Τα γενναία Κρητικόπουλα εξοντώθηκαν στην πλειονότητά τους από την πείνα, την γύμνια, τις ψείρες, τη χολέρα και γενικά τις αρρώστιες.
Οι 1.200 έως 1.800 Κρητικοί, της κρητικής μεραρχίας που είχαν απομείνει στην Αθήνα μετά την κατάρρευση του μετώπου στην Αλβανία και δεν τους άφησαν να φτάσουν στα σπίτια τους στην Κρήτη απ’ όπου ξεκίνησαν ως στρατιώτες για την Ελληνοαλβανική μεθόριο κατέληξαν στο στρατόπεδο της Λάρισας.
Όμως λίγοι παρακολούθησαν την τύχη τους μετά τη γερμανική επίθεση, τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας με τους προδότες Τσολάκογλου, Δεμέστιχα, Μπάκου, Λογοθετόπουλου, Γκοτζαμάνη και Σία.
Μετά την κατάρρευση του μετώπου και την αποστράτευση όσο ήταν ακόμα καιρός μέσω Πελοποννήσου ήρθαν στην Κρήτη όσοι δεν πνίγηκαν και δεν συνελήφθησαν από τους Γερμανούς για να σταλούν στην εξορία.
Όταν έφτασε η μεραρχία Κρητών στην Αθήνα εγκαταστάθηκε στο Ζάππειο, στο άλσος του και στο στάδιο Αθηνών. Οι αφανείς αυτοί ήρωες έμειναν στην τύχη τους, ρακένδυτοι, πεινασμένοι, ψειριασμένοι κ.τ.λ. και συγχρόνως βάρος και μισητοί της Ελληνικής κυβέρνησης των Γερμανών και Ιταλών κατακτητών.
Η κυβέρνηση και οι τότε αξιωματικοί του υπουργείου εθνικής αμύνης καθώς οι Γερμανοί και οι Ιταλοί μηχανορράφησαν την κατηγορία ότι «η καταγωγή σας, σας έφερε σε αυτό το χάλι και η συμπεριφορά η δική σας, στην Αλβανία και των οικογενειών σας στην Κρήτη, γι αυτά που έζησαν οι Ιταλοί και Γερμανοί». Με αυτό το επιχείρημα τους έκαναν μπλόκο, τους συγκέντρωσαν στο στάδιο Αθηνών και με ειδικά αυτοκίνητα τους μετέφεραν στο στρατόπεδο Λάρισας για να τους εξοντώσουν.
Κρήτες φαντάροι το εγκαινίασαν τον Ιούλιο Αύγουστο του 1941 και σαν αποκλειστικό σχεδόν στρατόπεδο Κρητών αιχμαλώτων λειτούργησε τους πρώτους 9-10 μήνες της ύπαρξής του.
Από τους 1.200 έως 1.800, σύμφωνα με διάφορους συγγραφείς και εκτιμητές, που κυκλώθηκαν και συνελήφθησαν από τους Ιταλούς μόνο 350 κατάφεραν να δραπετεύσουν τις πρώτες μέρες, όταν δεν είχαν ακόμα παρθεί αυστηρά μέτρα περιφρούρησης. Έτσι εγκαινιάστηκε το στρατόπεδο από μαχητές της μεραρχίας Κρητών ως αιχμάλωτοι πολέμου, μόνο 250 περίπου απολύθηκαν σε κακά χάλια τον Ιούνιο του 1942 οι υπόλοιποι μετακόμισαν σε υπέρ εμπειρικούς κόσμους.
Από σειρά ετών μετέχω σε μια ομάδα ιστορικής έρευνας με αντικείμενο την περισυλλογή και διάσωση στοιχείων που αφορούν τα θύματα της φασιστικής και ναζιστικής θηριωδίας σε στρατόπεδα του εξωτερικού, σε ονομαστικές εκτελέσεις από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής 1940-1945, από δημοτολόγια, ληξιαρχεία της Κρήτης καθώς και από πλήθος βιβλίων και βιβλιογραφιών.
Ήρθε ο χρόνος να ασχοληθώ με το θέμα της μεραρχίας των Κρητών που συνελήφθησαν και κλείστηκαν στο στρατόπεδο της Λάρισας, για τους οποίους κατέχω ορισμένα στοιχεία από την έρευνα του Αντωνίου I. Φλουντζή (παρόλο που έχουν ελλείψεις) καθώς και για τους περίπου 600 Θράκες φαντάρους κλάσης 1941 που όσοι δεν σκοτώθηκαν κατέληξαν αιχμάλωτοι σε στρατόπεδα της Κρήτης σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει σε έρευνά του ο Χρήστος Ρουσσόπουλος.
Τα στοιχεία των καταστάσεων δεν είναι πλήρη και πρέπει να συμπληρωθούν. Με την παρουσίαση τους κάνω την αρχή. Δίνω μια βάση και απευθύνω ένα κάλεσμα, σε όποιον γνωρίζει και θέλει να συνεργαστούμε στην ολοκλήρωση της καταγραφής των ατόμων αυτών. Για να ολοκληρωθεί αυτή η εργασία χρειάζεται να αναλάβουν δράση ενδιαφερόμενες οργανώσεις και κυρίως η τοπική αυτοδιοίκηση. Αυτό το ζήτημα δεν είναι ούτε απλό ούτε εύκολο για πολλούς λόγους…
Πέρασαν 76 χρόνια από τότε. Πολλοί από τους συγγενείς τους έχουν πεθάνει. Πολλοί από αυτούς που ζούνε έχουν αλλάξει διεύθυνση, κοινότητα, δήμο, κράτος ακόμα και ήπειρο.
Τα θύματα στα οποία αναφερόμαστε συγκεκριμένα είναι:
πεσόντες στη μάχη της Κρήτης (τόσο στρατιώτες και χωροφύλακες όσο και πολίτες) θύματα ομαδικών εκτελέσεων των ναζί
– φονευθέντες από δράση της γερμανική αεροπορίας
– συλληφθέντες και όμηροι που είτε βασανίστηκαν είτε θανατώθηκαν στο νησί (π.χ. φυλακές Αγυιάς στα Χανιά) είτε οδηγήθηκαν σε άλλες φυλακές της Ελλάδας όπου βασανίστηκαν ή θανατώθηκαν (π.χ. Χαϊδάρι, Καισαριανή, Λάρισα, Ρόδο κ.τ.λ.) είτε οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ανά την Ευρώπη για αγγαρεία, όπου εκτελέστηκαν, είτε πέθαναν από τις κακουχίες είτε έμειναν ανάπηροι
– θύματα και ανάπηροι των ναρκών και πυρομαχικών – νεκροί και ανάπηροι του Ελληνικού Στρατού κατά τον Β’ π. (1940-1945) από την Κρήτη.
Όσοι μπορείτε (και μπορείτε πολλοί) ελάτε να μεγαλώσετε την ερευνητική ομάδα.
Να επιτελέσουμε το ΧΡΕΟΣ μας απέναντι σε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους, πολλοί πάνω στην ακμή τους, για τη δική μας ζωή.
Σας ευχαριστώ
Με τιμή και εκτίμηση, για το μνημείο εθνομαρτύρων και αφανών ηρώων
Ελευθέριος Φοινίτσης του Στεφάνου, υπεύθυνος της ομάδας έρευνας.
email: [email protected]