πρώτη) ενώ στο Σύνολο την μεν πρώτη περίοδο υπήρχε μικρή φυσική αύξηση, ενώ τη δεύτερη μεγάλη φυσική μείωση. Η διαφορά αυτή, όπως έχουμε επισημάνει σε προηγούμενα άρθρα μας στην εφημερίδα «Πατρίς», οφείλεται στο γεγονός ότι ο πληθυσμός της Κρήτης είναι νεότερος από εκείνον στην Υπόλοιπη Χώρα.
Όλα τα χρόνια της περιόδου 2011-2022 στο Σύνολο Χώρας οι θάνατοι ξεπερνούσαν τις γεννήσεις και η διαφορά αυτή ήταν ολοένα και μεγαλύτερη. Στο σύνολο των 12 ετών της περιόδου 2011-2022 οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 355.000.
Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη επιδείνωση του δημογραφικού μας προβλήματος για το οποίο αντί των δραστικών μέτρων που είχαν προταθεί για την αντιμετώπισή του στο ομόφωνο πόρισμα της Βουλής για το δημογραφικό πρόβλημα του 1993 και στο συνέδριο στην Ακαδημία Αθηνών το 2007, όλες οι Κυβερνήσεις των τελευταίων 30 ετών είτε αδιαφόρησαν είτε έλαβαν μέτρα «ασπιρίνες» όπως αυτά που ανέφερε ο Πρωθυπουργός στις 16.10.23 σε ομιλία του σε ένα ακόμα συνέδριο για το δημογραφικό.
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