Στις 14 Μαρτίου 1883, αφήνει την τελευταία του πνοή ο Κάρολος Μαρξ. Αναμφίβολα, υπήρξε και λογαριάζεται για ένας από τους σημαντικότερους σε ιδέες και επιρροές στις κατοπινές γενιές στοχαστές που πέρασαν ποτέ από την ανθρωπότητα.
Δεν είναι λίγες οι φορές που λέμε ότι η σύγχρονή μας καθημερινή ζωή αλλά και η κοινωνική, πολιτική και πνευματική διαδρομή έως και σήμερα της ανθρωπότητας επιβεβαιώνουν πέρα για πέρα την ορθότητα και την πληρότητα της διδασκαλίας του μαρξισμού παρά τα όποια τρωτά στην εφαρμογή του που οφείλονται, νομίζω, κυρίως σε «αδυναμίες» των ανθρώπων που τον ασπάστηκαν και προσπάθησαν να τον υλοποιήσουν.
Ο Μαρξ ήταν, κατά τους μελετητές των ιδεών και των έργων του, αυτός που σφιχτόδεσε τον υλισμό με τη διαλεκτική και έτσι γεννιέται ο τόσο χρήσιμος στην ερμηνεία όσων γίνονται γύρω μας ή είχαν γίνει άλλοτε Διαλεκτικός Υλισμός, ενώ προέβαλε και τεκμηρίωσε επιστημονικά τη σημασία της ταξικής πάλης στην Ιστορία και την εξελικτική πορεία της κοινωνίας. «Όλη η ως τώρα ιστορία των κοινωνιών είναι ιστορία της ταξικής πάλης», όπως θα γράψει μαζύ με τον Φρ. Ένγκελς («Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος»).
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάποιος εξ ημών, ακόμα και σήμερα, που να μην συμφωνήσει με τον Μαρξ ότι οι νόμοι κίνησης της κοινωνίας είναι αντικειμενικοί, ανεξάρτητοι από τη θέληση των ανθρώπων, αλλά δρουν μέσω της δράσης των ανθρώπων. Επίσης, ήταν, θαρρώ, εκείνος που ανέδειξε σε βάθος ότι οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές ανισότητες στους κόλπους όλων ανεξαιρέτως των κοινωνιών σχετίζονται στενά και πολυποίκιλα με το μηχανισμό της εκμετάλλευσης των μέσων παραγωγής και των αδυνάτων κοινωνικά τάξεων από τους οικονομικά και πολιτικά δυνατούς.
Επιπρόσθετα, θεωρώ μεγάλη και παρά το πέρασμα των χρόνων θαλερή και αξεπέραστη τη συμβολή του Καρλ Μαρξ στην ανάλυση των καθημερινών κοινωνικών φαινομένων, όταν προσπάθησε να εξηγήσει τους συνεκτικούς δεσμούς ενός πολιτικού εποικοδομήματος με τις σχέσεις παραγωγής αφενός και αφετέρου να φανερώσει την επίδραση του τρόπου παραγωγής στην κοινωνική συνείδηση.
Και κλείνω με τούτο που είχε γράψει για αυτόν ο Λένιν και το οποίο θέλω όλοι, ακόμα και οι αρνητές του Μαρξ και του Μαρξισμού, να θυμόμαστε πάντα: «Όλη η μεγαλοφυΐα του Μαρξ βρίσκεται στο ότι έδωσε απαντήσεις στα ερωτήματα που είχε ήδη θέσει η πρωτοπόρα σκέψη της ανθρωπότητας.» (Λένιν: «Για τον Καρλ Μαρξ και τη θεωρία του»).
* Από την ανέκδοτη συλλογή δοκιμίων «Ηθοποιών Γεύμα»