Από πλευράς φίλων το Λουξεμβούργο αποδείχθηκε “Γη της Επαγγελίας”.
Είχε μια πολύ δραστήρια Ελληνική Κοινότητα με πληθώρα δράσεων. Διέθετε έναν φιλελληνικό σύλλογο “Οι Φίλοι της Ελλάδας”, επίσημα αναγνωρισμένο σύμφωνα με την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως από το 1952.
Υπήρχε ο πολιτιστικός σύλλογος “Καλλιόπη’” που είχε πάρει το όνομά του από το πανέμορφο μωσαϊκό με τις Μούσες που είχαν βρει κατά τη διάρκεια εργασιών σε μια αγροτική φάρμα της χώρας και που σήμερα φιλοξενείται στο Εθνικό Μουσείο του Λουξεμβούργου.
Και ανοίγοντας δε την μια από τις δυο ευρείας κυκλοφορίας καθημερινές εφημερίδες του Λουξεμβούργου, την Tageblatt, βρήκα το εβδομαδιαίο πολιτιστικό ένθετο το Kulturissimo που είχε ως υπεύθυνο τον καθηγητή Guy Wagner.
“Πρέπει να τον γνωρίσεις, πρόκειται για μια πολύ σπουδαία πνευματική προσωπικότητα και φίλο της Ελλάδας” μου είχε πει ο πολύ καλός Κύπριος φίλος, αείμνηστος πια, πρόεδρος των Κυπρίων, Κώστας Σπυριδάκης.
Ο κ. Wagner ήταν πράγματι μια πολυδιάστατη πνευματική προσωπικότητα. Καθηγητής φιλολογίας, δημοσιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, διευθυντής του θεάτρου της πόλης Esch sur Alzette.
Εμπνευστής, δημιουργός και διαχειριστής του Kulturissimo και των Ευρωπαϊκών Καλοκαιρινών Μαθημάτων για τις Τέχνες και τα Γράμματα. Μελετητής και συντάκτης κειμένων για τους μεγάλους Ευρωπαίους μουσικούς δημιουργούς.
Συγγραφέας της πρώτης βιογραφίας στα γερμανικά του Μίκη Θεοδωράκη.
Δημιουργός και διαχειριστής της τρίγλωσσης ιστοσελίδας (Αγγλικά, Γαλλικά και Γερμανικά) αφιερωμένης στη ζωή και το έργο του Έλληνα μουσουργού Μίκη Θεοδωράκη καθώς επίσης και πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης Φίλων του Μίκη Θεοδωράκη ΦΙΛΙΚΟΙ.
Παραγωγός της εβδομαδιαίας βραδινής εκπομπής στο δημόσιο πολιτιστικό ραδιόφωνο Radio socioculturelle αφιερωμένη στη μουσική και την μελοποιημένη από τον Μίκη Θεοδωράκη ελληνική ποίηση.
Στο δε εβδομαδιαίο ένθετο έντυπο που διηύθυνε υπήρχε πάντα ένα θέμα για κάποιον Έλληνα ή Ελληνίδα πνευματικό δημιουργό: Θόδωρο Αγγελόπουλο,Νάνα Μούσχουρη, Ειρήνη Παππά, Ζυλ Ντασέν κ.α.
Θείο δώρα για το γραφείο Τύπου και ο Γκυ Βάγκνερ.
Οχι μόνο ο ίδιος αλλά και το δεξί του χέρι, η σεμνή, διακριτική και το ίδιο δυνατή Αγγλίδα σύζυγός του Ariel Parker-Wagner, μεταφράστρια στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Χάρις στο φίλο μας άρχισα να συνειδητοποιώ ακόμη πιο πολύ, σιγά σιγά την παγκόσμια μουσική διάσταση και αξία του Μίκη Θεοδωράκη. Σε ανταπόδοση του μετέφραζα στα γαλλικά ό,τι ελληνικό κείμενο για τον Μίκη Θεοδωράκη εύρισκα στον ελληνικό τύπο.
Μαζί μάλιστα, οι τρεις, μεταφράσαμε ποιήματα του Μίκη Θεοδωράκη και του Τηλέμαχου Χυτήρη στα γαλλικά, που φρόντισε να εκδοθούν. Η δε πόρτα του γραφείου Τύπου θα παρέμενε για πάντα ανοικτή για το ζεύγος Guy et Ariel Wagner-Parker.
Γνωριμία Wagner-Θεοδωράκη
Πώς γνώρισε και γιατί αγάπησε τόσο πολύ των Μίκη Θεοδωράκη; “Περπατούσα στις Βρυξέλλες το 1970 και όταν είδα το δανειστικό λεοφωρείο της πόλης πήγα να δω τι νέο υπήρχε προς δανεισμό.
