Μόλις κυκλοφορήθηκε και με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης ένα καλαίσθητο σύγγραμμα με τον παραπάνω τίτλο. Ο συγγραφέας του, ο κ. Κωνσταντίνος Βορνιωτάκης, ως άξιος θεράποντας της Κλειούς, οτρηρός της επιστήμης εργάτης, γνωστός και από άλλες επιτυχείς εκδόσεις, μας αιφνιδιάζει και μας εκπλήσσει ευχάριστα με το περιεχόμενο αυτού του πονήματος. Ανατέμνοντας την σύγχρονη ελληνική ιστορία καταβυθίζεται στα έγκατα της απεραντοσύνης της και ανασύρει από την αχλύ της σιγής και τη φθορά του χρόνου τις μορφές των δασκάλων εκείνων, ανδρών και γυναικών, που με την εθνική τους δράση κόσμησαν την ιστορία.
Πρόκειται για μια επίμοχθη προσπάθεια η οποία απαιτούσε χρόνο, υπομονή μα πάνω από όλα υπέρβαση των τοπικών εδαφικών ορίων για να βρει ο συγγραφέας να συντάξει και να καταλογραφήσει το υλικό του. Αψευδής μάρτυρας η παρατιθέμενη βιβλιογραφία.
Τόσο από την όλη εικονογράφηση του βιβλίου, με την ασπρόμαυρη διαχρονικότητα, όσο και από τον πρόλογο ο αναγνώστης μπορεί να διαισθανθεί το παιδιόθεν εθνικό φρόνημα του συγγραφέα, το οποίο εξελίχτηκε σε οφειλόμενο χρέος, που έπρεπε να ξεπληρωθεί, προς τους ανθρώπους αυτούς, τους δασκάλους,που όπως γράφει «κρατώντας το όπλο με την ίδια ευκολία που κρατούσαν την κιμωλία, συμμετείχαν στους απελευθερωτικούς αγώνες της Ελλάδας, πολέμησαν ηρωικά, έπεσαν στα πεδία της τιμής…».
Στο 162 σελίδων βιβλίο του κ. Βορνιωτάκη, πέραν των άλλων, καταχωρίζονται πεζά και ποιητικά εγκωμιαστικά κείμενα για το δάσκαλο, ενώ ένας μακρύς κατάλογος με τα ονόματα 61 Κρητικών δασκάλων-καθηγητών που έπεσαν υπέρ πατρίδος συμπληρώνει την έκδοση.
Ο συγγραφέας μέσα από ενδελεχή έρευνα βρίσκει ακόμη και αναδεικνύει τη συμβολή εξεχουσών μορφών Ελληνίδων διδασκαλισσών που κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908), στον πρωτανθό της νιότης τους, όρθωσαν το ανάστημά τους ενάντια στο βουλγαρικό κομιτάτο και ενίσχυσαν το εθνικό φρόνημα των καταπιεζόμενων Μακεδόνων. Ένας ονομαστικός κατάλογος 145 διδασκαλισσών εκπλήσσει με το μέγεθος του. Βιογραφούνται πολλοί, ενώ το πλούσιο φωτογραφικό λεύκωμα δασκάλων και διδασκαλισσών απαθανατίζει τις θυσιαστικές και εξέχουσες προσωπικότητες.Οι πολλές ολοσέλιδες και σε πλαίσιο διακοσμημένης κορνίζας αποφθεγματικές φράσεις, αντλημένες από την αρχαιοελληνική Γραμματεία και ανθολογήματα διαπρεπών ανθρώπων του πνεύματος καλλύνουν την έκδοση και σε συνδυασμό με το βριαρό λόγο του συγγραφέα της προσδίδουν κύρος, την στερεώνουν και την παραδίδουν «κτήμα τε ες αεί» στην αειζωία. Η πρωτοτυπία αυτής εδώ της έκδοσης, κατά την ταπεινή μου άποψη, νομίζω ότι πλουτίζει και συμπληρώνει την βιβλιογραφία.
Δεν ξέρω, εγώ τουλάχιστον, αν υπάρχει πέραν των σκόρπιων σχετικών πληροφοριών σε διάφορα ιστορικά κείμενα, κάτι σχετικά αντίστοιχο. Ο σημερινός εκπαιδευτικός κόσμος δικαιούται να σεμνύνεται για τους συναδέλφους — προγόνους του και οφείλει να αγκαλιάζει και να τιμά το συγγραφέα, που, αν και δεν προέρχεται από τον κλάδο των δασκάλων, τρέφει «εκτίμηση, θρησκευτική ευλάβεια και ανεξάντλητη αγάπη» προς αυτούς.
Το βιβλίο αναδίδει οσμή ευωδίας εθνικής, κάτι που ως κοινωνία το έχομε ανάγκη. Με την πεποίθηση ότι το θελκτικό σεργιάνι στις σελίδες του θα τέρψει, θα μορφώσει και θα παιδαγωγήσει τον αναγνώστη, εύχομαι το μεν βιβλίο να είναι καλοτάξιδο, στο δε συγγραφέα να έχει υγεία και δύναμη για δημιουργική συνέχιση…
*Ο Ζαχαρίας Δημ. Καλοχριστιανάκης είναι συντ/χος δάσκαλος-συγγραφέας