Τα τελευταία γεγονότα σε σχολεία της Θεσσαλονίκης και αλλού είναι ανησυχητικά και είναι λάθος μας να θεωρηθούν ως ενδείξεις μιας νεανικής ανωριμότητας ή να αποδοθούν σε ελλιπή διαπαιδαγώγηση, επειδή δεν διδάσκονται πολιτικές επιστήμες και κοινωνιολογία. Την κύρια ευθύνη την έχουν βασικές αδυναμίες του πολιτικού συστήματος, η ανυπαρξία προτύπων και η αναξιοκρατία. Σημαντικοί θεσμοί έχουν μειωμένη αξιοπιστία.
Η Δημοκρατία δεν παρέχει μόνο δικαιώματα και προστασία των αδύναμων κοινωνικών ομάδων, αλλά παράλληλα επιβάλλει και αντίστοιχες υποχρεώσεις σε όλους. Και στους κοινωνικούς λειτουργούς και στους διαχειριστές της εξουσίας και στα μέσα ενημέρωσης και στους δημοσιογράφους που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη, το γούστο και την αισθητική όλων μας. Τα πρότυπά τους οι νέοι αντλούν συχνά από το χώρο του αθλητισμού και της υποκουλτούρας. Επιδιώκουν να κατακτήσουν τη διάκριση και την επιτυχία χωρίς κόπο και προσπάθεια.
Αν δεχτούμε ότι η κοινωνία είναι ένας κύκλος με διάμετρο ενός μέτρου, η πολιτική της έκφραση που ικανοποιεί τους πολίτες είναι ένας εγγεγραμμένος κύκλος με διάμετρο ίσως μικρότερη από δέκα πόντους. Αυτό σημαίνει ότι εννέα στους δέκα πολίτες δεν ικανοποιούνται από το πολιτικό σύστημα και η πολιτική ως κορυφαία λειτουργία είναι απαξιωμένη. Μικρές επιμέρους ομάδες του περιθωρίου και των άκρων προσπαθούν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους με βίαιο και καταστροφικό τρόπο. Αναζητούν να υπάρξουν ανατρέποντας όλους εκείνους που δημιουργούν και διακρίνονται με μεγάλη προσπάθεια και κόπο. Συγκροτούν ομάδες αντιεμβολιαστών, αρνούνται το διάλογο και χρησιμοποιούν βία.
Φυσικά τα φαινόμενα αυτά δεν περιορίζονται στους νέους, αλλά αγκαλιάζουν ευρύτερους χώρους. Υπάρχουν κόμματα που με τις διακηρύξεις τους και τον πολιτικό τους λόγο προτρέπουν σε παρόμοιες συμπεριφορές. Επιδιώκουν την ανατροπή και την ανυπακοή, γιατί ξέρουν ότι μόνο έτσι θα αντλήσουν πολιτικά οφέλη.
Με διάφορα προσχήματα οι εκπαιδευτικοί αρνούνται την αξιολόγηση, ενώ οι ίδιοι αξιολογούν τους μαθητές. Ευτυχώς που ακόμα όλες αυτές οι συμπεριφορές που πληγώνουν δεν αποτελούν την κύρια έκφραση της δημοκρατίας μας. Όσο και να την απαξιώνουν τελικά υπάρχουν πολλές αντιστάσεις. Τη μεγαλύτερη ευθύνη για την αντιμετώπιση των φαινομένων αυτών έχουν οι πολιτικοί. Εκείνοι πρέπει να μπουν μπροστά. Να εμπνεύσουν και να πείσουν. Να σεβαστούν τον εαυτό τους και την ιστορία τους. Οι προσωπικές φιλοδοξίες είναι νόμιμες, αλλά δεν πρέπει να κλείνουν τα μάτια τους στην γενικότερη απαξίωσή τους. Γιατί κάποτε η σπίθα γίνεται πυρκαγιά και πέλαγος η στάλα.