Είδα ένα μεγάλο μαύρο δίσκο “Το Πνευματικό Εμβατήριο” του Αγγελου Σικελιανού μελοποιημένο από τον Μίκη Θεοδωράκη. Τον δανείστηκα και όταν πήγα στο σπίτι μου στο Λουξεμβούργο, τον άκουσα και “τρελάθηκα”.
Με είχε συγκλονίσει. Αμέσως είπα: αυτό τον συνθέτη πρέπει να τον γνωρίσω. Ρώτησα πού θα μπορούσα να τον βρω και πληροφορήθηκα πως ζει στο Παρίσι, όπου τότε σπούδαζε δημοσιογραφία η μετέπειτα Ευρωπαία Επίτροπος Viviane Reding.
Της ζήτησα να μεσολαβήσει ώστε να έλθει να δώσει μια συναυλία στο θέατρο που διηύθυνα. Έτσι ήλθε για πρώτη φορά ο Μίκης Θεοδωράκης στο Λουξεμβούργο όπου έγινε πανζουρλισμός.
Μετά το τέλος της συναυλίας Έλληνες που έως τότε δεν μιλούσαν μεταξύ τους, αγκαλιασμένοι χόρευαν σαν τρελοί. Από τότε δεν χωρίσαμε ποτέ. H δε ιστοσελίδα μας είχε γίνει ένα είδος παγκόσμιου καφενείου όπου συνατιόνταν φίλες και φίλοι του από όλο τον κόσμο”.
Τόσο πολύ που οι δημοσιογράφοι του Λουξεμβούργου το αποκαλούσαν Wagnerakis.
Στην ομιλία του στο παγκόσμιο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στα Χανιά στις 29, 30 και 31 Ιουλίου του 2005 με θέμα “Μίκης Θεοδωράκης: Ο άνθρωπος, ο δημιουργός ο μουσικός, ο πολιτικός, ο Κρητικός, ο Οικουμενικός”, όπου τον εκπροσωπούσα γιατί λόγω της ασθένειάς του δεν μπορούσε να παρευρεθεί -τα 12 τελευταία χρόνια της ζωής του πάλευε με τη λευχαιμία που τελικά τον κατέβαλε το 2017- ξεκινά την ομιλία του “Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι Κρητικός, Έλληνας, Ευρωπαίος.
Αυτοί οι τρεις ομόκεντροι κύκλοι αποτελούν τα θεμέλια της ύπαρξής του, της δημιουργίας του, της εμπλοκής και της δέσμευσής του” και τελειώνει με το “Η φιλία του Μίκη Θεοδωράκη είναι ένα από τα πολυτιμότερα δώρα που μου έχει δώσει η ζωή, και το γεγονός ότι μου αφιέρωσε την τελευταία του παρτιτούρα, τη μουσική για την “Μήδεια” αποτελεί απτή απόδειξη αυτής της φιλίας.
Η ευγνωμοσύνη μου είναι τόσο απέραντη, όσο και το βάθος αυτής της φιλίας”.
Ο Λουξεμβούργιος φίλος μας είχε γράψει και στα ελληνικά τη βιογραφία “ Μίκης Θεοδωράκης μια ζωή για την Ελλάδα”.
Πριν πεθάνει είχε ζητήσει να παίξουν στον ενταφιασμό του το “Αγάπης αίματα” του Μίκη Θεοδωράκη. Το 2005 με την ευκαιρία των 80ών γενεθλίων του Ελληνα δημιουργού είχε οργανώσει μια έκθεση για τη ζωή και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη από το 1925 έως το 2005 στο Εθνικό Κέντρο Λογοτεχνίας του Λουξεμβούργου.
Είχε θελήσει να δωρίσει το τεράστιο αρχείο του στην Κρήτη αλλά τότε δεν υπήρχε ακόμη Μουσείο Μίκης Θεοδωράκης κι ένας Κρητικός που του είπε πως θα του παραχωρούσε το σπίτι του στην Ελούντα για να στεγάσει το αρχείο, τελικά δεν το έπραξε.
Έτσι το αρχείο του δωρήθηκε από τη σύζυγό του Αριέλ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στη Μουσική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Λίλιαν Βουδούρη.
Βάγκνερ-Θεοδωράκης-Κρήτη
Αποτέλεσμα της σχέσης μας ήταν η πεποίθησή μου ότι τα 80χρονα γενέθλια του διάσημου συντοπίτη μας θα ήταν μια χρυσή ευκαιρία για να κάνουν κάτι όλοι οι Κρήτες μαζί ξεπερνώντας τους στείρους τοπικισμούς τους.
