Η κρίση πανικού είναι ένα επεισόδιο όπου ένα άτομο βιώνει ξαφνικό φόβο και άγχος, συχνά σε μια κατάσταση όπου δεν υπάρχει πραγματική απειλή ή κίνδυνος. Το περιστατικό μπορεί να διαρκέσει από αρκετά λεπτά έως μία ώρα και συνήθως συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα, όπως εφίδρωση και ταχυπαλμία.
Εάν υποφέρετε από κρίσεις πανικού, αυτό μπορεί να είναι σημάδι ενός άλλου προβλήματος ψυχικής υγείας, όπως η διαταραχή πανικού. Ωστόσο, δεν θα εμφανίσουν διαταραχή πανικού όλοι οι άνθρωποι που βιώνουν κρίση πανικού.
Οι κρίσεις πανικού μπορούν επίσης να εμφανιστούν σε άτομα με άλλες παθήσεις ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, η κοινωνική αγχώδης διαταραχή και η διαταραχή μετατραυματικού στρες.
Οι κρίσεις αυτές μπορεί να είναι πολύ τρομακτικές. Όταν συμβαίνουν, μπορεί να νομίζετε ότι χάνετε τον έλεγχο, ότι έχετε καρδιακή προσβολή ή ακόμα και ότι πεθαίνετε.
Πολλοί άνθρωποι έχουν μόνο μία ή δύο κρίσεις πανικού στη ζωή τους και το πρόβλημα εξαφανίζεται, όταν μια αγχωτική κατάσταση τελειώσει. Αλλά αν έχετε επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού και περνάτε μεγάλες περιόδους με συνεχή φόβο για μια άλλη κρίση, μπορεί να έχετε διαταραχή πανικού.
Συνήθως οι κρίσεις πανικού ξεκινούν ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση. Μπορεί να εμφανιστούν όταν οδηγείτε αυτοκίνητο, όταν είστε έξω για ψώνια, ή κατά τη διάρκεια μιας επαγγελματικής συνάντησης.
Οι κρίσεις πανικού έχουν πολλές παραλλαγές, αλλά τα συμπτώματα συνήθως κορυφώνονται μέσα σε λίγα λεπτά. Μετά το τέλος της κρίσης πανικού, μπορεί να αισθάνεστε κουρασμένοι και εξαντλημένοι.
Συμπτώματα
Αίσθηση επικείμενης καταστροφής ή κινδύνου
Φόβος απώλειας ελέγχου ή θανάτου
Γρήγορος καρδιακός ρυθμός
Εφίδρωση
Τρέμουλο
Δύσπνοια
Κρυάδα
Εξάψεις
Ναυτία
Κοιλιακές κράμπες
Πόνος στο στήθος
Πονοκέφαλο
Ζάλη, λιποθυμία
Μούδιασμα.
Ένα από τα χειρότερα πράγματα στις κρίσεις πανικού είναι ο έντονος φόβος εάν θα το πάθετε ξανά και πότε. Κάποιοι άνθρωποι φοβούνται τόσο πολύ ότι θα έχουν κρίσεις πανικού, που αποφεύγουν συναντήσεις και κοινωνικές εκδηλώσεις.
Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού μπορεί επίσης να μοιάζουν με συμπτώματα άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως καρδιακή προσβολή, επομένως είναι σημαντικό να επισκεφθείτε το γιατρό σας, εάν δεν είστε σίγουροι τι προκαλεί τα συμπτώματά σας.
Δεν είναι γνωστό τι προκαλεί τις κρίσεις πανικού ή τη διαταραχή πανικού. Οι παράγοντες που μπορεί να διαδραματίζουν ρόλο είναι οι εξής:
- Οικογενειακό ιστορικό κρίσεων πανικού ή διαταραχής πανικού
- Μεγάλο άγχος
- Ένα τραυματικό γεγονός, όπως σεξουαλική επίθεση ή σοβαρό ατύχημα
- Σημαντικές αλλαγές στη ζωή σας, όπως ένα διαζύγιο, ο θάνατος ή η σοβαρή ασθένεια ενός αγαπημένου προσώπου, ή ακόμη και η προσθήκη ενός μωρού
- Κάπνισμα ή υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης
- Η αυτοεικόνα που χαρακτηρίζεται με έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό και στις δυνατότητές του.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις κρίσεις πανικού
- Μείνετε εκεί που βρίσκεστε.
Η κρίση πανικού μπορεί να έχει διάρκεια έως και μία ώρα. Καλύτερα να παραμείνετε εκεί που βρίσκεστε μέχρι να περάσει. Εάν οδηγείτε, θα πρέπει να σταματήσετε στην άκρη του δρόμου, μέχρι να τελειώσει.
- Έλεγχος της αναπνοής
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού προσπαθήστε να επικεντρωθείτε στην αναπνοή σας. Η αργή και βαθιά αναπνοή θα σας βοηθήσει να ηρεμήσετε.
- Χρησιμοποιήστε καθοδηγούμενες εικόνες.
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται πολύ αρνητικά. Κάνουν σκέψεις ακόμη και για θάνατο. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, χρησιμοποιήστε καθοδηγούμενες εικόνες. Οραματιστείτε ένα μέρος που βρίσκετε ασφαλές, γαλήνιο και χαλαρωτικό. Αυτή η τεχνική θα αποσπάσει την προσοχή σας από την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε, και θα μπορέσει να μειώσει τα συμπτώματα άμεσα.
- Αντιμετωπίστε το φόβο.
Την στιγμή που βρίσκεστε σε κρίση πανικού, προσπαθήστε να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι αυτός ο φόβος δεν είναι πραγματικός, η κρίση αυτή δεν είναι απειλητική για τη ζωή σας, και ότι θα περάσει σε λίγα λεπτά.
- Άσκηση και διατροφή
Η άσκηση και η σωστή διατροφή βοηθούν στην καταπολέμηση του άγχους. Θα είναι καλό τουλάχιστον τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα να βρίσκετε χρόνο για να γυμνάζεστε, ή να περπατάτε. Επίσης τα ασταθή επίπεδα του σακχάρου στο αίμα μπορεί να οδηγήσουν σε κρίση πανικού. Οπότε τα μικρά και τακτικά γεύματα είναι πολύ σημαντικά. Τέλος, θα πρέπει να ελαττώσετε την καφεΐνη και το αλκοόλ, καθώς μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση κρίσεων πανικού.
- Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT).
Η CBΤ είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας, η οποία σας διδάσκει συμπεριφορές αντιμετώπισης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν πριν και κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού. Θα μάθετε να ελέγχετε τις σκέψεις σας και να εφαρμόζετε στρατηγικές συμπεριφοράς που μειώνουν τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των κρίσεων πανικού με την πάροδο του χρόνου.
Είναι πολύ σημαντικό να θυμάστε ότι οι κρίσεις πανικού και η διαταραχή πανικού μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Ενώ δεν είναι επικίνδυνες για την υγεία του ατόμου, είναι πολύ ενοχλητικές και οι άνθρωποι συχνά ταλαιπωρούνται.
Εάν παρόλα αυτά οι κρίσεις επιμένουν, τότε καλό θα είναι να επισκεφθείτε το γραφείο κάποιου ειδικού.
Με έγκαιρη ψυχολογική βοήθεια μπορείτε να απαλλαγείτε από τα συμπτώματά σας και να ζήσετε μία αρμονική και ήρεμη ζωή.
Η Αμαλία Αγγελάκη είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια MSc στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT), υποψήφια διδάκτωρ Συμβουλευτικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Bolton