Έτσι επιστρέφοντας στην Κρήτη το 2004, εκτός από τις σχετικές εκπομπές στην ΕΡΑ Ηρακλείου και τα κείμενα που είχαν φιλοξενήσει η ΠΑΤΡΙΣ και τα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ, έστειλα επιστολές σε όλους τους δημάρχους των μεγάλων πόλεων του νησιού, στους προέδρους των Τοπικών Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων, των Νομών και της Κρήτης, στους πρυτάνεις του Πανεπιστημίου, του Πολυτενχείου και του ΤΕΙ Κρήτης και στον τότε διορισμένο Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σεραφείμ Τσόκα.
Ο κ. Νίκος Καστρινάκης, πρόεδρος της ΤΕΔΚ Κρήτης συνηγόρησε προς τον κ. Τσόκα , ο κ. Γιάννης Περάκης, δήμαρχος Σούδας και πρόεδρος της ΤΕΔΚ Χανίων, συνηγόρησε προς τον τότε νομάρχη Χανίων κ. Γιώργο Κατσανεβάκη κι έτσι τον Ιούλιο του 2005 πραγματοποιήθηκε το γνωστό παγκόσμιο συνέδριο στο οποίο αναφερθήκαμε πιο πάνω.
Ο πρύτανης δε κ. Ιωάννης Παλλήκαρης με τον καθηγητή κ. Ιωάννη Κουγιουμουτζάκη προώθησαν την ανακήρυξη του Μίκη Θεοδωράκη σε “docteur honoris causa” του Ιδρύματος.
Ο κ. Κουγιουμουτζάκης δε σε συνεργασία με τα Ξενοδοχεία Μεταξά διοργάνωσαν την επόμενη χρονιά ένα παγκόσμιο συυνέδριο με θέμα τη θεωρία του Μίκη Θεοδωράκη για τη “Συμπαντική Αρμονία” στη Χερσόνησο.
Οι Φίλοι του Μίκη Θεοδωράκη στην Κρήτη
Μετά το συνέδριο δημιουργήθηκε ο σύλλογος “Φίλοι του Μίκη Θεοδωράκη” με επικεφαλής τον τότε αντινομάρχη Γιώργο Αγοραστάκη και μέλη τον Νίκο Πετράκη από τη Σητεία, τον Γιώργο Κλάδο από τα Ανώγεια, τον Ηρακλή Γαλανάκη από το Ηράκλειο, τη Βάλια Βαγιωνάκη από τα Χανιά ( Βλέπε www.mikisguide.gr).
Αν χάρις στον ευρυμαθέστατο και με πολιτική κρίση Γιώργο Κατσανεβάκη λήφθηκε η απόφαση υλοποίησης του συνεδρίου, που στηρίχθηκε από τον τότε περιφερειάρχη κ. Σεραφείμ Τσόκα, χάρις στον σύλλογο και κυρίως τον δραστήριο πρόεδρό του Γιώργο Αγοραστάκη, ο Μίκης Θεοδωράκης έκανε τα πάντα για να κατοχυρώσει την ταφή του στο Γαλατά Χανίων, κοντά στους δικούς του.
Έτσι μετά τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, τον Νίκο Καζαντζάκη, η Κρήτη εμπλουτίζεται και με μια ακόμη προσωπικότητα με παγκόσμια απήχηση κι εκτίμηση. Τον Μίκη Θεοδωράκη.
Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν η Ελλάδα και ιδιαίτερα η Κρήτη και κυρίως τα Χανιά διαθέτουν τα πνευματικά και όχι μόνο εργαλεία για να αξιοποιήσουν και να εδραιώσουν μια τέτοια τεράστια ποιοτική πνευματική κληρονομιά.
Η νέα ευκαιρία είναι το ερχόμενο έτος, το 2025, οπότε συμπληρώνονται 100 χρόνια από την γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη. Το 2005 αξιοποιήθηκε η ευκαιρία κι έγιναν σημαντικά βήματα. Το 2025;
Ο κ. Αγοραστάκης μού είπε πως ο αιρετός Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, που συνήθως στηρίζει ανάλογες πολιτιστικές πρωτοβουλίες, είναι θετικός και θα στηρίξει τις προτάσεις στου συλλόγου. Ίδωμεν.
Ο Ηρακλής Γαλανάκης είναι δημοσιογράφος, πρώην Σύμβουλος Τύπου και Διευθυντής του γραφείου Τύπου της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στο Συμβούλιο της Ευρώπης ( Στρασβούργο) και του γραφείου Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λουξεμβούργο